Ferişte ÖZTÜRK GÜNGÖR, Şahnur IRMAK, Filiz SEFER, Erkan SUSAMCI, Uğur GÜLOĞLU, Ayşen YILDIRIM, Gönül TUSU

Gemlik ve Memecik melezlemesi ile elde edilen yeni zeytin çeşitlerinin sofralık özelliklerinin belirlenmesi

Amaç: Bu çalışma, Zeytincilik Araştırma Enstitüsünde yeni zeytin çeşitlerini elde etmek amacıyla 1990 yılında ulusal düzeyde gerçekleşen bir melezleme programı sonucunda elde edilen melez çeşit adaylarından öne çıkan 10 adayın sofralık özelliklerini tespit etmek amacıyla yapılmıştır. Materyal ve Yöntem: Projede ön eleme aşamasına gelen Memecik x Gemlik ve Gemlik x Memecik kombinasyonlarından seçilen bireyler, sofralık zeytin özellikleri açısından değerlendirilmiştir. Dört zeytin sezonunda sezonunda ürün elde edilmiştir. Zeytinlerde bazı fiziksel ve kimyasal analizlere yapılmıştır. Çeşit adaylarının işleme tekniklerine uygunluğunu test etmek için ana işleme tekniklerinde (yeşil çizik zeytin, doğal yuvarlama siyah zeytin ve İspanyol tipi yeşil zeytin) uygulanmıştır. Araştırma Bulguları: GM 41, GM 39, MG 11 ve MG 5 zeytin çeşidi adayları, "Memecik" ve "Gemlik" çeşitlerine göre yüksek et / çekirdek oranı ve kilogram başına zeytin sayısının yüksek olması ile sofralık zeytin özellikleri açısından dikkat çekmiştir. Özellikle GM 41, doğal siyah zeytin üretiminde kilogram başına düşen zeytin sayısının yüksek olması nedeniyle çok önemli olacaktır. Sonuç: Çalışma sonucunda MG5 ve MG11 melez çeşit adayları sırasıyla “HAYAT” ve “ARSEL” isimleri ile adlandırılarak tescil edilmiş ve zeytin sektörüne sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler:

sofralık zeytin, , melezleme, gemlik, memecik, yeni çeşit, toplam fenol

Determination of table olive characteristics of new olive varieties obtained by crossbreeding of Gemlik and Memecik variety

Objective: The objective of this study was to investigate the physical and chemical characteristics of 10 hybrid type table olives obtained as a result of a national level hybridization program in the Olive Research Institute. Material and Methods: The samples selected from Memecik x Gemlik and Gemlik x Memecik combinations, which came to the pre-elimination stage in the project, were evaluated in terms of table olives characteristics. These products were obtained in four olive seasons. Olives were subjected to some physical and chemical tests and analyzes. The main olive processing techniques (green split olive, natural turning black olives and Spanish style green olives) were applied to test the suitability of the cultivar candidates to processing techniques. Results: The olive variety candidates, GM 41, GM 39, MG 11 and MG 5 attracted more attention than the main varieties of the cross breeding project, “Memecik” and “Gemlik”, in terms of some table olive characteristics like high flesh/pit ratio and the number of olive fruits per kilogram. Especially, The variety, GM 41 was found to be significantly important candidate for the natural black olive processing because of having high number of olives per kilogram. Conclusion: As a result of this study, it was concluded thata the hybrid variety candidates, MG5 and MG13 were found to be promising in terms of table olive characteristics and registered as HAYAT and ARSEL, respectively.

