Preterm Çocuğu Olan Babalara Web Ortamında Yapılan Planlı Eğitimin Babalık Rolü Algısı ve Bakım Becerilerine Etkisinin İncelenmesi

Amaç: Bu araştırmanın amacı preterm çocuğu olan babalara web ortamında yapılan planlı eğitimin babalık rolü algısı ve bakım becerilerine etkisini belirlemektir. Yöntem: Yarı deneysel tipte planlanan bu araştırmaya 30 çalışma-30 kontrol grubu baba katılmıştır. Veriler web tabanlı olarak Tanıtıcı bilgi formu, evlilik uyum ölçeği, babalık rolü algı ölçeği ve erken doğan bebek bakımına yönelik başarı testi kullanılarak toplanmıştır. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler, ki-kare, bağımsız gruplarda t- testi ile tekrarlanan ölçümlerde varyans analizi kullanılmıştır Bulgular: Babaların yaş ortalaması çalışma grubu babalarda 29.46±4.52, kontrol grubu babalarda ise 31.6±4.78’dir. Web tabanlı eğitim sonrasında evlilik uyumları puan ortalamalarının çalışma grubu babalarda kontrol grubundaki babalara göre daha yüksek olduğu saptanmıştır. Babalık rolü algılarının ise eğitim sonrasında özellikle çalışma grubundaki babalarda yüksek olduğu belirlenmiştir. Ölçeğin alt boyutlarından babalık rolüne ilişkin olumlu algılar ile çocuk cinselliğinde babalık rolüne ilişkin algılar alt boyutunda puan ortalamalarının yüksek olduğu, babalık rolüne ilişkin olumsuz algılar alt boyutu puan ortalamasında ise düşük olduğu saptanmıştır. Sonuç: Araştırma sonuçlarımıza göre web tabanlı eğitim odaklı girişimin babaların evlilik uyumları, babalık rolü algısı ve başarı testlerinde etkili olduğu belirlenmiştir. Bu çalışma eğitimde yenilikçi yaklaşımın etkin olabileceğinin iyi bir göstergesidir. Bu konunun daha geniş katılımlı örneklemlerle farklı araştırma tasarımları ile nitel boyutta da incelenmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Preterm, baba, web tabanlı, rol algısı, eğitim

Investigation of The Effect of Planned Education Made on The Web Envıronment for Fathers with Preterm Children on The Perception of The Role of Fathers and Care Skills

Objective: This study aims to determine the effect of planned educatıon made on the web envıronment for fathers wıth preterm chıldren on the perceptıon of the role of fathers and care skılls Methods: This research, planned in a quasi-experimental type, involved 30 study-30 control groups of fathers. The data were collected web-based using the Introductory fact sheet, marriage fit scale, fatherhood role perception scale, and successful test for prematurely born baby care. In the analysis of the data, descriptive statistics, chi-square, t-test in independent groups, and analysis of variance were used in repeated measurements. Results: The mean age of fathers was 29.46±4.52 for working group fathers and 31.6±4.78 for control group fathers. After web-based education, it was found that the average score for marital compliance was higher in working group fathers than fathers in the control group. It was determined that the perceptions of the fatherhood role were high after education, especially among fathers in the study group. Positive perceptions of fatherhood role from the lower dimensions of the scale and perceptions of fatherhood role in child sexuality were found to be high in the lower dimension of the scoring average, and negative perceptions of fatherhood role were low in the lower dimension score average. Conclusion: According to our research results, the web-based education-oriented initiative was found to be effective in fathers' marital harmony, fatherhood role perception, and success tests. This study is a good indicator that an innovative approach can be effective in education. It is recommended that this topic be examined in a qualitative dimension with different research designs with more widely attended samples.

