Post-Truth Zeminde Suriyeli Mülteciler Hakkında Çıkan Haberlere Dair Bir İnceleme
Hakikat veya gerçeklik gibi kavramlar uzun çağlar boyunca tartışılmıştır. Aydınlanma ve modernleşme süreçleriyle birlikte hakikatin nesnelliği üzerine bazı uzlaşımlar ortaya çıkmaya başlamıştır. Ne var ki post-modern dönem ile hakikatin nesnelliği ve varlığı üzerine tartışmalar yeniden alevlenmiştir. Kuşkusuz, son yılların en çok tartışılan olgularından post-truth kavramı da hakikat tartışmalarının ulaştığı farklı bir boyuttur. Bu çalışmada da post-truth etrafında şekillenen tartışmalara katılarak, hakikatin anlaşılmasına dair anlamlı bir katkı sağlanması umut edilmektedir. Bu bağlamda Yalın Alpay’ın Yalanın Siyaseti (2019) isimli çalışmasında, post-truth zemin ile mücadele etmek için ileri sürdüğü “mantıksal yaklaşım” uygulamalı bir şekilde irdelenmeye çalışılmıştır. Alpay’ın safsata içeren savlar üzerine geliştirdiği yaklaşımı, dezenformasyon içeren veya bütünüyle yalan olduğu bilinen haberler üzerinde uygulanmış ve sadece bu yaklaşım üzerinden safsataların tespit edilip edilemediği sorgulanmıştır. Çalışmada haberler üzerinden tematik bir sınırlandırmaya gidilmiştir. Seçilen haberler ise bir teyit etme kurumu olan teyit.org platformunda Suriyeli mültecilerle ilgili araştırılan ve ortaya çıkartılan yalan haberlerdir. Yaklaşımın güçlü ve zayıf yönleri irdelenmiş ve post-truth zeminle mücadele etmek için yeterliliği sorgulanmıştır. Alpay’ın yaklaşımı yalan haberlere karşı eleştirel perspektifi, en azından haberle ilk karşılaşıldığı vakit, sağlamaktadır. Bununla beraber, söz konusu yaklaşımı her durumda kullanmanın mümkün olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar Kelimeler:
Post-Truth, Yalan Haber, Suriyeli Mülteciler, Yalanın Siyaseti, Dezenformasyon, teyit.org
A Study for the Syrian Refugees News in the Context of Post-Truth
Concepts as truth or fact have been discussed for decades. With the processes of enlightenment and modernization, a part consensus has emerged on the objectivity of truth. However, the debates on the objectivity and the existence of truth with the post-modern era have reignited. Undoubtedly, the concept of post-truth, which is the most contentious issue of recent years, is a different dimension of discussion of truth. This study aims to make a meaningful contribution to the understanding of the truth by participating in the discussions surrounding the concept of post-truth. In this context, we attempt to demonstrate in practice the logical approach which was developed to struggle against the post-truth by Yalın Alpay who authored The Politics of Lying (Yalanın Siyaseti). Alpay’s approach to the struggle against fallacy-based arguments is implemented to the fake news that contains misinformation or is known to be completely false. By this implementation, we examine whether or not fallacies can it only be determined through the approach. In order to limit the research, we merely selected fake news with regards to Syrian refugees who live in Turkey. This fake news that we selected is to be obtained from Turkey based fact-checking platform which is called teyit.org. We examine the strengths and weaknesses of the approach and its adequacy to struggle the post-truth ground. In brief conclusion, it is understood that Alpay’s approach provides a critical perspective towards fake news, at least when the news is first encountered. However, it is not possible to utilize the approach in all fake news.
Keywords:
Post-Truth, Fake News, Syrian Refugees, The Politics of Lying, Disinformation, teyit.org,
___
- Akarsu, B. (1998). Felsefe terimleri sözlüğü. İnkılap: İstanbul.
- Allcott, H. ve Gentzkow, M. (2017). Social media and fake news in the 2016 election. Journal of Economic Perspectives, 31 (2), 211-236.
- Alpay, Y. (2019). Yalanın siyaseti. İstanbul: Destek Yayınları.
- Arslan, A. Felsefeye giriş. Ankara: BB101.
- Bayrak, H. (2019, 11 Temmuz). 2019 Türkiye internet kullanım ve sosyal medya istatistikleri. Erişim Adresi: https://dijilopedi.com/2019-turkiye-internet-kullanimve-sosyal-medya-istatistikleri/
- Binark, M., Karataş, Ş., Çomu, T., Koca, E. (2015). Türkiye'de Twitter'da trol kültürü. Toplum ve Bilim, 135, 124-157.
