HEMŞİRELİK MESLEGİNİN İLK ETİK KODLARI: GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE HEMŞİRELİK ANDI

Mesleğin ilk etik kodları olarak kabul edilen özgün ismi "Nightingale Pledge ya da Nurses Pledge" olan Nightingale hemşirelik andı hekimler için oluşturulmuş olan Hipokrat yemininin değiştirilmiş biçimidir. Hemşireler için rehber olacak önemli kuralları içeren hemşirelik andı Lystra Gretter tarafından 1893'de oluşturulmuştur. Hemşirelik etik ilkeleri, 1900'Iü yıllarda sosyal ve dini değerlerine göre biçimlendirilmiştir. Hemşireden yardımseverlik, fedakarlık, itaatkarlık, ağırbaşlılık, inançlılık ve şefkatlilik gibi ilkelere sahip olması beklenmiştir. İlk hemşirelik andı bu ilkeleri yansıtmaktadır. Bilimselleşmenin artmaya başladığı 1935 yılında; and'tan "Tanrı'nın ve meclisin huzurunda yemin ederim ki. .. ","sağlık misyoneri olarak hekime yardımcı olacağıma ... ", "yaşamımda temiz bir duruş sergileyeceğime ... " ifadeleri çıkarılmıştır. Paralel olarak, etik kodların tekrar gözden geçirilmesi zorunlu hale gelmiştir. Uluslararası hemşirelik birliklerinin çalışmaları sonucunda; ilk defa 1953 yılında, sonra 1965, 1973, 2005 yıllarında ve son olarak 2012 yılındaki değişikliklerle birlikte hemşirelik etik kodlarını yayınlanmıştır. Uluslararası Hemşireler Birliği ICN , 1965 yılında güncellediği etik kodları sonrasında bugün ülkemizde hemşirelik okulları mezuniyet törenlerinde de okutulan, hemşirelik andına son şeklini vermiştir. Türk Hemşireler Derneği 2009 yılında ülkemiz için ilk kez etik ilkeleri belirlemişlerdir. Bazı ülkeler 1965'den sonra kendi etik ilkeleri doğrultusunda hemşirelik andında değişikliğe gitmişlerdir. Ülkemizde 2009 yılında etik ilkeler belirlenmiş olmasına rağmen, hemşirelik okullarının mezuniyet törenlerinde hala 1965 yılında ICN tarafından oluşturulan hemşirelik andı okutulmaktadır. Değişen evrensel etik kodlar ve ülkemiz için oluşturulan etik kodlar doğrultusunda, hemşirelik andının da topluma ve günün koşullarına uygun hale getirilmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Hemşirelik, And, Etik İlke, Nightingale.

THE FIRST ETHICS CODES OF NURSING: NURSES' PLEDGE FROM PAST TO FUTURE

The Nurses' or Nightingale Pledge, which adapted the Hippocratic Oath taken by physicians, is accepted as the first ethical code of nursing. The Nightingale pledge included important rules for nurses, and was composed in 1893 by Lystra Gretter. in the 1900s, nursing ethics codes were shaped according to social and religious values. Nurses were expected to have principles such as helpfulness, altruism, obedience, dignity, faithfulness and kindness. The first pledge reflects these principles. However, with the increasing dominance ofa scientific outlook, statements such as "I solemnly pledge myself before God and in the presence of this assembly ... ", "with loyalty wi/1 I endeavor to aid the physician in his work ... " and " ... to pass my life in purity ... " were removed in 1935. At the same time, it was necessary to revise the ethical principles. As a result of the lnternational Nurses Associations' efforts, the ethical principles were published first in 7953, then again in 7965, 1973 and 2005, and finally in 2072. After the ICN updatedtheethical codes in 7965, a revision was also made to the pledge. This pledge is now made in nursing graduation ceremonies in Turkey. in 2009, the Turkish Nurses' Association composed the first ethical principles for this nation. Some countries have made changes in the pledge in /ine with their own ethical codes, but although ethic principles were revised in 2009 in Turkey, the nursing pledge composed by the ICN in 1965 is stil/ used at graduation ceremonies in nursing schools in Turkey. it is recommended that the nursing pledge should be brought into /ine with today's social conditions in accordance with changing world ethic codes and the ethic codes formed for this country.

