TÜRKİYE'DE DIŞLAMA ETKİSİ'NİN İNCELENMESİ: 1983-2013 DÖNEMİ İÇİN BİR UYGULAMA

Türkiye'de özellikle 24 Ocak 1980 tarihinde açıklanan ekonomik istikrar programı ve sonrası dönemde hükümetlerin izlediği liberal politikalar, özel yatırımları olumlu etkilemiştir. Bu süreçte kamu yatırımlarının özel yatırımlar üzerindeki etkisi bu çalışmanın odağını oluşturmaktadır. Çalışmada 1983-2013 dönemini kapsayan kamu yatırımları ve özel yatırımlar verileri kullanılarak Türkiye'de "Dışlama Etkisi" varlığının araştırılması amaçlanmaktadır. Öncelikle kullanılan serilerin durağanlıklarının araştırılması için Genişletilmiş Dickey-Fuller birim kök testi uygulanmış ve serilerin durağanlık mertebelerinin I(1) olduğu belirlenmiştir. Bu durum iki seri arasında uzun dönemli bir ilişkinin olabileceğini göstermektedir. Kamu yatırımları ve özel yatırımlar serilerinin veri dönemi açısından ortalamalarında ve/veya trendlerinde yapısal kırılmaların yaşanmış olabileceği düşünülerek, serilere iki yapısal kırılmalı Lee-Strazicich birim kök testi uygulanmıştır. Test sonuçları kamu yatırımlarının yapısal kırılmalar ile trend durağan, özel yatırımların ise yapısal kırılmalar ile fark durağan olduklarını göstermiştir. Bu sonuçlar ışığında serilerin durağanlık mertebeleri kamu yatırımları serisi için I(0), özel yatırımlar serisi için I(1) olarak belirlenmiştir. Farklı mertebeden durağan serilerin eşbütünleşme analizlerinin yapılmasına imkan sağlayan ARDL sınır testinin bu şartlar altında uygulanmasının yerinde olacağı düşünülmüştür. Bu amaçla, bahsi geçen değişkenlere sınır testi uygulanmış ve iki seri arasında eşbütünleşme ilişkisinin olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ardından tahmin edilecek uzun dönem ve kısa dönem katsayıları ışığında Türkiye'de 1983-2013 döneminde kamu yatırımlarının özel yatırımları çektiği ampirik olarak tespit edilmiştir.

INVESTIGATION OF CROWDING OUT EFFECT IN TURKEY: AN APPLICATION FOR THE PERIOD 1983-2013

The economic stabilization program described in the January 24 1980 and after, liberal policies pursued by the government reflected a positive impact on private investment in Turkey. The impact of public investment on private investment in this process is the focus of this study. This study is aimed to investigate the presence of public investment and private investment in Turkey, using data covering the period 1983-2013. First, Augmented DickeyFuller (ADF) unit root test is applied and determined that series are first order integrated. This result indicates that a long-term relationship between the two series exists. It is wondered that public and private investment have structural breaks and then Lee-Strazicich unit root tests with two structural breaks in intercept and trend are used. Test results show that public investment is stationary in level with structural breaks and private investment is nonstationary in level with structural breaks. Also said that public investment is I(0), private investment is I(1) integrated. Therefore it is applied ARDL bounds test to examine cointegration relation between public and private investment. The bounds test result shows that series are cointegrated. Thus it is determined that public investment crowding in private investment in the long and short term in Turkey.

