Katılım Bankaları Kâr Payı Oranları ve Enflasyon İlişkisi: Fisher Hipotezi Bağlamında Nedensellik Analizi

Bu çalışmada, Türkiye'de Fisher Hipotezi'nin geçerliliği 2004:01-2021:02 dönemine ait aylık veriler üzerinden katılım hesaplarına ödenen kâr payı oranları ve nominal faiz oranları ile enflasyon arasındaki ilişki üzerinden ekonometrik zaman serileri analizi yöntemleri kullanılarak incelenmiştir. Analizde, öncelikle ADF Birim Kök Testi, Zivot-Andrews Birim Kök Testi ve Lee-Strazicich Birim Kök Testi uygulanarak serilerin durağanlıkları araştırılmıştır. Durağanlık testleri sonucunda, seriler arasındaki nedensellik ilişkisi TodaYamamoto Nedensellik Testi ve Breitung-Candelon Frekans Alanı Nedensellik Testi ile analiz edilmiştir. Analizler sonucunda, Türkiye için Fisher hipotezinin geçerli olduğu ve enflasyondan faize doğru tek yönlü ve uzun dönem nedensellik ilişkisi tespit edilmiştir. Fisher hipotezi bağlamında, enflasyon ve kâr payı arasındaki ilişkinin analizi sonucunda ise, enflasyondan kâr payına doğru tek yönlü ve hem uzun hem de kısa dönemde nedensellik ilişkisi tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

: Fisher Hipotezi, Enflasyon Oranı, Faiz Oranı, Kâr Payı Oranı, Türkiye Ekonomisi, Frekans Alanı Nedensellik Testi Sonuçları.

The Relationship Of Participation Banks Profit Sharing Ratio And Inflation: Causality Analysis In The Context Of Fisher Hypothesis

In this study, was examined the validity of the Fisher Hypothesis in Turkey using the methods of analyzing econometric time series based on the proportions of profits paid to participation accounts on monthly data for the period 2004: 01-2021: 02 and the relationship between nominal interest rates and inflation. The analysis explored the stationarity of the series, primarily by applying the ADF Unit Root Test, the Zivot-Andrews Unit Root Test, and the Lee-Strazicich Unit Root Test. As a result of the unit root tests, the causation relationship between the series was analyzed with the Toda-Yamamoto Causality Test and the BreitungCandelon Frequency Area Causality Test. As a result of the analysis, the Fisher hypothesis for Turkey is valid and the one-way and long-term causation relationship from inflation to interest has been established. In the context of the Fisher hypothesis, the analysis of the relationship between inflation and the profit sharing has established a one-way and a short-term causation relationship from inflation to the profit sharing.

Keywords:

: Fisher Hypothesis, Inflation Rate, Interest Rate, Profit Share Rate, Turkish Economy, Frequency Area Causality Test Result.,

PDF

___

Adil, M. H., Danish, S., Bhat, S. A. ve Kamaiah, B. (2020). Fisher Effect: An Empirical Re-examination In Case Of India. Economics Bulletin, 40(1), 262–276.

Ak, M. Z., Altıntaş, N. ve Şimşek, A. S. (2016). Türkiye’de Finansal Gelişme ve Ekonomik Büyüme İlişkisinin Nedensellik Analizi. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 17(2), 151–160.

Al-Arif, M. N. R. (2011). The Effect of Macroeconomics Variable to The Profit-Sharing Yield Decision in Indonesia Islamic Banking Industry. Economic Journal of Emerging Markets, 3(3), 235–244.

Altunöz, U. (2018). Investigating The Presence Of Fisher Effect For The China Economy. Sosyoekonomi Dergisi, 26(35), 27–40. doi:10.17233/sosyoekonomi.378725

Asemota, O. J., Bala, D. A. ve Haruna, Y. (2015). Fisher Effect, Structural Breaks and Outliers Detection in ECOWAS Countries. International Journal of Statistics and Applications, 5(5), 181–195. doi:10.5923/j.statistics.20150505.02

Baktemur, F. İ. (2020). Gelişmiş ve Gelişmekte Olan ülkelerde Enflasyon ve Faiz Oranları Arasındaki Nedensellik İlişkisi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 29(3), 149–158.

Bayat, T. (2011). Türkiye’de Fisher Etki̇si̇nin Geçerli̇li̇ği̇: Doğrusal Olmayan Eşbütünleşme Yaklaşımı. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 0(38), 47–60. doi:10.18070/euiibfd.00065

Benazić, M. (2013). Testing The Fisher Effect In Croatia : An Empirical Investigation. The 6Th International Conference “The Changing Economic Landscape: Issues, Implications and Policy Options”, 1(1), 83–102.

Breitung, J. ve Candelon, B. (2006). Testing For Short - And Long - Run Causality: A Frequency - Domain Approach. Journal of Econometrics, 132(2), 363–378. doi:10.1016/j.jeconom.2005.02.004

Cai, Y. (2018). Testing the Fisher Effect In The US. Economics Bulletin, 38(2), 1014–1027.