Keywords:

Crossbreeding, Table olive, gemlik, memecik, new variety, total phenolic compound,

PDF

___

Aktan, N. & H. Kalkan, 1999. Sofralık Zeytin Teknolojisi. Ege Üniversitesi Basımevi, İzmir, 122pp.
Aktaş, A.B., 2013. Chemical Characterization of ‘Hurma’ Olive Grown in Karaburun Peninsula. Izmir Institute of Technology, (Unpublished) Master of Science Thesis, İzmir, 95 pp.
Alvarez, D.M.E., A. López & A.L. Lamarque, 2014. Industrıal improvement for naturally black olives productıon of Manzanılla and Arauco cultivars. Journal of Food Processing and Preservation, 38: 106. DOI.org/10.1111/j.1745-4549.2012.00751.x.
Anonymous, 2003. TS/774 Sofralık Zeytin Standardı. Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, 10s.
Anonymous, 2020. International Olive Council.(Web page: www.internationaloliveoil.org) (Date accessed: February, 2021).
Balatsouras, G.D., 1995. Table Olives: Cultivars, Chemical Composition, Commercial Preparations, Quality Standarts, Packing, Marketing. Agricultural University of Athens, Athens, Greece.
Brenes, M., L. Rejano, P. Garcia, A.H. Sanchez & A. Garrido, 1995. Biochemical changes in phenolic compounds during Spanish-style green olive processing. Jounal of Agricultural and Food Chemistry, 43: 2702-2706.
Caballero, J.M. & J. Eguren, 1986. Agronomic Characteristics of a World Collection of Olive Cultivars. Olea, No: 17, 83 pp.
Catalano, L., I. Franco, De Nobili M., & L. Leita, 1999. Polyphenols in olive oil mill waste waters and their depuration plant effluents: A comparison of the folin-ciocalteau and HPLC methods. Agrochimica, Vol XL111, N. 5-6.
Dolgun, O., G. Ozkan & B. Erbay, 2010. Comparison of olive oils derived from certified organic and conventional agricultural methods. Asian Journal of Chemistry, 22 (3): 2339-2348.
Erol, A., 1979. Muhtelif Olgunluk Dönemlerinde Oksidasyonlu (Ripe Olive) Zeytin Yapımı. Bornova Zeytincilik Arştırma Enstitüsü, Yayın No: S-9, 133 pp.
Garrido, A.F., M.J.F. Diez & M.R. Adams, 1997. Table Olives: Production and Processing. Chapman&Hall, London, 481pp.
Irmak, Ş., 2010. Bazı Sofralık Zeytin Çesitlerinin Polifenol İçeriklerinin Belirlenmesi ve İşleme Tekniklerinin Polifenollere Olan Etkisi Üzerine Bir Arastırma, Sonuç Raporu, TAGEM, Zeytincilik Araştırma Enstitüsü, İzmir, 43 pp.
Irmak, Ş., P. Kadiroglu & S. Ötles, 2017. Evaluation of olive preservation methods on bioactive constituents and antioxidant properties of olive oils, Journal of American Oil Chemistry Society, 94(4): 595-609. DOI. 10.1007/s117460172971-5
Kailis, S.G. & D. Harris, 2007. “Table Olives, 321-330”. In: The New Crop Industries Handbook (Eds. S. Salvin, M. Bourke & T. Byrne) RIRDC Publication No. 04/125, Rural Industries Research and Development Corporation, Canberra, Australia, 328 pp.
Kaya, Ü., F. Öztürk Güngör, G. Çamoğlu, E. Akkuzu, Ş. Aşık & O. Köseoğlu, 2017. Effect of defıiıt irrigation regimes on yield and fruit quality of olive trees (cv. Memecik) on the Aegean coast of Türkiye. Irrigation and Drainage, 66: 820-827. DOI.org/10.1002/ird.2156
Kiai, H. & A. Hafidi, 2014. Chemical composition changes in four green olive cultivars during spontaneous fermentation. LWT - Food Science and Technology, 57: 663-670. DOI.10.1016/j.lwt.2014.02.011
