THE FATHERLAND'S FRONT IN ESKİŞEHİR

Türkiye'de 1957 seçimlerinden sonra iktidarla muhalefet partileri arasında ciddi sorunlar yaşanmış ve ülkede siyasi alanda belirsizlikler ortaya çıkmıştır. Bu sorunların ortaya çıkmasına yol açan ve iktidar partisi DP (Demokrat Parti)'ye karşı savaş açan başta CHP (Cumhuriyet Halk Partisi) olmak üzere muhalefet partileri Güç Birliği adında bir siyasi yapı oluşturmuşlardır. Bunun üzerine DP kurucularından ve başbakanlardan Adnan Menderes, 12 Ekim 1958'de Manisa'daki konuşmasında muhalefet partilerinin DP'ye karşı tesis etmiş oldukları Güç Birliği Cephesi karşısında bütün vatandaşların yer alabileceği bir Vatan Cephesi'nin teşekkül edeceğini duyurmuştur. Devrin yerel ve ulusal gazeteleriyle arşiv belgelerinin verdiği bilgilere göre, Vatan Cephesi adıyla sivil toplum örgütü niteliğinde siyasi bir yapının oluşturulması insanların dikkatini çekmiş ve çok sayıda kişi cepheye dâhil olmuştur. Bu tarihlerde çoğu vilâyetlerde olduğu gibi Eskişehir gazeteleri de, vilâyetlerinden adı geçen kuruluşa dolaysıyla da DP ocaklarına büyük iltihakların olduğunu bildirmiştir. 1959 yılında DP'nin çalışmalarıyla vilâyette binlerce kişi DP ocak ya da bucaklarına kayıt olmuştur. Bilhassa CHP'den istifa eden esnaf teşkilatları ve vilâyetin önde gelen aileleri, DP'ye katılmışlardır. Böylece vilâyette DP'lilerin sayıları görece bir artış göstermiştir. Bunun dışında iktidar partisi DP'den ayrılarak CHP'ye iltihak olanlar da vardır. Bu da beraberinde partiler arasındaki çatışmaları arttırmıştır. Bu kapsamda, çalışmamızda Vatan Cephesi'nin Eskişehir'deki durumu, Başbakan'a gönderilen telgraflardan ve vilâyetin basın organları haberlerinden yararlanılarak kapsamlı bir biçimde incelenmiştir.

THE FATHERLAND'S FRONT IN ESKİŞEHİR

There had been serious problems between the govenment and the opposititon parties in Turkey and political uncertainties emerged in the country in the 1957. What is causing these problems to ocur and opposition parties done war against the Democratic Party (DP) was a political structure which called power unity. Upon this, the Democratic Party's founder and the prime minister Adnan Menderes declared that a fatherland front would be established which all citizens could take part in against the power unity in his speech in Manisa in october in the 1958. Acording to local and national newspapers and arcive documents, the fatherland front had attracted peoples attention and a large number of people involved in this front. On these dates as in most cities of newspaper Eskisehir's newspapers indicate that there were great participants to the Democratic Party and the fatherland front in Eskisehir. Thanks to the work of the Democratic party thousands of people registered in the quarters or the townships belonging to the Democratic Party in Eskisehir in the1959. Especially the tradesman organizations and big families of the city who resigning from the Republican Peoples Party and the other opposition parties joined the Democratic Party in Eskisehir. Thus, the number of member of the Democratic Party increased in Eskisehir. There were also those who joined the Republican People's Party from the Democratic Party during this period. This naturally had led to inter-party conflicts. In this context, by taking advantage of from the telegrams sent to the Prime Minister and from newspaper news the situation of the fatherland front in Eskisehir have been extensively studied.

