Yılmaz İlker Yorulmaz, Ahmet Duman

15129

Öğretmen Adaylarının Eleştirel Düşünme Eğilimlerine Cinsiyet, Sınıf Düzeyi, Anne ve Baba Eğitim Durumu Değişkenlerinin Etkisinin İncelenmesi: Bir Meta Analiz Çalışması / The Role of Gender, Grade Level, and Parents’ Educational Attainment Variables on Teacher Candidates’ Critical Thinking Dispositio

Bu araştırmanın amacı, cinsiyet, sınıf düzeyi, anne eğitim durumu ve baba eğitim durumu değişkenlerinin öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimlerine etkisinin belirlenmesidir. Bu amaç doğrultusunda öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimlerine ilişkin Türkiye’de yapılan çalışmaların meta analizi yapılmıştır. Meta analiz çalışmasına; cinsiyet değişkeni açısından 53, sınıf düzeyi değişkeni açısından 28, anne eğitim durumu değişkeni açısından 13 ve baba eğitim durumu değişkeni açısından 15 araştırma dâhil edilmiştir. Meta analize dâhil edilen çalışmaların toplam örneklem büyüklükleri cinsiyet değişkenine göre 20682, sınıf düzeyine göre 12002, anne eğitim durumuna göre 7087 ve baba eğitim durumu değişkenine göre 7418 şeklindedir. Meta analize dâhil edilen çalışmalar heterojen yapıdadır. Huni saçılım grafikleri, Orwin Güvenli N analizi, Duval ve Tweedie Kırpma ve Doldurma analizi ve Egger regresyon testi meta analiz çalışmasında yayın yanlılığının olmadığına işaret etmektedir. Araştırmada etki değerleri rastgele etkiler modeline göre hesaplanmıştır. Etki değeri hesaplamalarında Cohen’in d katsayısı kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, cinsiyet, sınıf düzeyi, anne ve baba eğitim durumu değişkenleri öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimlerini çok düşük düzeyde etkilemektedir. Cinsiyet, sınıf düzeyi, anne ve baba eğitim durumunun eleştirel düşünme eğilimlerine etkisi yayın türü ara değişkenine göre farklılaşmamakta, araştırmanın yapıldığı bölge ara değişkenine göre yalnızca cinsiyet değişkeni açısından farklılaşmaktadır.  
Anahtar Kelimeler:

Eleştirel düşünme, öğretmen adayı, etki büyüklüğü, meta analiz

Öğretmen Adaylarının Eleştirel Düşünme The Role of Gender, Grade Level, and Parents’ Educational Attainment Variables on Teacher Candidates’ Critical Thinking Dispositions: A Meta-Analysis / Eğilimlerine Cinsiyet, Sınıf Düzeyi, Anne ve Baba Eğitim Durumu Değişkenlerinin Etkisinin İncelenmesi: Bir Me

The purpose of this study was to determine the effect of gender, grade level, and parents’ educational attainment variables on teacher candidates’ critical thinking dispositions. Within this purpose, a meta-analysis was conducted for the studies conducted in Turkey on teacher candidates’ critical thinking. A total of 53 studies for gender, 28 for grade level, 13 for mothers’ educational attainment, and 15 for fathers’ educational attainment were included in the meta-analysis. Total sample size of the included studies was 20.682 for gender, 12.002 for grade-level, 7.087 for mothers’ and 7.148 for fathers’ educational attainment variables. The studies included in the meta-analysis were heterogeneous. Funnel plots, Orwin’s Fail-N Safe test, Duval and Tweedie’s Trim and Fill, and Egger’s regression coefficients indicated to an absence of a possible publication bias. Effect sizes were computed by the assumptions of random effects model. Cohen’s d coefficient was used in computing the effect sizes. According to the results of the study, gender, grade level, and parents’ educational attainment variables had a very low effect on teacher candidates’ critical thinking dispositions. As for the moderator analysis results, the variance among studies for study-type moderator was not significant in terms of gender, grade, and parents’ educational attainment variables. However, the variance among studies for region moderator was significant only in terms of gender variable.
Keywords:

Critical thinking, teacher candidate, effect size, meta-analysis,

PDF

___

  • Ashton, P. (1988). Teaching higher-order thinking and content: An essential ingredient in teacher preparation. Gainesville, FL: University of Florida.
  • Başol, G. (2016). Response letter to editor: In response to the letter to editor by Dincer (2016): Concerning “A content analysis and methodological evaluation of meta-analyses on Turkish samples”. International Journal of Human Sciences, 13(1), 1395-1401.
  • Beşoluk, Ş., & Önder, İ. (2010). Öğretmen adaylarının öğrenme yaklaşımları, öğrenme stilleri ve eleştirel düşünme eğilimlerinin incelenmesi. İlköğretim Online, 9(2), 679-693.
  • Borenstein, M., Hedges, L. V., Higgins, J. P. T., & Rothstein, H. R. (2009). Introduction to meta-analysis. UK: Wiley.
  • Bourdieu, P., & Passeron, J. C. (2014). Vârisler: Öğrenciler ve kültür (L. Ünsaldı & A. Sümer, Çev.). Ankara: Heretik.
  • Can, Ş., & Kaymakçı, G. (2015). Öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri. Education Sciences, 9(6), 66-83.
  • Card, N. A. (2011). Applied meta-analysis for social science research: Methodology in the social sciences. New York: Guilford.
  • Coleman, J. S. (1968). Equality of educational opportunity. Equity & Excellence in Education, 6(5), 19-28.
  • Coskun, M. V., & Altınkurt, Y. (2016). The relationship between values and critical thinking dispositions of pre-service teachers. Educational Process: International Journal, 5(4), 298-312.
  • Cleophas, T. J., & Zwinderman, A. H. (2017). Modern meta-analysis: Review and update of methodologies. Switzerland: Springer.
  • Cohen, J. (1988). Statistical power analysis for the behavioral sciences (2. ed.). Hillsdale, New Jersey: Lawrence Earlbaum Associates.
  • Cumming, G. (2012). Understanding new statistics: Effect sizes, confidence intervals, and meta-analysis. New York, USA: Routledge.
  • Çetinkaya, Z. (2011). Türkçe öğretmen adaylarının eleştirel düşünmeye ilişkin görüşlerinin belirlenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(3), 93-108.
  • Çubukçu, Z. (2006). Türk öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 5(4), 22-36.
  • Duncan, O. D., Featherman, D. L., & Duncan, B. (1972). Socio-economic background and achievement. New York: Seminar.
  • Durukan, E., & Maden, S. (2010). Türkçe öğretmeni adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri üzerine bir araştırma. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(28), 25-33.
  • Ekinci, Ö., & Aybek, B. (2010). Analysis of the empathy and the critical thinking disposition of the teacher candidates. Elementary Education Online, 9(2), 816-827.
  • Emir, S. (2012). Eğitim fakültesi öğrencilerinin eleştirel düşünme eğilimleri. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(1), 34-57.
  • Ennis, R. H. (1987). A taxonomy of critical thinking dispositions and abilities. In J. B. Baron & R. J. Sternberg (Eds.), Teaching Thinking Skills: Theory and Practice. New York: Freeman, pp. 9-26.
  • Erdoğan, İ. (2012). Din kültürü ve ahlak bilgisi öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilim düzeyleri üzerine bir inceleme (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
  • Fong, C. J., Kim, Y., Davis, C. W., Hoang, T., & Won-Kim, Y. (2017). A meta-analysis on critical thinking and community college student achievement. Thinking Skills and Creativity, 26, 71–83.
  • Halpern, D. (1988). Teaching critical thinking for transfer across domains: Dispositions, skills, structure training and metacognitive monitoring. American Psychologist, 53(4), 449-455.
  • Harvey, F. (2018). Critical GIS: Distinguishing critical theory from critical thinking. The Canadian Geographer, 62(1), 35-39.
  • Higgins, J. P., & Green, S. (Eds.). (2008). Cochrane handbook for systematic reviews of interventions (Vol. 5). UK: John Wiley & Sons.
  • Huber, C. R., & Kuncel, N. R. (2016). Does college teach critical thinking? A meta-analysis. Review of Educational Research, 86(2), 431-468.
  • Karalı, Y. (2012). Eğitim fakültesi öğrencilerinin eleştirel düşünme eğilimleri (İnönü Üniversitesi örneği) (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
  • Karaman, M. K. (2016). Öğretmen adaylarının medya okuryazarlık düzeyleri ve eleştirel düşünme eğilimleri üzerine bir araştırma. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 4(1), 326-350.
  • Kızıltaş, Y. (2011). Sınıf öğretmeni adaylarının ve sınıf öğretmenlerinin eleştirel düşünme eğilimlerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Van ili örneği) (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Van.
  • Korkmaz, Ö. (2009). Öğretmenlerin eleştirel düşünme eğilim ve düzeyleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 1-13.
  • Kürüm, D. (2002). Öğretmen adaylarının eleştirel düşünme gücü (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
  • Laird, T. F. N. (2005). College students’ experiences with diversity and their effects on academic self-confidence, social agency, and disposition toward critical thinking. Research in Higher Education, 46(4), 365-387.
  • Lee, J., Lee, Y., Gong, S., Bae, J., & Choi, M. (2016). A meta-analysis of the effects of nontraditional teaching methods on the critical thinking abilities of nursing students. BMC Medical Education, 16(240), 1-9.
