İşbirliği Destek Programının KOBİ’ler Üzerindeki Etkisinin Ölçek Ekonomisi Bağlamında Değerlendirilmesi

Bu çalışmada, KOSGEB’in İşbirliği Destek Program’ından faydalanan işletmelerin üretim, maliyet, istihdam, sermaye ve verimlilik düzeylerinin ölçek ekonomisi bağlamında değerlendirilmesini amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda 2018-2020 yılları arasında bu programdan yararlanan ve projesini bitiren 33 proje grubundan 30’una anket yapılarak elde edilen veriler değerlendirilmiştir. Çalışmada, işletmelerin toplam istihdam edilen çalışan sayısında % 57,61 oranında artış olduğu ve bunun sonucunda işletmelerin çalışan sayısına göre ölçek düzeylerinde % 40 oranında büyüme olduğu görülmüştür. Diğer yandan işletmelerin toplam üretim miktarında % 46,83, toplam ciro miktarında ise % 39,76 oranında artış olduğu sonucuna varılmıştır. Ayrıca İşbirliği Destek Programı sonucunda işletmelerin % 70’i genel maliyet düzeylerinde önemli derecede düşüş yaşandığını, işletmelerin % 80’ni pazar paylarının ve satış miktarlarının önemli oranlarda artığını ve işletmelerin % 53,4’ü mevcut ihracat oranlarında önemli derecede artış olduğunu dile getirdikleri görülmüştür. Sonuç olarak elde edilen verilere bir bütün olarak bakıldığında, KOSGEB’in İşbirliği Destek Programı ile hedeflediği başarıya büyük oranda ulaştığı görülmüştür.

Evaluation of the Effect of the Cooperation Support Program on SMEs in the Context of Scale Economy

In this study, it is aimed to evaluate the production, cost, employment, capital and productivity levels of enterprises benefiting from KOSGEB's Cooperation Support Program in the context of economies of scale. For this purpose, the data obtained by surveying 30 of 33 project groups that benefited from this program and completed their projects between 2018-2020 were evaluated. In the study, it was observed that there was an increase of 57.61% in the total number of employed employees of the enterprises, and as a result, there was a 40% increase in the scale levels of the enterprises according to the number of employees. On the other hand, it was concluded that there was an increase of 46.83% in the total production amount and 39.76% in the total turnover of the enterprises. In addition, as a result of the Cooperation Support Program, 70% of the enterprises stated that there was a good decrease in their general cost levels, 80% of the enterprises stated that their market share and sales volumes increased at a good level, and 53.4% of the enterprises stated that there was a good increase in their current export rates. As a result, when the data obtained are looked at as a whole, it is seen that KOSGEB has achieved the success it aimed with the Cooperation Support Program to a large extent.

___

Abacı, H. (2015). Türkiye’ de KOBİ' lerin Gelişimi ve Yeri, KOBİ’ lere Sağlanan Teşvik ve Desteklerin Ürün Kalitesi, Ürün Yeniliği ve Karlılık Üzerindeki Etkilerinin İncelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.

Bel, G.(2012). Local Government Size & Efficiency in Capital Intensive Services: What Evidence is There of Economies of Scale, Density and Scope? 12-15. (Çevirim İçi Kaynak). https://www.researchgate.net/publication/322302596_Local_government_size_and_efficiency_in_capital_intensive_services_What_evidence_is_there_of_economies_of_scale_density_and_scope. (Erişim Tarihi: 12 Ocak 2022).

Berberoğlu, C. N. (2011). İktisat Teorisi. Eskişehir: Web-Ofset Tesisleri 8. Baskı.

Besanko, D., Dranove, D., Shanley, M. & Schaefer, S. (2013). Economics of strategy. New York: Wiley.

Bilen, A., & Solmaz, H. (2014). KOBİ'lere Sağlanan Finansal Desteklerde KOSGEB'in Rolü ve Diyarbakır Uygulaması. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(8), 53-72.

Budak, S. (2021). KOSGEB Desteklerinin Firmalar Üzerindeki Rolü: TRB2 Bölgesi Üzerine Bir Araştırma. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Siirt.

Castillo, V., Maffioli, A., Monsalvo, A.P., Rojo, S. & Stucchi, R. (2010). Can SME Policies Improve Firm Performance? Evidence from an Impact Evaluation in Argentina. SSRN Electronic Journal. http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.1848984.

Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi. (2018). Bakanlıklara Bağlı, İlgili, İlişkili Kurum ve Kuruluşlar İle Diğer Kurum ve Kuruluşların Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi. Ankara: Yayımlandığı Resmî Gazetenin Tarihi – Sayısı : 15/7/2018 - 30479.

Çetin, S. (2015). Türkiye'deki KOBİ'lerin Genel Görünümü, Sorunları ve HibelerdenYararlanmasına Yönelik İstatiksel Bir Analiz Çalışması: Yalova Örneği. (Yayınlanmamaış Yüksek Lisans Tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimler Enstitüsü, İstanbul.

Çetin, S., Genç, E., Köse, M. S., Topçu, Y. E., & Karlı, H. (2021). KOBİ’lerin İhracat Engelleri: Bartın İli Örneği. Bartın Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(23), 207-231.

Dilek, Serkan (2017). Oyun Teorisi Eşliğinde Sanayi Ekonomisine Giriş, İstanbul: Seçkin Yayıncılık.

Dinler, Z. (1996). Mikro İktisat. Bursa: Ekin Kitabevi Yayınları.

Dinler, Z. (2015). Mikro Ekonomi. Bursa: Ekin Basın Yayın Dağıtım.