Kumral, A., F. Başoğlu & İ. Şahin, 2009. Effect of the use of different lactic starters on the mıcrobiologıcal and physicochemical characteristics of naturally black table olives of Gemlik cultivar. Journal of Food Processing and Preservation, 33: 651-664. DOI.org/10.1111/j.1745-4549.2008.00303.x
Kutlu, E. & F. Şen, 2011. Farklı hasat zamanlarının Gemlik zeytin (Olea europea L.) çeşidinde meyve ve zeytinyağı kalitesine etkileri. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 48 (2): 85-93.
Lanza, B., M.G. Di Serio & E. Iannucci, 2013. Effects of maturation and processing technologies on nutritional and sensory qualities of Itrana table olives. Grasas Y Aceites, 64 (3): 272-284. DOI.org/10.3989/gya.132112
Lavee, S., 2008. New table olive varieties intended for harvest facilitation. II International Conference on Table Olives. Seville, Spain: Dos Hermanas, 20 pp.
Lopez-Lopez, A., F. Rodriguez-Gomez, A. Cortes-Delgado, A. Montano & A. Garrido-Fernandez, 2009. Influence of ripe olive processing on oil characteristics and composition as determined by chemometrics. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 57:5973-8981. DOI: 10.1021/jf901488h.
Özdemir, Y., 2011. Bazı Melez Zeytinlerin Fizikokimyasal Özelliklerinin ve Starter Kültür (Lactobacillus plantarum) İlaveli Sofralık Zeytin Fermentasyonuna Uygunluklarının Belirlenmesi. Namık Kemal Üniversitesi, (Basılmamış) Doktora Tezi, Tekirdağ, 134 s.
Piga, A., A. Del Caro, I. Pinna & M. Agabbio, 2005. Anthocyanin and colour evolution in naturally blacktable olives during anaerobic processing. LWT, 38:425-429. DOI.org/10.1016/j.lwt.2004.06.011.
Rallo, L., M. El Riachy & P. Rallo, 2011. “The Time and Place for Fruit Quality in Olive Breeding, 323-348”. In: Breeding for Fruit Quality (Eds. M.A. Jenks & J.P. Bebeli). John Wiley & Sons, Inc. Iowa (USA) 400 pp.
Sanchez-Gomez, A.H., P. Garcia-Garcia & A.G. Fernandez, 2013. Spanish-style green table olive shelf-life. International Journal of Food Science and Technology, 48: 1559-1568. DOI.org/10.1111/ijfs.12124.
Seyran, Ö., 2009. Silifke Yaglık, Sarı Ulak ve Gemlik Zeytin Çesitlerinin Meyve Gelisim Sürecinde Gösterdikleri Bazı Fizyolojik, Morfolojik ve Biyokimyasal Degisimler. Mustafa Kemal Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü (Basılmamış) Yüksek Lisans Tezi, Hatay, 129 s.
Şahin, İ., M. Korukluoğlu & O. Gürbüz, 2002. Salamura Siyah Zeytin İslemede Çesit, Maya ve Laktik Starter Kullanımı ve Bazı Katkıların Fermentasyon Süresi ve Ürün Kalitesine Etkilerinin Arastırılması. TÜBİTAK -Türkiye Tarımsal Araştırma Projesi, Bursa, 23 s.
Tuna, S., 2006. Siyah Sofralık Zeytin Fermentasyonunda Alkali ve Enzimatik Yöntemlerin Fiziko-Kimyasal Özellikler Üzerine Etkisi. Uludağ Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü (Basılmamış) Doktora Tezi, Bursa, 86 s.
Uylaşer, V. & F. Başoğlu, 2000. Gıda Analizleri I-II Uygulama Kılavuzu, Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Uygulama Kılavuzu No:9, Bursa, 119s.
Ünal, K. & C. Nergiz, 2003. The effect of table olive preparing methods and storage on the composition and nutritive value of olives. Grasas y Aceites, Vol. 54:71-76. DOI.org/10.3989/gya.2003.v54.i1.280.
Visioli, F. & C. Galli, 1995. Natural antioxidants and prevention of coronary heart disease: the potential role of olive oil and its minör constituents. Nutrition Metabolic Cardiovascular Disease, 5: 306-314.