Hilal SUNGUR, Hülya TÜRKMEN, Pelin PALAS KARACA

Jean Ball’ın Sallanan Sandalye Teorisi Kapsamında Ebelik Bakımı

Postpartum dönem, annenin fiziksel ve psikolojik zorluklarla mücadele ettiği bir dönemdir. Bu dönemde yeni bir bebeğe sahip olmak, annenin yeni bir kimliğe sahip olması anlamına gelmektedir. Annenin, yeni kimliğine adapte olması, yenidoğan sağlığını da olumlu yönde etkilemektedir. Bununla birlikte aldığı bakım ve destek annenin bu döneme uyumunu kolaylaştırarak, anne-bebek arasında bağlanma duygusunun gelişmesini sağlamaktadır. Bu dönemde annenin yoğun strese maruz kalması ve yetersiz bakım alması sonucunda, anne yeni kimliğini benimseyememekte ve annelik hüznü, depresyon, psikoz gibi psikolojik sorunlar görülebilmektedir. Bu nedenle ebeler, doğum sonrası riskleri değerlendirebilmeli, annenin ihtiyaçlarını karşılayabilmeli, destek sistemlerini belirlemeli, iyilik halini sağlamalı ve kadının yeni rolüne uyum sağlamasına yardımcı olmalıdır. Bu bağlamda Jean Ball’ın “Annenin Duygusal İyiliği- Deck-Chair (Şezlong) Teorisi” anneye bakım ve destekte ebelere yol haritası oluşturabilir. Ball, teorisinde doğum sonrası iyilik halini üç faktöre bağlamıştır. Bunlar; annenin kişiliği, aile ve sosyal çevreden gelen destek ve sağlık profesyonelleri tarafından annenin desteklenmesidir. Bu faktörlerin dengede olması gerektiğini belirtmiştir. Bu derleme annenin duygusal iyiliğinin sağlanmasında Deck-Chair Teorisi’nde yer alan faktörler doğrultusunda sağlık profesyonellerine rehber olabilmek amacıyla yazılmıştır

Anahtar Kelimeler:

Deck-Chair teorisi, annenin duygusal iyiliği, ebelik bakımı

Midwifery Care Within the Context of Jean Ball’s Deck-Chair Theory

Postpartum is a period when the mother struggles against both physical and psychological difficulties. During this period, having a new baby means having a new identity for the mother. The mother’s adaptation to her new identity will have a positive impact on the newborn’s health. In addition, the care and support the mother receives will facilitate her adaptation to this period and make the development of a sense of bonding between the mother and the infant possible. As a result of being subjected to intense stress and receiving inadequate care during this period, the mother will not be able to adopt her new identity and may face psychological problems such as maternity blues, depression, and psychosis. Therefore, midwives should be able to evaluate postpartum risks, meet the needs of the mother, determine the support systems, ensure the well-being, and help the woman adapt to her new role. In this context, Jean Ball’s “Mother's Emotional Well-being, Deck-Chair Theory” may create a road map for midwives in terms of providing care and support to mothers. In her theory, Ball connects postpartum well-being to three factors as the mother’s personality, support from family and social circle, and support of the mother by healthcare professionals. She stresses that these factors are to stand in balance. The present compilation sought to be a guide for healthcare professionals in line with the factors included in the Deck-Chair Theory in providing the mother’s emotional well-being.

Keywords:

Deck-Chair theory, mother’s emotional well-being, midwifery care,

PDF

___

Abarashi, Z., Tahmassian, K., Mazaheri, M. A., Panaghi, L., Massoori, N. (2014). Parental Self-Efficacy As a Determining Factor in Healthy Mother-Child Interaction: A Pilot Study in Iran. Iran Journal of Psychiatry Behaviour Science, 8(1), 19-25.
Akin, B., Türkmen, H. Y., Dilcen, H. Y., & Sert, E. (2021). The effect of labor dance on traumatic childbirth perception and comfort: A randomized controlled study. Clinical Nursing Research, 31(5), 909–917. [CrossRef]
Aksakallı, M., Çapık, A., Apay, S.E., Pasinlioğlu, T., Bayram, S. (2012). Loğusaların destek ihtiyaçlarının ve doğum sonu dönemde alınan destek düzeylerinin belirlenmesi. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 3,129-135.
Alan, H., & Ege, E. (2013). The influence of social support on maternalinfant attachment in Turkish society. Journal of Anatolia Nursing and Health Sciences, 16(4), 234–240.
Aslan, E. (2015). Hemşire ve Ebelere Yönelik Kadın Sağlığı ve Hastalıkları, Lohusalık döneminde psikososyal adaptasyon (N. K. Beji, Çev., vol. 14,no. 71, pp. 405–416). Nobel tıp Kitabevleri.
Ball, J. A. (1987). Reactions to Mohterhood. The Role of Postnatal Care. Cambridge: Cambridge University Press.
Beattie, J., Hall, H., Biro, M. A., East, C., & Lau, R. (2017). Effects of mindfulness on maternal stress, depressive symptoms, and awareness of present moment experience: A pilot randomised trial. Midwifery, 50,174–183. [CrossRef]
Beck, C. T. (2016). Middle range theory of traumatic childbirth: The everwidening ripple effect. Global Qualitative Nursing Research, 18(2),1–13. [CrossRef]
Beji, K. N., Murat, M., & Köse, S. (2022). Perinatal dönem ruh sağlığı sorunları ve hemşirelik yaklaşımı. Black Sea Journal of Health Science, 5(1), 116–123.
Biaggi, A., Conroy, S., Pawlby, S., & Pariante, C. M. (2016). Identifying the women at risk of antenatal anxiety and depression: A systematic review. Journal of Affective Disorders, 191, 62–77. [CrossRef]
Bolak, B. H., Toker, Ö., Küey, L. (2016). Postpartum depression and its psychosocial correlates: A longitudinal study among a group of women in Turkey. Women and Health, 56(5), 502-521.
Brummelte, S., & Galea, L. A. (2016). Postpartum depression: Etiology, treatment, and consequences for maternal care. Hormones and Behavior, 77, 153–166. [CrossRef]
Bryar, R., & Sinclair, M. (2011). Chapter four models and theory influencing midwifery care (J. Alexander, V. Levy & S. Roch, Eds., pp. 80–83). Theory For Midwifery Practice.
Cho, E. S., Kim, S. J., Kwon, M. S., Cho, H., Kim, E. H., Jun, E. M., & Lee, S. (2016). The effects of kangaroo care in the neonatal intensive care unit on the physiological functions of preterm infants, maternal– infant attachment, and maternal stress. Journal of Pediatric Nursing, 31(4), 430–438. [CrossRef]
Cook, N., Ayers, S., & Horsch, A. (2018). Maternal posttraumatic stress disorder during the perinatal period and child outcomes: A systematic review. Journal of Affective Disorders, 225, 18–31. [CrossRef]
Dönmez, A., & Karaçam, Z. (2017). Annenin duygusal iyiliği: Jean Ball’ın Deck-Chair (Şezlong) teorisi. Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi Dergisi, 27(1), 7–12.
Durmazoğlu, G., Serttaş, M., Kuru, O. A., Tatarlar, A., Göçmen, A., Bezirgan, S., & Toksoy, S. (2016). Postpartum depresyonun hemşire ve ebeler tarafından öngörülmesi. Journal of Anatolian Nursing Health Science, 19, 33–37.
Er, G.S. (2015). Portpartum erken dönemde kanıta dayalı uygulamalar. Gümüşhane üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 4(3), 482-96
Faruk, U. (2017). Gebelik ve postpartum dönemde psikiyatrik bozukluklar; Klinik ve tedavi başvuru kitabı (1. baskı, s. 289). İstanbul tıp Kitabevi.
İşgüder, Ç. K., Bulut, Y. E., Yılmaz, G., Doğru, H.Y., Özsoy, A.Z., & Başol, N. (2017). Kliniğimizde 2014-2016 yılları arasında sezaryen oranı ve endikasyonları. Jinekoloji- Obstetrik ve Neonatoloji Tıp Dergisi, 14(4), 168-171.
French, D. P., Olander, E. K., Chisholm, A., Sharry, J. (2014). Which behaviour change techniques are most effective at increasing older adults’ self efficacy and physical activity behaviour? A systematic review. Annals of Behavioral Medicine, 48(2), 225-234.
Gentile, S. (2017). Untreated depression during pregnancy: Short- and long-term effects in offspring: A systematic rewiew. Neuroscience, 342, 154–166. [CrossRef]