  • Lipman, M. (1995). Caring as thinking. Inquiry: Critical thinking across the disciplines, 15(1), 1-13.
  • Maltepe, S. (2016). Critical thinking dispositions of pre-service Turkish language teachers and primary teachers. Journal of Education and Training Studies, 4(6), 44-50.
  • OECD. (2012). Education at a glance 2012: Highlights. OECD Publishing. Retrieved from http://dx.doi.org/10.1787/eag_highlights-2012-en
  • Oğuz, A., & Sarıçam, H. (2016). The relationship between critical thinking disposition and locus of control in pre-service teachers. Journal of Education and Training Studies, 4(2), 183-192.
  • Özsoy-Güneş, Z., Çıngıl-Barış, Ç., & Kırbaşlar, F. G. (2013). Fen bilgisi öğretmen adaylarının matematik okuryazarlığı öz-yeterlik düzeyleri ile eleştirel düşünme eğilimleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 47-64.
  • Paul, R. W., & Elder, L. B. (2002). Critical thinking: Tools for taking charge of your professional and personal life. Upper Saddle River, NJ: Financial Times/Prentice Hall.
  • Paul, R. W., Elder, L., & Bartell, T. (1997). California teacher preparation for instruction in critical thinking: Research findings and policy recommendations. Sacramento, CA: California Commission on Teacher Credentialing.
  • Pigott, T. (2012). Advances in meta-analysis. Chicago: Springer.
  • Sakar, N. (2015). Öğretmen adaylarının eleştirel düşünme tutumları ile algıladıkları mesleki etik ilkelerin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
  • Sang, G., Liang, J. C., Chai, C. S., Dong, Y., & Tsai, C. C. (2018). Teachers’ actual and preferred perceptions of twenty-first century learning competencies: A Chinese perspective. Asia Pacific Education Review, 19(3), 307-317.
  • Schmidt, F. L., & Hunter, J. E. (2015). Methods of meta-analysis: Correcting error and bias in research findings. Thousands Oak, California: Sage.
  • Scriven, M., & Paul, R. (1987). Defining critical thinking. The 8th Annual International Conference on Critical Thinking and Education Reform, Summer. Retrieved from www.criticalthinking.org/pages/defining-critical-thinking/766
  • Şen, S. N. (2016). Okul öncesi eğitimi öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri, empati kurma becerileri ve mesleki kaygı düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.
  • Şen, Ü. (2009). Türkçe öğretmeni adaylarının eleştirel düşünme tutumlarının çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmesi. Journal of World of Turks, 1(2), 69-89.
  • Şenyiğit, Ç. (2016). Sınıf öğretmeni adaylarının eleştirel düşünme eğilimlerinin ve kitap okuma alışkanlıklarına ilişkin tutumlarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
  • Tabak, C. (2011). Müzik eğitimi öğretmenliği anabilim dalı 4. sınıf öğrencilerinin eleştirel düşünme eğilimleri (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Burdur.
  • Tartuk, M. (2015). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının eleştirel düşünme ve empati kurma eğilimlerinin araştırılması (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Türnüklü, E. B., & Yesildere, S. (2005). Problem, problem çözme ve eleştirel düşünme. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(3), 107-123.
  • Wagner, T. (2008). The global achievement gap: Why even our best schools don't teach the new survival skills our children need and what we can do about it. New York: Basic.
  • Watson, G., & Glaser, M. E. (1964). Watson-Glaser critical thinking appraisal manual for forms YM and ZM. New York, USA: Harcourt, Brace & World Inc.
  • Yılmaz, K., Altınkurt, Y., & Yıldırım, H. (2015). The effects of gender, seniority and subject matter variables on teachers’ organizational citizenship behaviors in Turkey: A meta-Analysis. Education and Science, 40(178), 285-304.
  • Yılmaz, B. (2017). Sınıf öğretmen adaylarının eleştirel düşünme ve yanal düşünme eğilimleri arasındaki ilişki (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
  • Yorulmaz, Y. İ., Çolak, İ., & Altınkurt, Y. (2017). A meta-analysis of the relationship between teachers’ job satisfaction and burnout. Eurasian Journal of Educational Research, (71), 175-192.
  • Yorulmaz, Y. İ., & Altınkurt, Y. (2018). The examination of teacher burnout in Turkey: A meta-analysis. Turkish Journal of Education, 7(1), 34-54.
  • Yue, M., Zhang, M., Zhang, C., & Jin, C. (2017). The effectiveness of concept mapping on development of critical thinking in nursing education: A systematic review and meta-analysis. Nurse Education Today, 52, 87-94.
  • Yüksel, G., & Alcı, B. (2012). Self-efficacy and critical thinking dispositions as predictors of success in school practicum. International Online Journal of Educational Sciences, 4(1), 81-90.
e-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi-Cover
  • Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
  • Başlangıç: 2010
  • Yayıncı: Erdal TOPRAKCI
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Eğitsel Oyun Uygulamasının 5. Sınıf Öğrencilerinin Fen Öğrenmeye Yönelik Motivasyonları Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi / Effects of Educational Games on the Fifth Grade Students’ Motivation to Learn Science