- Brandtzaeg, P. B., & Følstad, A. (2017). Trust and distrust in online fact-checking services. Communications of the ACM, 60 (9), 65-71.
- Best, S. ve Kellner, D. (2011). Postmodern teori. Çev. Mehmet Küçük. İstanbul: Ayrıntı.
- Gottfried, J. ve Shearer, E. (2016). News use across social media platforms 2016. Erişim Adresi: https://www.journalism.org/2016/05/26/news-use-across-social mediaplatforms-2016/ 25.10.2019.
- Henley, J. (2019, 5 Kasım). Why vote leave’s £350m weekly EU cost claim is wrong. Erişim Adresi: https://www.theguardian.com/politics/realitycheck/2016/may/23/does-the-eu-really-cost-the-uk-350m-a-week.
- Karagöz, K. (2018). Post-truth çağında yayıncılığın geleceği. TRT Akademi, 3 (6) 678-708.
- Kavaklı, N. (2019). Yalan haberle mücadele ve internet teyit/doğrulama platformları. Erciyes İletişim Dergisi, 6 (1), 663-682.
- Keyes, R. (2017). Hakikat sonrası çağ-günümüz dünyasında yalancılık ve aldatma. Çev.Deniz Özçetin. İzmir: Delidolu
- Lessenski, M. (2018). Common sense wanted resilience to ‘post-truth’ and ıts predictors in the new media literacy index 2018. Open Society Insttute Sofa. s. 1-14. Erişim Adresi: htp://osi.bg/downloads/File/2018/MediaLiteracyindex2018_publishENG.pdf
- Nyhan, B., ve Reifler, J. (2012). Misinformation and fact-checking: Research findings from social science. Washington, DC: New America Foundation. Oxford Learners Dictionaries (t.y.). Post- Truth. Erişim Adresi: https://www. oxfordlearnersdictionaries.com/definition/english/post-truth?q=Post-Truth 25.10.2019.
- Rosenberg, E. (2018). Twitter to tell 677,000 users they were had by the Russians. Some signs show the problem continues. Erişim Adresi: https://www. washingtonpost.com/news/the-switch/wp/2018/01/19/twitter-to-tell-677000-usersthey-were-had-by-the-russians-some-signs-show-the-problem-continues/.
- Şener, N. K. (2018). Hakikat sonrası çağda haber organizasyonlarının itibarını “haber”le korumak. Halkla İlişkiler ve Reklam Çalışmaları E-Dergisi, 1 (1) 55-59.
- Şimşek, A., ve Yalı, S. (2019). Gerçekte(n) öyle mi olmuş? Post-truth zamanlarda tarihin temsili. İstanbul: Yeniinsan.
- Teyit.org. (2017). Türkiye’de yaşayan Suriyelilerle ilgili internette yayılan 28 yanlış bilgi. Erişim Adresi: https://teyit.org/turkiyede-yasayan-suriyelilerle-ilgili-internetteyayilan-22-yanlis-bilgi/ 13.07.2019.
- T24. (2016). Bauman: Sosyal medya çok kullanışlı ve keyifli bir tuzak. https://t24.com.tr/haber/bauman-sosyal-medya-cok-kullanisli-ve-keyifli-birtuzak,326167 Erişim Tarihi: 12.07.2019.
- Uluk, M. (2018). Yeni medyada “yalan haber” ve hakikat sonrası çağ: Doğrulama platformu olarak teyit.org örneği üzerine bir inceleme. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Vosoughi, S., Roy, D. ve Aral, S. (2018). The spread of true and false news online. Science, 359 (6380), 1146–1151.
- ISSN: 2687-4946
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2019
- Yayıncı: Ahmet GÜVEN
Sayıdaki Diğer Makaleler
Yeni Medya Ekolojisi ve İletişim Sarmalı Modeli
Serkan BAYRAKCI, Mert KÜÇÜKVARDAR
Kitap Değerlendirmesi: Cemal Kafadar / İki Cihan Âresinde
Avustralya Savaş Sineması’nda Türk ve Anzak Temsili
Post-Truth Zeminde Suriyeli Mülteciler Hakkında Çıkan Haberlere Dair Bir İnceleme
Temettüat Defterlerine Göre Osmanlı Kumanovası’nda Sosyo-Ekonomik Yapı (1844/1845)
Haber ve Doğruluk İlişkisi: Doğruluk Sorununun Geçmişi ve Haberin Dönüşümü