Canbay, Ş. ve Kırca, M. (2020). Türkiye’de Sanayi ve Tarım Sektörü Faaliyetleri İle İktisadi Büyüme Arasındaki İlişkiler: Kaldor Büyüme Yasasının Analizi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 9(1), 143–170.

Chowdhury, S. A., Yousuf, M., Uddin, M. N. ve Uddin, M. J. (2020). Nominal Interest Rate, Inflation And Money Market Link In Bangladesh: An Econometric Analysis. Asian Journal of Humanity, Art and Literature, 7(1), 59–68. doi:10.18034/ajhal.v7i1.501

Dickey, D. A. ve Fuller, W. A. (1981). Likelihood Ratio Statistics For Autoregressive Time Series With A Unit Root. Econometrica, 49(4), 1057–1072. doi:10.2307/1912517

Doğan, B., Eroğlu, Ö. ve Değer, O. (2016). Enflasyon ve Faiz Oranı Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Türkiye Örneği. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve Idari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(1), 405–425. doi:10.18074/cnuiibf.258

Dutt, S. ve Ghosh, D. (2011). A Threshold Cointegration Test Of The Fisher Hypothesis: Case Study Of 5 Europen Nations. Southwestern Economic Review, 0(1995), 41–50.

Eğilmez, M. (2020). Türkiye Ekonomisi (2. Baskı.). İstanbul: Remzi Kitabevi.

Fatima, N. ve Sahibzada, S. A. (2012). Empirical Evidence Of Fisher Effect In Pakistan. World Applied Sciences Journal, 18(6), 770–773. doi:10.5829/idosi.wasj.2012.18.06.1118

Fisher, I. (1974). The Teory of İnterest (8. Edition.). Clifton New Jersey: Augustus M. Kelley.

Hatemi-J, A. ve Irandoust, M. (2008). The Fisher Effect: A Kalman Filter Approach To Detecting Structural Change. Applied Economics Letters, 15(8), 619–624. doi:10.1080/13504850600721924

Ito, T. (2009). Fisher Hypothesis In Japan: Analysis Of Long-term Interest Rates Under Different Monetary Policy Regimes. The World Economy, 32(7), 1019–1035. doi:10.1111/j.1467-9701.2009.01193.x

Kasman, S., Kasman, A. ve Turgutlu, E. (2006). Fisher Hypothesis Revisited A Fractional Cointegration Analysis. Emerging Markets Finans and Trade, 42(6), 59–76. doi:10.2753/REE1540-496X420604

Khan, S. U. (2020). Interest Rate and Inflation Nexus, An Application Of Granger Causality Test Empirical Investigation: A Case Study Of UK. Saudi Journal of Business and Management Studies, 05(01), 32–39. doi:10.36348/sjbms.2020.v05i01.005

Koç, P. (2020). Türkiye’de Fisher Hipotezinin Fourier Fonksiyonlarla Analizi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(5), 1425–1434. doi:10.18506/anemon.668813

Kofoğlu, ismail H. (2021). Katılım Bankaları Kar Payı Oranlarının Enflasyon ve Faizle İlişkisi. Faculty Of Economics And Administrative Sciences IOCSSR International Online Conference On Social Sciences Researches içinde (ss. 40–55).

Lebe, F. ve Arda Özalp, L. F. (2016). Fisher Hipotezinin Alternatif Faiz Oranları İle Türkiye Ekonomisi Açısından Analizi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 31(1), 95–122. doi:10.24988/deuiibf.2016311460

Lee, J. ve Strazicich, M. C. . (2003). Minimum Lagrange Multiplier Unit Root Test With Two Structural Breaks Published by : The MIT Press, 85(4), 1082–1089.

Mahdi, S. ve Masood, S. (2011). The Long Run Relationship Between Interest Rates And Inflation In Iran: Revisiting Fisher’s Hypothesis. Journal of Economics and International Finance, 3(14), 705–712. doi:10.5897/jeif11.075

Özcan, B. ve Arı, A. (2015). Does The Fisher Hypothesis Hold For The G7? Evidence From The Panel Cointegration Test. Economic Research-Ekonomska Istrazivanja, 28(1), 271–283. doi:10.1080/1331677X.2015.1041777

Polat, M. A. (2020). Fisher Etkisinin Türkiye Örnekleminde Değerlendirilmesi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergis, 8(5), 1551–1561.

Sağlam, Y. (2018). Fisher Hipotezi’nin Fourier Yaklaşımı ile Testi: Gelecek-11 Ülke Grubu Örneği. Journal of Yasar University, 13(52), 316–321.

Sathye, M., Sharma, D. ve Liu, S. (2008). The Fisher Effect In An Emerging Economy: The Case Of India. International Business Research, 1(2), 99–104. doi:10.5539/ibr.v1n2p99

Sheefeni Sheefeni, J. P. (2013). Testing For The Fisher Hypothesis In Namibia. Journal Of Emerging Issues In Economics, Finance and Banking (JEIEFB), 2(1), 571–582.

