Kuşadası'nda turizm kentleşmesine özgü bir arazi kullanım türü: Turizm iş alanı

Turizm kentleşmesi, kentleşme tarihi açısından alışılagelmişin dışında, tüketime dayalı bir kentleşme modelidir. Bu sebeple turizm kentleşmesinin kentsel mekân üzerindeki somut yansımalarını kent ve tüketim üzerinden ele almak gerekir. Bu çalışmada turizm kentleşmesinin göstergelerinden biri olarak mekânsal farklılık parametresi içerisinde değerlendirilen “turizm kentlerindeki arazi kullanım farklılığının” kuramsal çerçevesini çizerek, konunun Kuşadası örneğinde incelenmesi amaçlanmıştır. Diğer yandan turizm iş alanına yönelik kavramsal ve fonksiyonel yaklaşımlarda bulunulması çalışmanın bir diğer amacıdır. Ampirik analizlerin gerçekleştirildiği Kuşadası kenti söz konusu amaçlar doğrultusunda araştırma alanı olarak seçilmiştir. Çalışmada öncelikle turizm kentlerindeki arazi kullanım farklılığını ele alan literatürün meta-analizi yapılmış, Kuşadası turizm iş alanının sınırları belirlenerek alan araştırması gerçekleştirilmiştir. Daha sonra araştırma sahasındaki ticarethanelerin fonksiyonel sınıflandırmaları yapılarak Kuşadası turizm iş alanı haritası hazırlanmıştır. Elde edilen bulgular Kuşadası turizm iş alanının form, yapı ve fonksiyonel özellikler açısından literatürdeki modellere uygun olduğunu ortaya koymuştur.

Anahtar Kelimeler:

turizm kentleşmesi, turizm iş alanı, rekreasyonel iş alanı, arazi kullanımı, Kuşadası

A type of land use specific to tourism urbanization in Kuşadası: Tourism business district

Tourism urbanization is a consumption-based urbanization model, which is unusual in terms of urbanization history. For this reason, it is necessary to discuss the concrete reflections of tourism urbanization on urban space through city and consumption. The present study aimed to draw the theoretical framework of “land use difference in tourism cities”, which is evaluated within the spatial differentiation parameter as one of the indicators of tourism urbanization. In addition, the study also aimed to put forth conceptual and functional approaches towards the tourism business district. The city of Kuşadası, where the study’s empirical analyzes were carried out, was chosen as the research area in line with these purposes. In the study, first, a meta-analysis of the literature addressing the land use difference in tourism cities was conducted, and a field study was carried out by determining the boundaries of the tourism business district of Kuşadası. Then, the Kuşadası tourism business district map was drawn after making the functional classification of the businesses in the research area. The findings revealed that Kuşadası tourism business district is appropriate for the models in the literature in terms of form, structure and functional characteristics.

Keywords:

tourism urbanization, tourism business district, recreational business district, land use, Kuşadası,