Keywords:

Nursing, Pledge, Ethics Codes, Nightingale.,

PDF

___

Akkaş HS. Sağlık Ekibi Elemanlarının Hemşirelik Mesleği Hakkındaki Bilgi ve Düşüncelerinin Araştırılması. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 1994.
American Nurses’ Association (ANA). Codes. http://www. nursingworld.org/ ainMenu Categories/ Ethics Standards/ CodeofEthicsforNurses. Erişim Tarihi 01.02.2015.
Arnold D. Nursing and Power –Use of THA So Called Post-structuralism Theory for the Analysis of the Power Relationship in the Female Nursing Professional. Pflege 1996; 9(1):72-79.
Avşar BZ. Biat’tan Yemin’e… Kamusal Sorumluluk Üstlenenlerin ve Temsilcilerinin And İçmesi. Gazi Türkiyat 2012;(10):15-61.
Catalano JT. Nursing Now Todays’s Issues, Tomorrow’s Trends. Nursing Code of Ethics. 7th edt. Philadelphia: Davis Company;2015:136- 137.
Dinç L. Bakım Kavramı ve Ahlaki Boyutu. Haccettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi 2010;17(2):74-82.
Dolan JA. Nursing in Society: a Historical Perspective. 13th ed. Philadelphia: Saunders;1973:159-160.
Ersoy N. Hemşirelik ve Etik. Hemşirelik Forumu 1998;1(2):83-87.
Finkelman A, Kenner C. Professional Nursing Concepts: Competencies for Quality Leadership. From Past to Future: Nursing History.
Canada: Jones and Barlett Publishers; 2010:7-18.International Council of Nurses (ICN). Ethics Codes 2006. http://www.dsr.dk/ser/Documents/icncode_english.pdf. Erişim Tarihi 01.02.2015.
İnanç N, Üstünsöz A. Kadın, Güç ve Hemşirelik. Hemşirelik Forumu 1998, 1(2): 65-70.
Jameton A. Nursing Practice: The Ethical Issues. New Jersey: Englewod Cliffs, Prentice –Hall;1984: 77-78.
Jonie BB, Rich KL. Nursing Ethics. Across the Curriculum and into Practice. 3 rd. Ed. Canada: Jones and Barlett Publishers; 2013: 5-28
Korkmaz F. Meslekleşme ve Ülkemizde Hemşirelik. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi 2011:59-67.
Lewenson SB. Taking Charge: Nursing, Suffrage, and Feminism in America, 1873-1920. New York: Routledge;2014:83-101.
McBurney BH, Filoromo T. The Nightingale Pledge: 100 Years Later. Nursing Management 1994; Feb 25(2):72-74.
Meulenbergs T, Verpeet E, Schotsmans P ve ark. Professional Codes in a Changing Nursing Context: Literature Review. Journal of Advanced Nursing 2004;46(3):331-336.
Nelson S, Rafferty AM. Notes on Nightingale: The Influence and Legacy of a Nursing Icon. 1st ed. USA: Cornell University Press; 2010:9- 27.
Newland J. National Nurses Week: A Time for Reflection and Celebration. The Nurse Practitioner 2011;May:Editorial.
Nightingale F. Notes on Nursing: What it is, and What it is not. 2nd ed. London: Harrsion &Sons Publication;1973
O’brein ME. Prayer in Nursing. The Spirituality of Compossionate Caregiving. Canada: Jones and Barlett Publishers; 2002:27-39.
Pektekin Ç. Hemşirelik Felsefesi Kuramlar Bakım Modelleri ve Politik Yaklaşımlar. İstanbul: İstanbul Tıp Kitapevi; 2013:9-12.
Resmi Gazete. Hemşirelik Kanunu. http://www.saglik.gov.tr/TR/belge/1-451/tarihi25021954--sayisi6283-- rg-tarihi02031954--rg-sayis-.html. Erişim tarihi: 19.04. 2016
Krikorian AD, Taylor EL. (2011). Finding a Photograph for a Caption: Dr. Ruth A. Parmelee's Comments on some Euphrates Yeprad) College Professors and Their Fate during the Armenian Genocide. http://groong.usc.edu/orig/ak-20110627.html. Erişim Tarihi: 19.09.2015
Shelly JA, Miller AB. Values in Conflict: Christian Nursing in a Changing Profession. A History of Nursing Values. USA: InterVarsity Press; 2013:39-51.
Türk Hemşireler Derneği (THD). Hemşireler İçin Etik İlke ve Sorumluluklar. Türk Hemşireler Derneği, Ankara. 2009. http://www.turkhemsirelerdernegi.org.tr/Upload/hemsire%20brosur.pdf. Erişim Tarihi: 01.03.2014.
Ulusoy FM. Türkiye’de Hemşirelik Eğitiminin Tarihsel Süreci. Celal Bayar Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 1998; 2(1):1-8.
Veatch RB. Cross-Cultural Perspectives in Medical Ethics. 2 nd ed. Canada: Jones and Barlett Publishers; 2000:7-29.
Verpeet E, Dierckx de Casterle B, Van derArend A ve ark. Nurses’ Views on Ethical Codes: A Focus Group Study. Journal of Advanced Nursing 2005; 51(2):188-195
Vickie A, Miracle. A Closing Word: National Nurses Week and the Nightingale Pledge. Dimension of Critical Care Nursing 2009;28(3):145-146.
Yalçın SÖ, Torun S, Kadıoğlu FG. Tıbbın Kültür Tarihi Çerçevesinde Hemşire Üniformalarının Evrimi. Lokman Hekim Journal 2014;4(1):6- 15.