TÜRKİYE’DE YAŞ SEBZELERİN DAĞITIMINDA KULLANILAN MEVCUT DAĞITIM KANALLARI VE GELECEK YÖNELİMLER ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Besleyici değerlerinin zenginliği ve sağlıklı beslenme trendine hitap eden niteliklerinden ötürü tüm dünyada beslenmekaynaklarının oldukça önemli bir bölümünü oluşturan yaş sebze ve meyvelerin dağıtım kanallarının incelenmesi buaraştırmanın konusunu oluşturmaktadır. Üretici yönlü değerlendirildiğinde, sağladığı yüksek kazanç / verim vekrizlere karşı dirençli yapısı nedeniyle üreticilerin önemli bir kazanç kapısı olarak görülen yaş sebze ve meyvelerindağıtım kanalında yer alan aracı kişi ve kuruluşların elde ettiği kazançlar kimi zaman dağıtım kanalının sonunda yeralan tüketiciye ulaşan fiyat düzeyi ile üreticinin eline geçen birim tutar arasında ciddi uçurumlar yaşanmasınıberaberinde getirebilmektedir. Diğer taraftan coğrafik konumu ve iklim özellikleri sayesinde pek çok yaş sebze vemeyvenin ülke sınırları dahilinde yüksek verimle yetiştirilebilmesi, üretim sonrası dağıtım kanalının etkin bir şekildetasarlanmasının önemini gözler önüne sermektedir. Var olan dağıtım kanalı alternatifleri ve yakın gelecektegörülebilecek değişimlerin ortaya konması bu araştırmanın amacını oluşturmaktadır.

A RESEARCH ON DISTRIBUTION CHANNELS OF FRESH VEGETABLES IN TURKEY AND FUTURE RELEVANCE

The subject of this research is examination of distribution channels of fresh vegetables and fruits which constitutes a very important part of the world's nutritional resources due to its features rich in nutritional values and appealing to a healthy nutritional trend. Evaluating the producer side, in spite of the high earnings / efficiency and resistance against economic crisis for producer, earnings of some members involved in distribution channels of fresh vegetables are many times more earnings of producers. On the other hand, fresh vegetables and fruits can be grown with high efficiency with effects of geographical location and climate features shows the importance of effective post-production distribution channel design. The main aims of the study are introducing the present distribution channel alternatives and changes that can be seen in the near future.