Nilgün Yenice, Gizem Alpak Tunç, Neslihan Yavaşoğlu

Öğretmen Adaylarının Eleştirel Düşünme Eğilimlerine Cinsiyet, Sınıf Düzeyi, Anne ve Baba Eğitim Durumu Değişkenlerinin Etkisinin İncelenmesi: Bir Meta Analiz Çalışması / The Role of Gender, Grade Level, and Parents’ Educational Attainment Variables on Teacher Candidates’ Critical Thinking Dispositio

Yılmaz İlker Yorulmaz, Ahmet Duman

Lise Son Sınıf Öğrencilerinin Meslek Seçiminde Okul Rehberlik Hizmetlerinin Rolü / The Role of School Guidance Services in Selection of Occupation for Students in High Schools

Kemal KAYIKÇI

The Perceptions of Students Studying at a Vocational School on the Role of English in Their Lives and Their Reasons to Learn English / Meslek Yüksekokulu’nda Okuyan Öğrencilerin İngilizcenin Hayatlarındaki Rolü ile ilgili Görüşleri ve İngilizce Öğrenme Sebepleri

Semahat AYSU

Kindarlık Ölçeğinin Türk Kültürüne Uyarlanması ve Kindarlığın Demografik Faktörlerle İlişkisi / Adaptation of Spitefulness Scale to Turkish Culture and Relationship of Vengeance with Demographic Factors

Hasan YILMAZ

Öğretmenlerin Psikolojik İklim Algılarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi / Examining the Psychological Climate Perceptions of Teachers

Metin KIRBAÇ, Hasan DEMİRTAŞ