PDF

___

Akengin, H. & Dinç, Y. (2020a). Turizm şehirleşmesinin iş ve ticaret alanlarını şekillendirmesi üzerine karşılaştırmalı bir araştırma: Alanya ve Manavgat örneği. Ege Coğrafya Dergisi, 29(2), 273-295.
Akegin, H. & Dinç, Y. (2020b). Turizm Sektörünün Şehirleşmeye Etkileri: Manavgat Örneği. International Journal of Geography and Geography Education, 41, 199-220. doi: https://doi.org/10.32003/igge.615775
Akış, A. (2011). Turizmin kentsel gelişim üzerine etkileri: Bir örnek inceleme Antalya-Türkiye. Doğu Coğrafya Dergisi, 25(16),193-206, Erzurum.
Allen, J.S., Lu, K.S., & Potts, T.D. (1999). A GIS-based analysis and prediction of parcel land-use change in a coastal tourism destination area. World Congress on Coastal and Marine Tourism, Vancouver, British Columbia, Canada
Andriotis, K. (2003). Coastal resorts morphology: The Cretan experience. Tourism Recreation Research, 28(10), 67-75. doi: https://doi.org/10.1080/02508281.2003.11081387
Baidal, J.A.I., Sanchez, I.R., & Rebollo, J.F.R. (2013). The evolution of mass tourism destinations: New approaches beyond deterministic models in Benidorm. Tourism Management, 34, 184-195. doi: https://doi.org/10.1016/j.tourman.2012.04.009
Bao J., Gu, S. (1998). Tentative research on RBDs of cities. Planners, 59(14), 59-64
Battino, S., Borruso, G., & Donato, C. (2014). Some preliminary remarks on the recreational business district in the city of Sassari: a social network approach. Computational Science and Its Applications Proceedings Book Part II. doi: 10.1007/978-3-319-09129-7_45
Battino, S., Borruso, G., & Donato, C. (2015). Recreation tourist areas, an exam on recreational business districts in Olbia (Sardinia). Computational Science and Its Applications Proceedings Book Part II. doi: 10.1007/978-3-319-21407-8_47
Bloch, P.H., Ridgway, N.M., & Dawson, S.A. (1994). The shopping mall as consumer habitat, Journal of Retailing, 70(1), 23-42
Boniface, B., & Cooper, C. (2005). Worldwide destinations. Elsevier Butterworth-Heinemann Fourth Edition.
Bozyer, Ü. (2008). Kent dokusunun oluşmasında turizmin etkisi: Bodrum örneği. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ege Üniversitesi, İzmir.
Brent, M. T. (1997). Coastal resort morphology as a response to transportation technology. PhD Thesis, Waterloo University
Darkot, B. (1966). Türkiye’de nüfus artışı ve şehirleşme. Mimarlık Dergisi, 37(11), 31-36
Dinç, Y. (2020). Karşılaştırılmalı bir şehir coğrafyası: Alanya ve Manavgat örneği. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
Dökmeci, V., & Terzi, F. (2003). Turizm ve şehirleşme, Ertekin, Ö. Yüzer, M.A. (Eds) içinde Prof. Dr. Yücel ÜNAL’a Armağan, (s.1-6), İTÜ Mimarlık Fakültesi Matbaası.
Emekli, G. (1994). Foça’da Turizm ve Turistik Kentleşme. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
Emekli, G. (1998). Bergama’da turizm ve sosyo-ekonomik etkileri. Yayımlanmamış Doktora tezi, Ege Üniversitesi, İzmir
Emekli, G. (2001). Gelişimi Yapısı ve Sorunlarıyla Kuşadası Nüfusu. Geçmişten Geleceğe Kuşadası Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 53-67, Kuşadası, Aydın.
Emiroğlu, M. (1975). Türkiye coğrafi bölgelerine göre şehir yerleşmeleri ve şehirli nüfus. Coğrafya Araştırmaları Dergisi (Ayrı Basım)
Eraydın, A. (1988). Sermayenin birikim sürecinde kentler. Defter Dergisi, 5, 133-153
Getz, D. (1993). Planning for tourism business district. Annals of Tourism Research, (40), 583-600. doi: https://doi.org/10.1016/0160-7383(93)90011-Q
Gladstone, D.L. (1998). Tourism urbanization in the United States. Urban Affairs Review, 1(34), 3-27. doi: https://doi.org/10.1177/107808749803400101
Işık, Ş. (2005). Türkiye’de kentleşme ve kentleşme modelleri. Ege Coğrafya Dergisi,14, 57-71
Işık, Ş. & Zoğal, V. (2017). Turizm kentleşmesi kavramı: Antalya Örneği. Ege Coğrafya Dergisi, 26(2),71-94
Kapan, K. (2018). Turizm ve Rekreasyon faaliyetlerinin Ekonomi Üzerindeki Etkileri: Antalya Örneği. Coğrafya Dergisi, 3,47-56, İstanbul.
Kapan, K., & Timor, A.N. (2018). Turizm Gelişme Modellemeleri Açısından Antalya Şehri. Türk Coğrafya Dergisi,71,53-61. doi: 10.17211/tcd.441342
Kapluhan, E. (2014). Türkiye’de turizme bağlı kentleşmelere farklı bir örnek: Milas (Muğla). Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 15(5),120-141.
Keleş, R. (2015). Kentleşme Politikası. İmge Kitabevi, Ankara.
Kuşadası Belediyesi (2020). Kuşadası Belediyesi Kent Rehberi. https://ebelediye.kusadasi.bel.tr/Rayic/Index/ (Son erişim tarihi: 28.09.2021)
Kuşadası Belediyesi (2020). Arsa metrekare birim değeri sorgulama sonuçları. https://ebelediye.kusadasi.bel.tr/Rayic/Index/ (Son erişim tarihi: 28.09.2021)
Li, L., Tao, W. (2003). Spatial structure evolution of system of recreation business district- a case of Suzhou city. Chinese Geographical Science, 13(4), 370-377. doi: 10.1007/s11769-003-0045-0