PDF

___

Altunç, Ö. F., & Şentürk, B. (2010). Türkiye'de Özel Yatırımlar ve Kamu Yatırımları Arasındaki İlişkinin Ampirik Analizi: Sınır Testi Yaklaşımı. Maliye Dergisi, 158(2010), 531-546.
Apergis, N. (2000). Public and Private Investments in Greece: Complementary or Substitute 'Goods'?. Bulletin of Economic Research, 52(3), 225-234.
Badawi, A. (2003). Private capital formation and public investment in Sudan: testing the substitutability and complementarity hypotheses in a growth framework. Journal of International Development, 15(6), 783-799.
Başar, S., Polat, Ö., & Oltulular, S. (2011). Crowding out effect of government spending on private investments in Turkey: A cointegration analysis. Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü Dergisi, 1(8).
Başar, S., & Temurlenk, M. S. (2007). Investigating Crowding-Out Effect of Government Spending for Turkey: A Structural VAR Approach. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 21(2).
Bilgili, F. (2003). Dynamic implications of fiscal policy: Crowding-out or crowding-in?. Middle East Technical University (METU-ERC), International Conference in Economics VII, "F5 Fiscal Policy, Public and Private Expenditures" METU, September 8, 2003.
Buiter, W. H. (1977). 'Crowding out'and the effectiveness of fiscal policy.Journal of Public Economics, 7(3), 309-328.
Cural, M., Eriçok, R. E., & Yılancı, V. (2012). Türkiye'de Kamu Yatırımlarının Özel Sektör Yatırımları Üzerindeki Etkisi: 1970-2009. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:12, Sayı:1, ss.73-87.
Çil Yavuz, N. (2001). Türkiye'de Kamu Yatırım Harcamalarının Özel Sektör Yatırım Harcamalarını Dışlama Etkisi Üzerine Ekonometrik Bir Analiz (1990-1/2000- IV). Kamu-İş Dergisi, 6(2), 55-65.
Dickey, D. A., & Fuller, W. A. (1979). Distribution of the estimators for autoregressive time series with a unit root. Journal of the American statistical association, 74(366a), 427-431.
Ghali, K. H. (1998). Public investment and private capital formation in a vector error-correction model of growth. Applied Economics, 30(6), 837-844.
Günaydın, İ. (2006). Türkiye'de Kamu ve Özel Yatırımlar Arasındaki İlişki: Ampirik Bir Analiz. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 20(1).
Gwartney, J. D., Lawson, R., & Holcombe, R. G. (1998). The size and functions of government and economic growth (pp. 1-32). Washington, DC: Joint Economic Committee.
Hyder, K. (2002). Crowding-Out Hypothesis in a Vector Error Correction Framework. In th Annual Conference of the Pakistan Society of Development Economists, January, Islamabad.
Johansen, S. (1988). Statistical analysis of cointegration vectors. Journal of economic dynamics and control, 12(2), 231-254.
Karagöl, E., Erbaykal, E., & Ertuğrul, H. M. (2007). Türkiye'de ekonomik büyüme ile elektrik tüketimi ilişkisi: sınır testi yaklaşımı. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 8(1), 72-80.
Kuştepeli, Y. (2005). Effectiveness of Fiscal Spending: Crowding out and/or crowding in?. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(1), 184-192.
Lee, J. & Strazicich, M. C. (2003). Minimum Lagrange multiplier unit root test with two structural breaks. Review of Economics and Statistics, 85(4), 1082-1089.
Narayan, P. K., & Smyth, R. (2006). What determines migration flows from lowincome to high- income countries? An empirical investigation of Fiji-US Migration 1972- 2001.Contemporary Economic Policy, 24(2), 332-342.
Odedokun, M. O. (1997). Relative effects of public versus private investment spending on economic efficiency and growth in developing countries. Applied Economics, 29(10), 1325-1336.
Pesaran, M. H., Shin, Y., & Smith, R. J. (2001). Bounds testing approaches to the analysis of level relationships. Journal of applied econometrics, 16(3), 289-326.
Ramirez, M. D. (1994). Public and private investment in Mexico, 1950-90: An empirical analysis. Southern Economic Journal, 61(1), 1-17.
Şen, H., & Kaya, A. (2014). Crowding-out or crowding-in?: Analyzing the effects of government spending on private investment in Turkey.Panoeconomicus, 61(6), 631-651.
Şimşek, M. (2003). Kamu Harcamalarının Özel Yatırımlara Etkileri, 1970-2001.CÜ İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 4(2), 1-20.
Taban, S. & Kara, A. (2006). Türkiye'de Kamu Kesimi İç Borçlanmasının Özel Yatırım Harcamaları Üzerindeki Etkisi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 1(2), 11- 26.
Tarı, R. & Yıldırım, D. Ç. (2009). Döviz kuru belirsizliğinin ihracata etkisi: Türkiye için bir uygulama. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(2), 95-105.
Telatar, E. & Türkmen, Ş. (2001). Devlet Satın Alımları ve Devlet Yatırımlarının Toplam Özel Tüketim Harcamaları Üzerine Etkisi: Türkiye Örneği. İktisat İşletme ve Finans, 16(186), 18-33.
Uysal, D. & Mucuk, M. (2003). Crowding-out (dışlama) etkisi: Türkiye örneği (1975-2000). SÜ İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 5, 159-172.
Yaraşır Tülümce, S. & Buyrukoğlu, S. (2013). Türkiye'de Kamu ve Özel Yatırımlar Arasındaki İlişkinin Ampirik Analizi: Dışlama Etkisi (1980-2010). Mali Çözüm Dergisi, Sayı:119, Eylül-Ekim 2013, 59-78.
Yavuz, N. Ç. (2005). Türkiye'de kamu harcamalarının özel sektör yatırım harcamalarını dışlama etkisinin testi (1980-2003). Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 20(1), 269-284.
Yıldız, H. (2006). Türkiye'de Kamu Kesimi Borçlanma Gereğinin Artış Nedenleri Ve Kamu Borçlarının Boyutları. Mevzuat Dergisi, S:107.