PDF

___

1.Arşiv Belgeleri
Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi (BCA)
BCA, Yer No:010-09 Fon Kodu:215.667.1/91.16-30.
BCA, Yer No:010-09 Fon Kodu:215.667.1.
BCA, Yer No:010-09 Fon Kodu:215.667.1/1.
BCA, Yer No:010-09 Fon Kodu:215.667.1/2.
BCA, Yer No:010-09 Fon Kodu:215.667.1/3.
BCA, Yer No:010-09 Fon Kodu:215.667.1/4.
BCA, Yer No:010-09 Fon Kodu:215.667.1/5.
BCA, Yer No:010-09 Fon Kodu:215.667.1/6.
BCA, Yer No:010-09 Fon Kodu:215.667.1/7.
BCA, Yer No:010-09 Fon Kodu:215.667.1/9.
BCA, Yer No:010-09 Fon Kodu:215.667.1/10.
BCA, Yer No:010-09 Fon Kodu:215.667.1/11.
BCA, Yer No:010-09 Fon Kodu:215.667.1/12.
BCA, Yer No:010-09 Fon Kodu:215.667.1/13.
BCA, Yer No:010-09 Fon Kodu:215.667.1/14.
BCA, Yer No:010-09 Fon Kodu:215.667.1/15.
BCA, Yer No:010-09 Fon Kodu:215.667.1/1.18.
BCA, Yer No:010-09 Fon Kodu:215.667.1/19.
BCA, Yer No:010-09 Fon Kodu:215.667.1/20.
BCA, Yer No:010-09 Fon Kodu:215.667.1/21.
BCA, Yer No:010-09 Fon Kodu:215.667.1/22.
BCA, Yer No:010-09 Fon Kodu:215.667.1/23.
BCA, Yer No:010-09 Fon Kodu:215.667.1/24.
BCA, Yer No:010-09 Fon Kodu:215.667.1/25.
BCA, Yer No:010-09 Fon Kodu:215.667.1/26.
BCA, Yer No:010-09 Fon Kodu:215.667.1/27.
BCA, Yer No:010-09 Fon Kodu:215.667.1/28.
BCA, Yer No:010-09 Fon Kodu:215.667.1/30.
BCA, Yer No:010-09 Fon Kodu:215.667.1/32.
BCA, Yer No:010-09 Fon Kodu:215.667.1/33.
BCA, Yer No:010-09 Fon Kodu:215.667.1/71.
BCA, Yer No:010-09 Fon Kodu:215.667.1/73.
BCA, Yer No:010-09 Fon Kodu:215.667.1/77.
BCA, Yer No:010-09 Fon Kodu:215.667.1/90.
BCA, Yer No:010-09 Fon Kodu:215.667.1/91.
BCA, Yer No:010-09 Fon Kodu:215.667.1/171.
2.Diğer Kaynaklar
2.1. Gazeteler
Demokrat Eskişehir Gazetesi
İstikbal Gazetesi
Meşale Gazetesi
Porsuk Gazetesi
Sakarya Gazetesi
Yeni Eskişehir Gazetesi
Yeni Haber Gazetesi
Yeni Hâkimiyet Gazetesi
2.2. Araştırma ve İnceleme Eserleri
Akşin, S.(2004). Ana Çizgileriyle Türkiye'nin Yakın Tarihi (1789-1980), İmaj Yayıncılık, Ankara.
Albayrak, M.(2004). Türk Siyasi Tarihinde Demokrat Parti (1946-1960), Ankara: Phoenix Yayınları.
Bulut, S.(2009). "Üçüncü Dönem Demokrat Parti İktidarı (1957-1960):Siyasi Baskılar ve Tahkikat Komisyonu". Akademik Bakış Dergisi, S.4/2, 125-144.
Eroğul, C. (1990). Demokrat Parti (Tarihi ve İdeolojisi), İmge Kitabevi, Ankara.
Karpat, K. H. (1967). Türk Demokrasi Tarihi, Timaş Yayınları, İstanbul.
Kılçık, H. (1992). Adnan Menderes'in Konuşmaları, Demeçleri, Makaleleri, (Mayıs 1950 - Aralık 1958), II. Cilt, Demokratlar Kulübü Yayınları, İstanbul.
Özçelik, F. (2016). "Kocaeli'nde Vatan Cephesi". Uluslararası Karamürsel Alp ve Kocaeli Tarihi
Sempozyumu, Kocaeli, c. III., 2057-2068.
Şahin, E. ,Tunç, B. (2015)." Demokrat Parti'nin Kuruluş Süreci ve DP-CHP Siyasi Mücadelesi
(1945-1947)". Sosyal ve Kültürel Araştırmalar Dergisi. 1(2), 31-69.
Tunç, B. (2015). "Kocaeli'nde Vatan Cephesi". H.Ü Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. S.8/2, s.733-750.
Uyar, H. (2001). Vatan Cephesi Türk Siyasal Yaşamında Cepheleşmelere Bir Örnek, Boyut Yayıncılık, İstanbul.
Vural, E. (2010). "Demokrat Parti Döneminde CHP'nin İzmir Örgütlenmesi ve Seçimler". Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Manisa: C.B Sosyal Bilimler Enstitüsü.