Liu, Y. (2014). Study on recreation function of urban recreational business district- a case study in Guangzhou (China). Research on Humanities and Social Sciences, 24(4), 87-92
Maguire, J. (1995). Using GIS to analyze leisure business districts in the Myrtle beach of South Carolina. Association of American Geographers
Mckercher, B. (2020). Anatomy of successful tourism shopping districts, International Journal of Tourism Cities, 6(4), 831-846, doi: 10.1108/IJTC-12-2019-0208
Meyer-Arendt, K.J. (1987). Resort evolution along the Gulf of Mexico littoral: historical, morphological and environmental aspects. PhD Thesis, Louisiana University.
Meyer-Arendt, K.J. (1990). Recreational business districts in Golf of Mexico seaside resorts. Journal of Cultural Geography, 1(11), 39-55
Meyer-Arendt, K.J. (1993). Morphologic patterns of resort evolution along the Gulf of Mexico. Culture, Form and Place: Essays in Cultural and Historical Geography, 32, 311-323
Mullins, P. (1991). Tourism urbanization. International Journal of Urban and Regional Research, 3(15), 591-597. doi: https://doi.org/10.1111/j.1468-2427.1991.tb00642.x
Özgüç, N. (1977). Sayfiye yerleşmeleri: Gelişme ve başlıca özellikleri. İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü Dergisi, 22, 142-162.
Özgüç, N. (2007). Turizm Coğrafyası, Özellikler ve Bölgeler. Çantay Kitapevi.
Paradis, T.W. (2000). Main Street transformed: Community sense of place for nonmetropolitan tourism business district, Urban Geography, 21(7), 609-639. doi: https://doi.org/10.2747/0272-3638.21.7.609
Pekpak, H.E. (2012). Kıyı alanlarında turizm odaklı mekânsal gelişim: Lara örneği. Yayımlanmamış Uzmanlık Tezi, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yatırım İşletmeler Genel Müdürlüğü, Ankara.
Pigram, J.J. (1977). Beach resort morphology. Habitat International, 2(5-6), 525-541. doi: https://doi.org/10.1016/0197-3975(77)90024-8
Ridolfi, E., Puyol, D.S., Ippolito, A., Saradakou E., & Salvati, L. (2017). An urban political ecology approach to local development in fast-growing, tourism-specialized coastal cities. Tourismos: An International Multidisciplinary Journal of Tourism, 12(1), 166-199
Sabancı, S. (2016). Manavgat’ta Turizm ve Kentleşmenin Gelişme Süreci. TURAN-SAM Dergisi, 32, 464-471
Sauter, G. (2014). Resort Urbanism: Understanding the Power, Planning and Politics of Urban Development in Bávaro-Punta Cana, Dominican Republic. PhD Dissertation.
Smith, R.A. (1992). Beach resort evolution implications for planning, Annals of Tourism Research, 19,304-322. doi: https://doi.org/10.1016/0160-7383(92)90083-2
Stansfield, C.A. (1969). Recreational land use patterns within an American seaside resort. The tourist Review, 24(4), 128-136.
Stansfield, C.A., Rickert, J.E. (1970). The recreational business district. Journal of Leisure Research, 2(4), 213-225. doi: https://doi.org/10.1080/00222216.1970.11970002
Şengül, T. (2009). Kentsel çelişki ve siyaset. İmge Kitapevi
Taylor, V. (1975). The recreation business district: a component of the East London urban morphology. South African Geographer, 5, 139-144
Timor, A. (2004). Ayvalık: Bir sayfiye yerleşmesinin gelişme süreci. İstanbul: Çantay Kitapevi.
Tümertekin, E. (1973). Türkiye’de şehirleşme ve şehirsel fonksiyonlar. İstanbul Üniversitesi Yayınları No:1371, Coğrafya Enstitüsü Yayınları No:72
Weaver, D.B. (1993). Model of urban tourism for small Caribbean Islands. Geographical Review, 83(2), 134-140. doi: https://doi.org/10.2307/215251
Uğur, A., & Aliağaoğlu, A. (2018). Şehir coğrafyası. 6. Basım, Nobel Yayıncılık
Yi, J., Xiao, Y. (2018). Research on planning, renovation and design of traditional small town tourism business district, 3rd International Conference on Smart City and Sytems Engineering Proceedings Paper, 77-770. doi: 10.1109/ICSCSE.2018.00165
Young, B. (1983). Touristization of traditional Maltese fishing-farming villages. Tourism Management Journal. doi: https://doi.org/10.1016/0261-5177(83)90048-1
Yüksel, A. (2007). Tourist shopping habitat: Effects on emotions, shopping value and behaviors, Tourism Management, 28, 58-69, doi: 10.1016/j.tourman.2005.07.017
Zhu, H., Liu, J., Chen, C., Lin, J., & Tao, H., (2015). A spatial-Temporal analysis of urban recreational business districts: A case study in Beijing, China. Journal of Geographical Sciences, 25(12),1521-1536. doi: https://doi.org/10.1007/s11442-015-1249-9
Zhu, H., Liu, J., Liu, H., Wang, X. & Ma, Y. (2017). Recreational business district boundary identifying and spatial structure influence in historic area development: A case study of Qianmen area. Habitat International, 63, 11-20. doi: https://doi.org/10.1016/j.habitatint.2017.03.003
https://tr.foursquare.com/v/ocean-city-boardwalk/4a9026caf964a5203e1620e3?openPhotoId=56c1c4fb498ea4e625e47ca5 (Date accessed: 28.09.2021)