Ticaret Borsalarında (Eskişehir, Konya, Polatlı) Alımı Yapılan Buğdayların Kalite Kriterlerinin Belirlenmesi: Orta Anadolu Bölgesi Örneği

Amaç: Bu çalışmanın amacı, farklı Ticaret Borsalarında alınan buğdayların kalite değerleri ile Toprak Mahsulleri Ofisinin alım kriterindeki buğdayların kalite değerleri karşılaştırılmıştır. Çiftçinin yetiştirme tekniği uygulamalarının buğday üretimindeki kaliteye etkisinin belirlenmesi ikincil amacımızdır. Materyal ve Metot: 2018 yılında Buğday Ticaret Borsalarınca alımı yapılan buğdayların kalite değerleri incelenmiştir. Ayrıca, 425 çiftçi ile yüz yüze görüşülerek anket ile veri toplanmıştır. Verilerinin analizinde Ki-kare testi kullanılmıştır. Anlamılık düzeyi üst sınırı 0.05 alınmıştır. Bulgular: Toprak Mahsulleri Ofisinin buğday alım baremine göre, Konya ve Polatlı borsalarına gelen buğdayların protein değerleri (90-95% iyi ve çok iyi), Eskişehir Borsasına gelenlerden daha yüksek olduğu (86-88% iyi ve çok iyi) saptanmıştır. Hektolitre, glüten indeksi ve sedimantasyon gibi kalite değerlerinin her üç borsada da ortalama değerler düzeyinde olduğu belirlenmiştir. Çalışma alanında, yetiştirme tekniğini tam olarak uygulayan üreticilerin oranı % 24.9 olarak bulunmuştur. Sonuç: Kaliteli buğday üretimindeki en önemli sorun, yetiştirme tekniği uygulamalarındaki yetersizlik ve genotip-çevre etkileşiminin negatif etkileri olduğu saptanmıştır. Bu da, ıslah edilen buğday çeşitlerinin kalite özellikleri ile çiftçiler tarafından üretimi yapılan buğdayın kalite özellikleri arasında farkın oluşmasına neden olmuştur.

Determination of Quality Criteria of Wheat Purchased in Commodity Exchanges (Eskişehir, Konya, Polatlı): The Case of Central Anatolia Region

Objective: The aim of this study is to compare the quality values of wheat obtainedfrom different Commodity Exchanges and the quality values of wheat in the purchasingcriteria of the Turkish Grain Board. Our secondary aim is to determine the effect offarmer cultivation techniques on quality of wheat production.Material and Methods: The quality values of wheat purchased by Wheat CommodityExchanges in 2018 were analyzed. In addition, 425 farmers were interviewed face-toface and data were collected through a questionnaire. Chi-square test was used for dataanalysis. The upper limit was 0.05 for significance.Results: According to the wheat purchasing table of the Turkish Grain Board, the proteinvalues of wheat coming to Konya and Polatlı Commodity Exchanges (90-95% good andvery good) were higher than those coming to Eskişehir Commodity Exchange (86-88%good and very good). Quality values such as hectolitre, gluten index and sedimentationwere found to be at the average values in all three exchanges. In the study area, 24.9%of the producers were found to have fully applied the cultivation technique.Conclusion: The most important problem in quality wheat production, inadequatecultivation techniques and negative effects of genotype-environment interaction weredetermined. This resulted in a difference between the quality characteristics of thecultivated wheat varieties and the quality characteristics of the wheat produced by thefarmers.