Gönenç, İ. M., Dikmen, H. A. (2020). Effects of dance and music on pain and fear during childbirth. Journal of Obstetric Gynecologic and Neonatal Nursing, 49(2), 144-153.
Güleç, D., & Kavlak, O. (2016). Postpartum maternal depresyon ve hemşirelik bakımı. Kadın Hastalıkları ve Anne Çocuk Sağlığı Dergisi, 7, 85–97.
Guo, L., Zhang, J., Mu, L., & Ye, Z. (2020). Preventing postpartum depression with mindful self-compassion intervention: A randomized control study. Journal of Nervous and Mental Disease, 208(2), 101–107. [CrossRef].
Höglund, B., Larsson. M. (2014). Professional and social support enhances maternal well-being in women with intellectual disability - a Swedish interview study. Midwifery, 30(11), 1118-1123.
Karaçam, Z., & Eryılmaz, G. (2017). Normal Post partum fizyolosi ve bakımı. İçinde A. Şirin, O. Kavlak, (Çev.). Kadın Sağlığı (2. Baskı, ss. 460–488). Nobel tıp Kitapevleri.
Koç, Ö., Özkan, H., & Bekmezci, H. (2016). Annelik rolü ve ebeveynlik davranışı arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. İzmir Dr. Behçet Uz Çocuk Hast. Dergisi, 6(2), 143-150.
Köse, D., Çınar, N., & Altınkaynak, S. (2013). Yenidoğanın anne ve baba ile bağlanma süreci. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 22(6), 239–245.
Madlala, S. S., & Kassier, S. M. (2017). Antenatal and postpartum depression: Effects on inf ant and young child health and feeding practices. South African Journal of Clinical Nutrition, 1(1), 1–7.
Medforth, J., Battersby, S., Evans, M., Marsh, B., Walker, A. (2011). Oxford Handbook of Midwifery. 2nd edition. New York: Oxford University Press; p.142-143.
Oommen, H., Rantanen, A., Kaunonen, M., Tarkka, M. T., Salonen A. H. (2011). Social support provided to Finnish mothers and fathers by nursing professionals in the postnatal ward. Midwifery, 27(5), 754-61.
Öztürk, S., Özkan, H. (2014). Annelerin doğum sonu dönemde yaşam kalitesi ve desteklerinin değerlendirilmesi. [Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü].
Şenol, D. K., Yurdakul, M., & Özkan, S.A. (2019). Anne yorgunluğunun emzirmeye etkisi. Nigerian Journal of Clinical Practice, 22(12),1662–1668.
Türkmen, H., Akın, B., Aksoy, Y. E., & Erdoğan, A. (2022). Maternal attachment and mental health status in mothers who have babies with infantile colic. Midwifery, 110, 103339. [CrossRef]
Türkmen, H., & Oran, N. T. (2021). Massage and heat application on labor pain and comfort: A quasi-randomized controlled experimental study. Explore, 17(5), 438–445. [CrossRef]
Türkmen, H., Öztürk, H. C. (2019). Ebelik Felsefesi: Kuram ve Modelleri. Ebelik ve Toplum Sağlığı (Ed. Özentürk, M. G., Yücel, U., Meseri, R.). Ankara Nobel Tıp Kitabevleri, 64-78. lSBN : 978-60 5,7 57 B-37 -2
Türkmen, H., Yalniz Dilcen, H. Y., & Akın, B. (2020). The effect of labor comfort on traumatic childbirth perception, post-traumatic stress disorder, and breastfeeding. Breastfeeding Medicine, 15(12), 779–788. [CrossRef]
Uçar, T., & Gölbaşı, Z. (2015).Nedenleri ve sonuçlarıyla doğum korkusu. İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 4(2), 54-58.
Uludağ, E., & Mete, S. (2014). Doğum eyleminde destekleyici bakım. Cumhuriyet Hemşirelik Dergisi, 3(2), 22-29.
World Health Organization (WHO) (2018). Recommendations Intrapartum care for a positive childbirth experience. Retrieved from https://www.who.int/reproductivehealth/publications/intrapartum-care-guidelines/en/
World Health Organization (WHO) (2019). Depression updated. Retrieved from [CrossRef]. Accessed January 5, 2020.
Yazici, E., Kirkan, T. S., Aslan, P. A., Aydin, N., & Yazici, A. B. (2015). Untreated depression in the first trimester of pregnancy leads to postpartum depression: High rates from a natural follow-up study. Neuropsychiatric Disease and Treatment, 11, 405–411. [CrossRef]
Yılmaz, S. D. (2013). Prenatal anne-bebek bağlanması. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 10(3), 28–33.
Yonemoto, N., Nagai, S., & Mori, R. (2021). Schedules for home visits in the early postpartum period. Cochrane Database Systematic Review, 7(7), CD009326.
Yüksel, A., Dabanlı, Z., & Yılmaz, E. B. (2020). Gebelerde bilinçli farkındalık ile depresyon, anksiyete ve stres düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Journal of Academic Research in Nursing, 6(2), 195–202.