Keywords:

Preterm, father, web-based, role perception, education,

PDF

___

REFERENCES Adama, E. A., Adua, E., Bayes, S., & Mörelius, E. (2022). Support needs of parents in neonatal intensive care unit: An integrative review. Journal of Clinical Nursing, 31(5-6), 532-547.
Akman, G., Kıraç, A., Altuntaş, D., Hançar, D. Baba bebek bağlanmasının desteklenmesinde hemşirenin rolü. Samsun Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(1), 33-40.
Alpöge G, Gündüz E. (2001) Çocuğun yaşamında babanın yeri ve önemi, Aralık 2000 Sempozyum Raporu, Anne-Çocuk Eğitim Vakfı, İstanbul, Kansu matbaacılık, Yayın no: 12.
Altay, M., Bayram, M., Biri, A., Büyükbayrak, E. E., Deren, Ö., Ercan, F., Yanık, F. F. (2020). Perinatoloji Uzmanları Derneği Preterm Eylem ve Doğum Kılavuzu. Erişim Adresi: http://puder.org.tr/wp-content/uploads/2020/11/PUDER-Preterm-Eylem-ve-Dogum-Kilavuzu.pdf. Erişim tarihi:01.04.2022
Bal, S. (2014). İlk kez babalık deneyimi yaşayan erkeklerin bebek bakımına katılmaya ilişkin görüşleri ve bakıma katılma durumları. Doğum ve Kadın Hastalıkları Hemşireliği Programı Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
Balacan, Z., Karaçam Z. ve Güneş Öztürk G. (2020). Ebeveynlerin prematüre bebeğe sahip olmaya ilişkin deneyim ve gereksinimleri. EGEHFD, 36 (3), 133-144
Batman, D., Şeker, S. (2019). Web tabanlı eğitimin prematüre yenidoğanların ebeveynlerinin bakımdaki özgüven ve kaygı düzeylerine etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 12(2), 107-115.
Belli, M., Didişen, N. A., Yılmaz, H. B. (2021). Geçmişten günümüze değişen babalık rolü ve çocuk gelişimine katkıları. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 8(2), 366-371.
Biber, K. (2012). Portage erken eğitim programının aile ve kurum ortamında yaşayan 5–6 yaş çocuklarının gelişimleri ile aile katılım düzeyleri üzerindeki etkisi. (Doctora Tezi). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Bilge M, Avcı A, Kale M. (2021). Babaların psikolojik sağlamlık düzeyleriyle çocuk bakımına katılım düzeyleri arasındaki ilişki: Adana örneği. TJFMPC, 15(2), 375-382.
Bölüktaş, R. P., Özer, Ö. G. Z., & Yıldırım, D. (2019). Web tabanlı eğitimin sağlık alanında kullanılabilirliği. Uluslararası Yönetim ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(11), 197-207.
Charnock D (1998). The Dıscern Handbook. University of Oxford and The British Library. Radcliffe Medical Press Ltd. Abingdon, Oxon. Erişim adresi: http://www.discern.org.uk/discern.pdf,Erişim tarihi:27.04.2022.
Çıldır, G., Karakoç, A., & Karaca, S. (2014). Babaların Bebek Bakımına Katılımının Değerlendirilmesi. Hakemli Akademik Spor Sağlık ve Tip Bilimleri Dergisi, 10(4),1-15.
Doğru S, Topan A (2021) Yenidoğan yoğun bakım ünitesine prematüre bebeği yatan ebeveynlere verilen yatış eğitiminin stres düzeylerine etkisi. J Pediatr Emerg Intensive Care Med, 8:26-36.
Doğru, S., Topan, A. (2021). Yenidoğan yoğun bakım ünitesine prematüre bebeği yatan ebeveynlere verilen yatış eğitiminin stres düzeylerine etkisi. J Pediatr Emerg Intensive Care Med,8:26-36.
Döner, Ş. İ., Baş, Z. T., Duran, B., Mevhibe, E. R., Karakoç, H. (2021). Türkiye’de babalık rol kazanımı: babaların tutum ve davranışları. Journal of Current Nursing Research, 1(2), 59-67.