Şimşek, M. ve Kadılar, C. (2008). Gibson Çelişkisinin Türkiye Verileri İle Analizi. Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(20), 115–127.

Sinan, O. B. (2019). Türkiye’de Faiz Oranı İle Enflasyon Oranı Arasındaki İlişki: 2006-2018. Sakarya İktisat Dergisi, 8(3), 200–221.

TCMB. (2008). 2009 Yılında Para Ve Kur Politikası.

TCMB. (2009). 2010 Yılında Para Ve Kur Politikası.

TCMB. (2012). 2013 Yılı Para Ve Kur Poli̇tikası.

TCMB. (2014). 2015 Yılı Para Ve Kur Poli̇tikası.

TCMB. (2017). 2018 Yılı Para Ve Kur Politikası.

TCMB. (2018). 2019 Yılı Para ve Kur Poliikası.

TCMB. (2019). 2020 Yılı Para Ve Kur Politikası.

Tekin, H., Atasoy, B. S. ve Ertugrul, H. M. (2017). The Relationship Between Conventional Deposit And Islamic Profit Share Rates: An Analysis Of The Turkish Banking Sector. Journal of King Abdulaziz University, Islamic Economics, 30(Specialissue), 103–117. doi:10.4197/Islec.30-SI.7

Toda, H. Y. ve Yamamoto, T. (1995). Statistical İnference İn Vector Autoregressions With Possibly İntegrated Processes. Journal of Econometrics, 66(1–2), 225–250. doi:10.1016/0304-4076(94)01616-8

Topdağ, D. ve Işık, N. (2019). Katılım Bankacılığının Gelişimi ve Türkiye’deki Katılım Bankaları Üzerine Bir Nedensellik Analizi. International Journal of Islamic Economics and Finance Studies, (3), 65–86. doi:10.25272/ijisef.571635

Toyoshima, Y. ve Hamori, S. (2011). Panel Cointegration Analysis Of The Fisher Effect: Evidence From The US, The UK And Japan. Economics Bulletin, 31(3), 2674–2682.

Tunç, H. (2013). Katılım Bankacılığı Felsefesi, Teorisi ve Türkiye Uygulaması. İstanbul: Nesil Yayınları.

Türkan, Y. ve Doğan, Y. (2020). Katılım Bankalarının Tasarruf Fonlari İle Makroekonomi̇k Deği̇şkenler Arasındaki İli̇şki̇, Bi̇r Zaman Seri̇si Anali̇zi̇. Bingöl Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(1), 227–250. doi:10.33399/biibfad.740208

Uğur, A., Künç, S. ve Çelik, S. (2019). Türkiye’de Fisher Hipotezinin Geçerliliği: Enflasyon Hedeflemesi Rejimi Sonrasına Yönelik Ekonometrik Bir Analiz. F. Ş. Sökmen (Ed.), Fi̇nansal Pi̇yasalar ve Para Poli̇ti̇kasi içinde (1. Baskı., ss. 83–108). Ankara: Akademisyen Kitabevi A.Ş.

Uğur, B. (2019). G-7 Ülkelerinde Enflasyon ve Faiz Haddi Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Fisher Etkisi. Sakarya İktisat Dergisi, 8(2), 85–99.

Yılancı, V. (2009). Fisher Hipotezinin Türkiye İçin Sınanması: Doğrusal Olmayan Eşbütünleşme Analizi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 23(4), 205–213.

Zainal, N., Nassir, A. M. ve Yahya, M. H. (2014). Fisher Effect: Evidence From Money Market In Malaysia. Journal of Social Science Studies, 1(2), 112–124. doi:10.5296/jsss.v1i2.4915

Zivot, E. ve Andrews, D. W. K. (1992). Further Evidence On The Great Crash, The Oil-Price Shock, And The Unit-Root Hypothesis. Journal of Business and Economic Statistics, 10(3), 25–44. doi:10.1198/073500102753410372

ISSN: 2757-6558
Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
Başlangıç: 2020
Yayıncı: Şerif CANBAY

Arşiv

Sayıdaki Diğer Makaleler

Katılım Bankaları Kâr Payı Oranları ve Enflasyon İlişkisi: Fisher Hipotezi Bağlamında Nedensellik Analizi

Leyla ERGENE, Nurullah ALTINTAŞ

Türkiye’de Kırsal Yoksulluk ve Kırsal Yoksulluğu Azaltma Politikaları: Geyve İlçesi Araştırması

Niyazi Gümüş

BİST-100 Endeksi İle Döviz Kuru Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Türkiye Ekonomisi Üzerine Bir Uygulama

Sacit SARI

Ekonomik Büyüme, İnovasyon, Verimlilik ve Yenilenebilir Enerji Tüketiminin Çevre Kirliliği Üzerine Etkisi: Türkiye için Çevresel Kuznets Hipotezinin Analizi

Mehmet AYDIN, Tunahan DEĞİRMENCİ

Kredi Kararını Rasyonelleştirmede Finansal Analizin Rolü: Kuzey Irak’ taki Bankalar Örneği

Hoshmand ZRARİ