PDF

___

Yurdakul, M. (1994). “Türkiye’de Sebze Ürünlerinin Pazarlanmasında Dağıtım Kanallarının Yapısı ve İşleyişi (Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri)”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi.
Yurdakul, O. (1977). “Yaş Meyve Sebze Pazarlamasında Üretici-Tüketici İlişkileri”, Ziraat Ekonomisi Dergisi, 1 (23).
Yulafçı, A. - Cinemre, H.A. (2007). Çarşamba Ovasında Yaş Meyve ve Sebze Pazarlama Sorunları ve Çözüm Önerileri, OMÜ Zir. Fak. Dergisi, 22 (3): 260-268.
Yılmaz, Ş.G., Çelikyurt, M.A., Kuzgun, M. ve Sayın, B. (2017). Batı Akdeniz Bölgesi Sebze İhracat Yapısı, Akademik Ziraat Dergisi, 6 (Özel): 187-200.
Vural, H. (1989). Gelişmiş Ülkelerde ve Türkiye’de Yaş Meyve ve Sebzelerin Pazarlama Kanalları, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, Yayın no 1158.
Uraz, Ç. (1978). Temel Pazarlama Bilgileri, Ankara İTİA Yayınları, Ankara.
Umarov, R. (2006). Uluslararası Pazarlarda Dağıtım Kanalları Seçimi ve Uygulama, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
Timur, N. (1985). “Tarımsal Ürünlerin Pazarlanmasında Soğuk Depo İşletmelerinin Rolü ve Marmara Bölgesinde Uygulama, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Yayın no 131, Eskişehir.
Şirikçi, B.S. - Gül, M. (2017). “Türkiye ve Dünyada Ayva Piyasası”, Türk Tarım – Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi, 5 (6): 600-606.
Şahin, A.N., Miran, B. ve Çiftçi, K. (2016). “Yerel Ürün Tüketimini Arttırmaya Dönük En İyi Alternatif Modellerin Belirlenmesi”, 17. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi, 25-27 Mayıs 2016:653-662.
Şahin, A.N. - Miran, B. (2014). “İzmir İlinde Yerel Tarımsal Ürünlere İlişkin Tüketici Tercihlerinin Analizi: Bir Analitik Ağ Süreci Uygulaması”, XI. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi 3-5 Eylül 2014, Samsun: 1369-1377.
Shepherd, D. - Geoffery, S. (1962). Marketing Farm Products Economic Analysis, Ames-Iowa, Birleşik Devletler.
Seçkin, E. (2016). “Taze Gıda Sektöründe Gelenekselden Modern Tedarik Zincirine Geçiş Süreci ve Kendi Toprağında İşçileşen Küçük Çiftçi”, Toplum ve Bilim, 1 (137).
Seçkin, E. (2015). “Perakende Sektöründeki Yapısal Dönüşümün Bursa’daki Üretim Piyasası ile Tüketim Piyasasına Yansıması”, Megaron, 10 (1): 70-79.
Pezikoğlu, F., Ergun, M.E. ve Erkal, S. (2004). Taze Meyve-Sebze Pazarlama Zincirinde Modern Perakendecilerin Durumu, Bahçe, 33 (1-2): 75-84.
Özçelik, A. (1992). Türkiye’de Çiftçi Organizasyonlarına Genel Bakış, 1 (73).
Öndoğan, E.N. (2017). “Türkiye’de İşlenmiş İthal Gıda Ürünleri Pazarlaması”, https://core.ac.uk/download/pdf/6672879.pdf Erişim Tarihi 12.01.2017
Oral, M.A. - Akpınar, M.G. (2016). “Türkiye’de Portakal Pazarlaması Etkinlik Analizi”, Uluslararası Hakemli Ekonomi Yönetimi Araştırmaları Dergisi, 1 (8): 26-46.
Oğuz, C. - Karaçayır, H.F. (2009). “Türkiye’de Elma Üretimi, Tüketimi, Pazar Yapısı ve Dış Ticareti”, Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi 2 (1): 41-49.
Niyaz, Ö.C. (2012). Sürdürülebilir Meyve Üretimi ve Pazarlaması Açısından Tarım Politikalarının İrdelenmesi: Çanakkale İli Örneği, Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü YL Tezi.
Kohls, L.R. (1961). Marketing of Agricultural Products, New York, Birleşik Devletler
Kızılaslan, H. - Yalçın, A. (2012). “Avrupa Birliği ve Türkiye’de Yaş Meyve ve Sebze Pazarlama Sistemleri”, Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 2: 119-140.
Kesebir, Z. (1985). “Hallerin Pazarlama Zincirindeki Rolü”, Güneş Dergisi, 25 Ekim Tarihli Sayısı
Karaman, S. ve diğ. (2009). “Karaman İli İklim Koşullarına Uygun Elma Depolama Yapılarının Planlanması”, Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi 2 (1): 145-154.