Erdoğan, G., & Akın, A. (2021). Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Bağlamında Kadın Bedenine Yapılan Tıbbi Müdahaleler. Sağlık ve Toplum, 31(2), 14-20.
Kara, M., Çetinkaya, Ş. (2019). Türk Toplumunda Babalık Kavramı ve Baba-Bebek Bağlanmasında Hemşirelik. Türkiye Klinikleri Hemşirelik Bilimleri, 11(2).
Kırağ, N., Çakır, İ. (2019). 0-6 Yaş çocuğu olan babaların babalık rolü algısı ve ilişkili faktörler. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi, 8(3), 117-122.
Kocatepe, B., Bilgi, S. (2018). Toplumsal bir inşa olarak babalık: annelerin yaşam öykülerinde baba imgesi. Fe Dergi, 10(2), 42-59.
Kuruçirak, Ş. (2010). 4-12 aylık bebeği olan babaların, babalık rolü algısı ile bebek bakımına katılımı arasındaki ilişki. (Yükseklisans Tezi). Akdeniz Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Antalya.
Kuzucu Y. Babalarıyla çatışma düzeyi yüksek ve düşük olan ergenlerin ve babaların babalık rolüne ilişkin algılarının karşılaştırılması. Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi 1999.
Marsac, M. L., Hildenbrand, A. K., Kohser, K. L., Winston, F. K., Li, Y., & Kassam-Adams, N. (2013). Preventing posttraumatic stress following pediatric injury: a randomized controlled trial of a web-based psycho-educational intervention for parents. Journal of pediatric psychology, 38(10), 1101-1111.
Özbey, H., Efe, Y. S., Erdem, E. (2020). Preterm bebeği olan aile ve hemşirelik yaklaşımı. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 7(3), 292-298.
Özdemir, A., Alaybeyoğlu, A., Balbal, K. F. (2017). Web tabanlı öğrenme ortamı tasarımı. Bilim Eğitim Sanat ve Teknoloji Dergisi, 1(1), 10-18.
Özgürsoy BN, Durmaz Akyol A.(2008). Yoğun bakım ünitesinde yatan hastaların ailelerinin gereksinimleri. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi, 12, 33-8.
Özkan, H., Çelebioğlu, A., Üst, Z. D., & Kurudirek, F. (2016). Doğum sonu dönemde babaların ebeveynlik davranışlarının incelenmesi. İzmir Dr. Behçet Uz Çocuk Hast. Dergisi, 6(3), 191-196.
Seçer, Z., Çeliköz, N., & Songül, Y. A. Ş. A. (2007). Bazı kişisel özelliklerine göre okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden çocukların babalarının babalığa yönelik tutumları. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (18), 425-438.
Terzi, B., Kaya, N. (2011). Yoğun bakım hastasında hemşirelik bakımı. Yoğun Bakım Dergisi, 1, 21-25.
Tutarel-Kışlak, Ş. (1997). Evlilik uyumu ile nedensellik ve sorumluluk yüklemeleri arasındaki İlişkiler. Türk Psikoloji Dergisi, 12(40), 55-65 Türkyılmaz, G., Türkyılmaz, Ş. E., Polat, M., Özkaya, E., Murat, A. P. İ. (2019). Preterm prematür membran rüptürü olgularında spontan ve indüklenmiş eylemin maternal ve fetal sonuçlara etkisi. Zeynep Kamil Tıp Bülteni, 50(2), 19-23.
Yalçın, H. (2014). Evlilik uyumu ile sosyodemografik özellikler arasındaki ilişki. Journal of Research in Education and Teaching, 3(1), 250-261.
Yayan, E. H., Özdemir, M., Düken, M. E., Yeliz, S. U. N. A. (2019). Yenidoğan yoğun bakım ünitesinde bebeği yatan ebeveynlerin stres düzeylerinin belirlenmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 8(1), 82-89.
Zengin H, ve ark. (2021). Eve geçiş: preterm ebeveyn ölçeği'nin türkçe geçerlik ve güvenirlik çalışması. Online Türk Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(1), 31-43.