PDF

___

Açıkgöz F.E, Adiloğlu S, Solmaz Y, Adiloğlu A. 2017. The Influence of potassium fertilizer practices on some macro and micro nutrient element ingredient of rocket (Eruca vesicaria subsp. sativa) plant. Oxidation Communications, 40(3): 1209-1218.
Anonim. 2018. Borsada işlem gören buğday çeşitleri ve kalite değerleri (ECE, KCE ve PCE).
Anonim. 2018. Tarım ve Orman İl Müdürlükleri (Ankara, Eskişehir, Konya).
Anonymous. 1990. Cereals. PBI Cambridge, Plant Breeding International. Cambridge.
Boyacı M. and Ö. Yıldız. 2015. Evaluation of ınformation society skills of extension staff in the different organizations. Journal of Agriculture Faculty of Ege Universite, 52(1): 57-62.
Cevher C. and B. Altunkaynak. 2019. Investigation of socio-economic characteristics of wheat producers on certified seed use: The case of Ankara province. International Conference on AgroSnomy and Food Science and Technology (20-21 June 2019, İstanbul), Vol:1, pp. 28-39.
Cook R. J and R. J. Veseth. 1991. Wheat Health Management. The American Phytopathological Society, Minnesota/USA
Doğan Y. and E. Kendal. 2012. Ekmeklik buğday (Triticum aestivum L.) genotiplerin tane verimi ve bazı kalite özelliklerinin belirlenmesi. Gaziosamanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 29(1): 113- 121.
Gerek R. 1970. Türkiye’de buğday ıslahı ve problemleri. Tarım ve Ormancılık Türkiye Bilimsel Araştırma Grubu Teknik Araştırma Kurumu Yayınları, 8: 45-53.
GDM. 2019. General Directorate of Meteorology. https://mgm.gov.tr/ eng/forecast. Access: July, 2019.
Güleç T. E., Ö. A. Sönmezoğlu, and A. Yıldırım. 2010. Makarnalık buğdaylarda kalite ve kaliteyi etkileyen faktörler. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 27(1): 113-120
Güler M. 1996. Buğday’da değişik su ve azot uygulamalarının tane protein oranı ve verimine etkileri. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarlabitkileri Anabilim Dalı, Ankara, Türkiye.
Helvacı D., N. Gülmezoğlu N. and İ. Tolay. 2005. Serin iklim tahıllarının avrupa birliği ülkeleri ve türkiye de ekiliş, üretim ve verimi. Türkiye VI. Tarla Bitkileri Kongresi (5-9 Eylül 2005, Antalya) Bildirileri I, s.137-142.
Kahraman T. 2008. Islah çalışmaları sonucu geliştirilen bazı ekmeklik buğday hatlarının tane verimi ve bazı kalite özelliklerinin belirlenmesi. Trakya Tarımsal Araştırma Enstitüsü, Edirne
Köksal Ö. and C. Cevher. 2015. A Research on factors affecting the choice of certified seed in wheat agriculture. The Journal of Agricultural Economics Researches, 1(1): 29-39.
Kün E. 1983. Serin İklim Tahılları. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayın No: 875.
Paran N. and A. Topal. 2017. Determination of quality criteria according to the Konya subregions of the wheat species received in the trade bond. Journal of Bahri Dagdas Crop Research, 6(2): 7-17.
Peterson C. J., R. A. Graybosch, P. S. Baenziger and A. W. Grombacher. 1992. Genotype and environment effects on quality characteristics of hard red winter wheat. Crop Science, 32: 98-103.
Posner E. S. and A. N. Hibbs. 1997. Wheat: the raw material. Chapter 1. In: Wheat flourmilling. St. Paul, MN: AACC, Inc. U.S.A
Sağlam M.T. 2012. Gübreler ve Gübreleme. Namık Kemal Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Yayın No: 14, 370 s.
Serpi Y., A. Topal, B. Sade, H. Öğüt, S. Soylu, N. Boyraz, N. Bilgiçli and M. Direk. 2011. Buğday raporu. Ulusal Hububat Konseyi, s. 69.
Souza E. J., J. M. Martin, M. J. Guttieri, K. M. O’Brien, D. K. Habernicht, S. P. Lanning, R. McLean, G. R. Carlson and L. E. Talbert. 2004. Influence of genotype, environment, and nitrogen management on spring wheat quality. Crop Science, 44: 425-432.
TGB. 2018. Turkish Grain Board. http://www.tmo.gov.tr. Access: July, 2018.
Tiryakioğlu M, B. Demirtaş and H. Tutar. 2017. Comparison of wheat yield in Turkey: Hatay and Şanlıurfa study case. Suleyman Demirel University Journal of The Faculty of Agriculture, 12(1): 56-67.
Trethowan R.M., M. Reynolds, K. Sayre and I. Ortız-Monasterıo. 2015. Adapting wheat cultivars to resource conserving farming practices and human nutritional needs. Annals of Applied Biology, 146: 405-413.
TUİK. 2016. İstatistik veriler. http://tuik.gov.tr. Erişim: Ekim, 2018. Ünal S. 1979. Buğdaylarda kaliteyi etkileyen faktörler ve birbirleri arasındaki ilişkiler. The Journal of Food, 4(2): 71-79.
Welch R. M. and R. D. Graham. 1999. A new paradigm for world agriculture: meeting human needs, productive, sustainable, nutritious. Field Crops Research, 60: 1-10.
Zencirci N. and İ. Baran. 1992. Kuru tarım alanları için geliştirilen ekmeklik buğday çeşitleri ile sağlanan genetik ilerleme üzerine bir araştırma. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 1(1): 19-26.
Zengin M., F. Gökmen, S. Gezgin and I. Çakmak. 2008. Effects of different fertilizers with potassium and magnesium on the yield and quality of potato. Asian Journal of Chemistry, 20(1): 663- 676.