Kara, A. (2018). “Yeni İletişim Ortamlarında Pazarlama Faaliyetlerinin Kullanımı ile İlgili İçerik Analizi: Türk Organik Tarım Sektörü Örnek Olayı”, İşletme Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 2018 (1): 17-33.
Hardenburg, E.R. Watada, A. E. ve Wang, C. Y. (1986). “The Commercial Strage of Fruits, Vegetables and Fruits and Nursery Strocks”, Agriculture Handbook, 1 (66
Güneş, T. (1968). Genel Tarımsal Pazarlama, Ankara
Güneş, T. (1987). “Türkiye’de Tarım Ürünleri Pazarlama Sisteminin İşleyişi”, T.O.K. Dergisi, 2 (20).
Güneş, T. (1990). Tarımsal Pazarlama ve Standizasyon, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, Yayın no, 1182, Ankara.
Günay, A. (1992). Genel Sebze Yetiştiriciliği, Cilt 1 ve Cilt 2, Ankara.
Günay, O.İ. - Ören, M.N. (2012). “Tarım Sistemlerindeki Gelişmeler Kapsamında Dünya Turunçgil Sektörü”, Ç.Ü Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 28 (1): 101-108.
Gözener, B. - Sayılı, M. (2011). “Tokat İli Merkez İlçede Toptancı Halindeki Komisyoncuların Yeni Hal Yasası Hakkındaki Görüşleri”, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 28 (2): 227-235.
Gökkür, S. & Çelik, Z. (2016). “Meyve ve Sebze Ürünlerinde Küresel Değer Zinciri”, Meyve Bilimi Dergisi, 1 (1): 50-55.
Gök, S.A. (2008). Genişleyen Avrupa Birliği Pazarında Türkiye’nin Organik Tarım Ürünleri Ticareti Açısından Değerlendirilmesi, AB Uzmanlık Tezi, Ankara
Fidan, H. - Tanrıvermiş, H. (1992). “Türkiye’de Yaş Meyve ve Sebze Üretiminin Ekonomik Önemi, Pazarlaması ve Kooperatifçilik”, Kooperatifçilik Dergisi, 1 (98).
Erkal, S. - Şafak, A. (1991). “Türkiye’de Yaş Meyve ve Sebze Pazarlaması”, T.O.K. Dergisi, 1 (59).
Erdoğan, G. vd. (1992). Ankara İli Yaş Meyve ve Sebze Pazarlamasında Toptancı Halleri ile Semt Pazarlarının İşlerliği Üzerine Yapılan Bir Araştırma, Ankara.
Engindeniz, S. (2009). Türkiye’de Sebze Üretimi ve Gelecek İçin Bazı Öneriler, MPM Verimlilik Dergisi, 1 (2): 99-117.
Emeksiz, F., Albayrak, M., Güneş, E., Özçelik, A., Özer, O.O. ve Taşdan, K. (2005). “Türkiye’de Tarımsal Ürünlerin Pazarlama Kanalları ve Araçlarının Değerlendirilmesi”, VI. Türkiye Ziraat Mühendisleri Odası Teknik Kongresi, 3-7 Ocak 2005-Ankara, Bildiriler (II) :1155- 1172.
Demircan, V., Hatırlı, S.A., Aktaş, A.R. (2004). “Isparta İlinde Kirazın Pazarlama Yapısı ve Sorunları”, Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 1 (8): 26-33.
Çelik, Z. (2016). “Gıda Toplulukları ve Aracısız Ürün Ağı Analizleri”, Meyve Bilimi Dergisi, 1 (1): 26-32.
Can, M. (2015). Üreticilerin Pazarlama Stratejisi Olarak Kooperatifleşme: Alanya Örneği, GOP Üniversitesi FBE Doktora Tezi
Bozyiğit, S. - Doğan, G.K. (2015). “Türkiye'deki Doğal Ve Organik Ürün Üreticilerinin Yaşadığı Pazarlama Sorunları: Keşifsel Bir Araştırma”, AKÜ İİBF Dergisi, 17 (2): 33-47.
Baraz, E. (1992). “Yaş Meyve ve Sebze Pazarlaması”, Yaş Meyve ve Sebze Pazarlaması Sempozyumu, TZOB Yayınları
ATB (2017). Dünyada ve Türkiye’de Sebze ve Meyve Üretimi, Ankara Ticaret Borsası Sektör Raporu, 23.01.2017 tarihli yayın, https://www.ankaratb.org.tr/lib_upload/dünyada%20ve%20türkiyede%20yaş%20sebze% 20ve%20meyve%20üretimi.pdf Erişim Tarihi 18.11.2017
Aşkan, E. - Dağdemir, V. (2015). “Türkiye Sarımsak Piyasasının Ekonomik Analizi”, Alınteri, 28 (B) – 2015: 19-26.
Alemdar, T. (2008). “Küresel Değer Zincirleri İçerisinde Türk Gıda Sektörünün Konumu”, VIII. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi, (25. Haziran 2008): 35-45.
Akbay, C., Candemir, S., Orhan, E. (2005). “Türkiye’de Yaş Meyve ve Sebze Ürünleri Üretim ve Pazarlaması”, KSÜ Fen ve Mühendislik Dergisi, 8 (2): 96-107.
Abak, K., Düzyaman, E., Şeniz, V., Gülen, H., Pekşen, A., Kaymak, H.Ç. (2010). “Sebze Üretimini Geliştirme Yöntem ve Hedefleri”, Türkiye Ziraat Mühendisliği VII. Teknik Kongresi, 11-15 Ocak 2010, Ankara: 477-492.