Ertek, T. (2005). Mikro Ekonomiye Giriş. İstanbul: Beta Yayınevi.

Ertek, T. (2014). İktisada Giriş. İstanbul: Beta Yayınevi.

İçöz, O., & Kozak, M. (1998). Turizm Ekonomisi. Ankara: Turhan Kitabevi Yayınları.

Işık Maden, S., Dulupçu, M. A., & Sungur, O. (2014). Kobi Desteklerinin İstihdam Büyümesine Etkisi: Isparta ve Burdur Örneği. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 9(1), 95-124.

Jonston, J. (1960) Statistical Cost Analysis. New York: Mc.Graw-Hill.

Kandemir, T., Baykut, E., & Avcı, A. (2017). KOSGEB Desteklerinin Destekleri Kullanan İşletmeler Açısından Değerlendirilmesi (TR33 Bölgesi Uygulaması). Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 4(1), 97-114.

KOSGEB. (Temmuz 2020). Nihai Değerlendirme Raporu. Ankara.

KOSGEB. (2021). İşbirliği Destek Programı Uygulama Esasları. Ankara.

KOSGEB.(2021).https://www.kosgeb.gov.tr/site/tr/genel/detay/7903/(Erişim Tarihi: 29.12.2021).

 Polat, M. (2021). “Bankalar ve KOBİ’ler Arasındaki Kredi Sorunun Oyun Teorisi Çerçevesinde Çözümlenmesi”. XVI. International Balkan and Near Eastern Congress Series on Economics. 11 Eylül 2021 (s. 255-367). İstanbul: IBANESS.

Roper, S. & Hewitt-Dundas, N. (2001). Grant Assistance and Small Firm Development in Northern Ireland and the Republic of Ireland. Scottish Journal of Political Economy, 48(1), 99-117.

Salvatore, D. (1974). Mikro Ekonomik Teori. İstanbul: Bilim Teknik Yayınevi.

Sarder, J.H., Ghosh, D. & Rosa, P. (1997). The Importance of Support Services to Small Enterprises in Bangladesh. Journal of Small Business Management, 37(2), 26-36.

Sarıcan, T. (2018). Iğdır İlinde Girişimcilik Destek Prog. İle Desteklenen ve Desteklenmeyen Girişimlerin Karşılaştırmalı Değerlendirmesi ve Girişimcilik Destek Prog. Yararlanacakları Belirlemede Yer ve Sektör Durumunun Yerel Belediye ve Odalarla İşbr. Arşt.ve Model Önerisi. Iğdır: KOBİ Uzmanlık Tezi.

Sevinç, A. (2017). KOBİ’LER İçin KOSGEB Destek Modellerinin Veri Zarflama Analiz ve Çok Ölçütlü Karar Verme Yöntemleriyle Belirlenmesi. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Soydal, H. (2006). Küçük ve Orta Boy İşletmelerde E-Ticaret, Selçuk Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 539-551.

Şahin, H. (1997). İktisat İlkelerine Bakış. Bursa: Ezgi Kitapevi Yayınları.

Şensoy, Ü. (Ed.) (2014). Yönetimde Çığır Açan Fikirler ve Gurular.İstanbul: İş Bankası Yayınları No:3155.

Tarakçı, A. (2016). KOBİ'ler İçin İşletme Sermayesinin Önemi: Risk,Likidite ve Karlılık Üzerine Borsa İstanbul'a Kayıtlı Dokuma Sanayi Sektöründeki KOBİ'ler İle Borsa Dışı KOBİ Niteliğindeki İşletmelerin Mukayesesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Okan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.

Arıcan, E., Tanınmış Yücememiş, B., Erdilek Karabay, M. & Işıl, G. (2011). Türk Bankacılık Sektöründe Ölçek Ekonomileri, Pazar Hakimiyeti ve Rekabet Gücü. İstanbul: Golden Medya Matbaacılık ve Ticaret A.Ş.

Tomur, K. (2004). Kobiler ve Rekabet Politikası De Minimis Kuralının Rekabet Hukukundaki Yeri, İşlevi ve Uygulama Prensipler. Ankara: Rekabet Kurumu Uzmanlık Tezleri, Yayın No: 0147.

Tüysüz, H. (2020). AR-GE ve İnovasyon Çalışmalarında Devletin Rolü: KOSGEB Örneği. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Zonguldak.

Ural, A. & Kılıç, İ. (2011). Bilimsel Araştırma Süreci ve SPSS ile Veri Analizi. Detay Yayıncılık: Ankara.

Ünsal, E. (2012). Mikro İktisat. Ankara: İmaj Yayıncılık.

Wren, C. & Storey, D.J. (2002). Evaluating the Effects of Soft Business Support Upon Small Firm Performance. Oxford Economic Papers, 54(2), 334365.

Noyan Yalman, İlkay  & Zorulutuna, Şebnem (2021). KOSGEB Desteklerinin TR72 Bölgesi’nde İhracat ve Bölgesel Kalkınma Üzerindeki Etkileri. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 12(29), 65-79.

Yardımcı, A. A. (1998). Türkiye-Avrupa Birliği Gümrük Birliği Sonrasında Küçük ve Orta Büyüklükteki (KOBİ) İşletmelerin Finansmanı. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.

Yaylalı, M. (1994). Mikro İktisat. İstanbul: İkinci Baskı Beta Yayınevi.

Yıldırım, E. (1995). Ekonomik Yapı ve Ölçek Ekonomileri. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(3), 65-82.