Emine AKSÜT AKÇAY, Hatice Gül ÖZTAŞ, Gülnaz ERDİ

Ebelerin Bireysel Yenilikçi Durumu ve Dijital Ortamda Sağlık Bilgisi Edinme ve Teyit Davranışları İlişkili Faktörler

Amaç: Bu araştırma ebelerin bireysel yenilikçi durumunun ve dijital ortamda sağlık bilgisi edinme ve teyit davranışları arasındaki ilişkili faktörleri incelemek amacıyla yapılmıştır. Yöntemler: Analitik-kesitsel türde olan bu araştırma, Ekim-Kasım 2022 tarihleri arasında, Türkiye’nin güneyinde bir devlet hastanesinde yürütülmüştür. Araştırmaya olasılıksız örnekleme yöntemi ile 166 ebe dahil edilmiştir. Veriler “Kişisel Bilgi Formu”, “Bireysel Yenilikçilik Ölçeği (BYÖ)” ve “Dijital Ortamda Sağlık Bilgisi Edinme ve Teyit Davranışları Ölçeği” kullanılarak toplanmıştır. Bulgular: Ebelerin %83,1’inin ebelikte yeni buluş/fikirler üretme konusunda girişimde bulunmadığı, %52,4’ünün meslekle ilgili yenilikleri takip ettiği ve yenilikleri %43,8’i internet/sosyal medya aracılığıyla takip ettiği belirlenmiştir. Ebelerin BYÖ puan ortalamasının 69,20 ± 11,20 olmasıyla ebelerin bireysel yeniliklere açık olduğu belirlenmiştir. Dijital Ortamda Sağlık Bilgisi Edinme ve Teyit Davranışları Ölçeği puan ortalaması 31,41 ± 7,34’tür. Sonuç: Ebelerin, bireysel yenilikçilik durumunun ve dijital ortamda sağlık bilgisi edinme ve teyit davranışları orta düzeyde olduğu belirlenmiştir. Ebelerin yeniliklere karşı sorgulayıcı özelliklere sahip oldukları saptanmıştır. Dijital ortamda sağlık bilgisi edinme düzeyi arttıkça teyit etme oranının ve dijital sağlık bilgisi edinme düzeyinin arttığı saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Dijital sağlık, bireysel yenilikçilik, ebelik

The Related Factors Between the Individual Innovative Status of Ministers and the Behaviors of Obtaining and Confirming Health Information in the Digital Environment

Objective: This study aims at examining the factors related to midwives’ individual innovative profiles as well as health information obtaining and assuring behaviors in digital environments. Methods: An analytical-cross-sectional study was designed. The study was carried out between October and November 2022 at a state hospital in Southern Türkiye. A total of 166 midwives selected by the non-probability sampling method participated in the study. The data were collected using a “Personal Information Sheet”, “Personal Innovation Scale (PIS)”, and “Obtaining and Verifying Health Information from Digital Media Scale”. Result: According to the results, 83.1% of the midwives have not tried to create inventions/new ideas about midwifery, 52.4% follow innovations in their profession, and 43.8% follow these innovations on the internet/social media. Since the midwives’ mean PIS score was 69.20 ± 11.20, midwives were found to be open to individual innovations. On the other hand, the mean Obtaining and Verifying Health Information from Digital Media Scale score was 31.41 ± 7.34. Conclusion: Midwives’ individual innovative profiles and medical information obtaining and assuring behaviors in digital environments were found to be moderate. Midwives have questioning behaviors for innovations. Medical information assuring behaviors in digital environment increase as medical information obtaining behaviors in digital environment increase.

Keywords:

Digital health, individual innovation, midwifery,

PDF

___

Baksi, A., Sürücü, H. A., & Kurt, G. (2020). Hemşirelerin bireysel yenilikçilik davranışları ve bu davranışları etkileyen faktörlerin incelenmesi. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2, 310–315.
Başoğlu, M., & Edeer, A. D. (2017). X ve Y kuşağındaki hemşirelerin ve hemşirelik öğrencilerinin bireysel yenilikçilik farkındalıklarının karşılaştırılması. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(4), 77–84.
College of Nurses of Ontario (2012). Survey says nurses weigh in on social media and professionalism. Standard, 37(2), 14–15.
Çankaya, M., & Eriş, H. (2020). Hemşire ve ebelerin duygusal zeka düzeylerinin tespitine yönelik bir çalışma. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 19(74), 656–664.
Çetin Gürkan, G., & Akay, D. (2021). Sağlık Çalışanlarında Etik lider Algısının bireysel yenilikçilik Düzeyi üzerindeki etkisi. Örgütsel Davranış İnceleme Dergisi, 3(1), 1–18.
Çobaner, A. A., & Işık, T. (2014). Hemşireler arasında sosyal medya kullanımının yarar ve risklerinin tıp etiği bağlamında tartışılması . Türkiye Biyoetik Dergisi, 1(1), 137–148.
Çömlekçi, M. F., & Bozkanat, E. (2021). İnfodemide dijital ortamda sağlık bilgisi edinme ve teyit davranışları. İstanbul University Journal of Sociology, 41(1), 103–125.
Dadaczynski, K., Okan, O., Messer, M., Leung, A. Y., Rosário, R., Darlington, E., & Rathmann, K. (2021). Digital health literacy and web-based information-seeking behaviors of university students in Germany during the COVID-19 pandemic: cross-sectional survey study. Journal of Medical Internet Research, 23(1), e24097.
Demirci, G., Şolt, A., Kahyaoğlu Süt, H., & Hür, S. (2021). Çalışan ebeler ile ebelik öğrencilerinin eleştirel düşünme eğilimleri. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 10(1), 88–97. [CrossRef]
Ertuğ, N., & Kaya, H. (2017). Hemşirelik öğrencilerinin bireysel yenilikçilik profilleri ve yenilikçiliğin önündeki engellerin incelenmesi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 14(3), 192–197.
George, D., & Mallery, P. (2003). SPSS for windows step by step: A simple guide and reference. 11.0 update (4th edn). Allyn & Bacon.
Gürkan, P. (2019). Bir eğitim araştırma hastanesinde görev yapan hemşirelerin bireysel yenilikçilik düzeyleri ve teknolojiye bakış açılarının incelenmesi (Tez No: 599970) [Yüksek Lisans Tezi, Okan Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı]. Yüksek Öğretim Kurulu Tez Merkezi.
Iyawa, G. E., Herselman, M., & Botha, A. (2016). Digital health innovation ecosystems: From systematic literature review to conceptual framework. Procedia Computer Science, 100, 244–252. [CrossRef]
Kartal, Y. A., Özsoy, A., & Üner, K. (2018). Determination of individual innovation profiles of midwifery students and factors affecting. International Journal of Health Sciences and Research, 8(4), 104.
Kelly, C. J., & Young, A. J. (2017). Promoting innovation in healthcare. Future Healthcare Journal, 4(2), 121–125. [CrossRef]
Keskin, F. N. (2021). Fen bilimleri öğretmenlerinin bireysel yenilikçilik düzeylerinin incelenmesi (Tez No: 655404) [Doktora Tezi, Kastamonu Üniversitesi]. Yüksek Öğretim Kurulu Tez Merkezi.
Kılıç, H. (2015). İlköğretim branş öğretmenlerinin bireysel yenilikçilik düzeyleri ve yaşam boyu öğrenme eğilimleri (Denizli ili örneği) (Tez No: 384164) [Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü]. Yüksek Öğretim Kurulu Tez Merkezi.
Kocademir, L., & Gerçek, E. (2020). Prenatal ve postnatal dönemde dijital medyanın kullanımı. Kadın Sağlığı Hemşireliği Dergisi, 6(1), 29–43.
Korkmaz, M., Kılıç, B., Demiray, E., Gürkan, A., & Yücel, S. A. (2015). Hemşirelerin sosyal medya kullanımı ve yaptıkları işe karşı algı düzeyinin uygulamalı bir örneği. Uluslararası Hakemli Beşeri ve Akademik Bilimler Dergisi, 4(13), 59–81.
Newman, N., Fletcher, R., Schulz, A., Andı, S., & Nielsen, R. K. (2020). Reuters digital news report 2020. Reuters Institute for the Study of Journalism.
Nursanti, S., Tayo, Y., Setyastuti, Y., Yunidharta, F., & Sulistiyowati, N. (2022). Empowerment of mıdwıves as dıgıtal health ınformatıon agents as an effort to save mothers and newborn babıes. Abdi Dosen. Jurnal Pengabdian Pada Masyarakat, 6(4), 1197–1202.
Özbek, H., & Ertekin, P. Ş. (2020). Ebelik mesleğinde doktora eğitiminin önemi. Turkiye Klinikleri Journal of Health Sciences Journal, 5(1),145-149.
Özbey, H., & Başdaş, Ö. (2018). Hemşirelikte inovasyon. ERÜ Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 5(1–2), 1–7.
Parzefall, M. R., Seeck, H., & Leppänen, A. (2008). Employee innovativeness in organizations: A review of the antecedents. Finnish Journal of Business Economics, 2(8), 165–182.
Sarıoğlu Kemer, A., & Altuntaş, S. (2017). Bireysel Yenilikçilik Ölçeği'nin hemşireliğe uyarlanması: Türkçe geçerlik - güvenirlik çalışması. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 14(1), 52-61.
Sönmez, B.,& Yıldırım, A. (2014). Bir üniversite hastanesinde çalışan hemşirelerin yenilikçi davranışları ve yenilikçi davranışlarını etkileyen faktörlere ilişkin görüşlerinin belirlenmesi: Niteliksel bir çalışma. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 1(2), 49–59. [CrossRef]
Starcevic, V., Schimmenti, A., Billieux, J., & Berle, D. (2021). Cyberchondria in the time of the COVID-19 pandemic. Human Behavior and Emerging Technologies, 3(1), 53–62. [CrossRef]
Tabachnick, BG, Fidell, LS ve Ullman, JB (2013). Çok değişkenli istatistikleri kullanma (Cilt 6, s. 497-516). Boston, MA: pearson.
Thakur, R., Hsu, S. H. Y., & Fontenot, G. (2012). Innovation in healthcare: Issues and future trends. Journal of Business Research, 65(4),562–569. [CrossRef]
Wångdahl, J., Dahlberg, K., Jaensson, M., & Nilsson, U. (2021). Arabic version of the electronic health literacy scale in arabic-speaking individuals in Sweden: Prospective psychometric evaluation study (Arabic version). Journal of Medical Internet Research, 23(3), e24466. [CrossRef]
Zakar, R., Iqbal, S., Zakar, M. Z., & Fischer, F. (2021). COVID-19 and health information seeking behavior: digital health literacy survey amongst university students in Pakistan. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(8), 4009.
Zengin, H., Tiryaki, Ö., & Çınar, N. (2019). Hemşirelikte kullanıcılık ve personel faktörleri. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 6(3), 207-217.