Kent ve Yapay Işık

Kentlerde yapay ışıkların bilinçli ve tekniğine uygun kullanımı sadece görsel konfor ve güvenlik açısından değil aynı zamanda kent kimliğinin vurgulanması, sürdürülebilir sağlıklı çevre oluşumu ve enerjinin etkin kullanımı için de önemlidir. Aydınlatma teknolojisi yapıların mimari kimliğine uygun olarak kentsel bütünlük içinde değerlendirilmelidir. Kentlerde aydınlatma tasarımında ışık, teknoloji ve doğa kurgusu özellikle sürdürülebilirlik esasına dayandırılmalıdır. Sürdürülebilir kent aydınlatmasında ekolojik bakış açısı sağlıklı bir kent profilinin oluşturulmasında önemli rol oynar. Kentlerde aydınlatma teknolojisinin aşırı ve bilinçsiz kullanımı ekosisteme zarar vererek çözümlenmesi gereken sorunları da beraberinde getirir. Işık kirliliği canlı ve cansız varlıkların ekolojik dengesine zarar vererek yaşamı olumsuz yönde etkiler. Sağlıklı konfor koşullarının sürdürülebilirliğini engeller, enerji israfına neden olur, astronomik gözlemleri etkiler. Işık kirliğinin oluşumunu engellemek için doğayı anlayarak hareket etmek önemlidir. Bu çalışmada kent aydınlatmasında canlı ve cansız varlıkların ekolojik dengesini bozmadan sağlığı, konforu ve sürdürülebilirliği hedeflemenin önemi vurgulanmaktadır. Aydınlatma teknolojisi ile doğa ilişkisini kurgularken canlıları ve çevreyi korumak, ışık kirliliğini önlemek için alınması gereken önlemler sunulmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

kent, ışık

City and Artificial Light

In city lighting, it is significant to use artificial lights appropriately since it not only effects the visual comfort and safety, but also supports the city’s identity, sustainable healthy environment and efficient use of energy. Lighting technology should be evaluated in accordance with the architectural identity of the buildings. Light, technology and natural set up in in lighting design of cities should be based on especially sustainability fundamentals. The ecological perspective in sustainable city lighting plays an important role in establishing a healthy city profile. Excessive and improper use of lighting technology in cities harms the ecosystem, causes ecological problems. Light pollution affects life negatively by damaging the ecological balance of living and non-living beings. It prevents the sustainability of healthy comfort conditions, causes energy waste, affects astronomical observations. Light pollution is caused by technically unsuitable and excessive illumination of the exterior facades, roads, streets, billboards and sports areas. It is important to act through understanding nature to prevent light pollution. When designing and producing in the field of lighting, the adoption of targets for the protection of living beings and the environment is important for the sustainability of the healthy environment. In this study, significance of targeting health, comfort and sustainability without disturbing the ecological balance of living and non-living beings is emphasized. While building the relationship between lighting technology and nature, it is necessary to protect the living things and the environment and precautions to be taken to prevent light pollution.

Keywords:

City Light, Lighting Design,

PDF

___

Amerikan Tabipleri Birliği Raporu. (2016). http://www.darksky.org/light-pollution/human-health adresinden erişilmiştir.
Amerikan Tıp Derneği Bilim ve Halk Sağlığı Konseyi Raporu. (2018). http://www.darksky.org/light-pollution/human-health adresinden erişilmiştir.
Fitoz, İ. (2007). Işık kirliliği, aydınlanan gece ve kaybolan doğa. Light World Aydınlatma Endüstrisi Dergisi, 9, 12 – 17.
Fitoz, İ. (2008). Ekolojik dengeyi bozan teknolojik ışıklar, 3.Ulusal Genç Mimarlar Buluşması, Mimarlık ve Teknoloji Sempozyumu, Mimarlar Odası Antalya Şubesi, Antalya.
Frank, K. D. (1988). Impact of outdoor lighting on moths. Journal of the Lepidopterists’ Society 42, 63-93.
Gür, Ş. Ö. (1996). Mekân örgütlenmesi. Trabzon: Gür Yayıncılık.
Harder, B. (2008). Turning out the lights. http://www.usnews.com/articles/science/2008/03/14/turning-out-the-lights.html adresinden erişildi.
Hasol, D. (1990). Ansiklopedik mimarlık sözlüğü. İstanbul: YEM Yayınevi.
Kavut, İ. E., & Özdoğlar, E. (2015). Kurgusal mekân tasarımında sanal mekânların disiplinler arası kullanımı. 4. Ulusal İç Mimarlık Sempozyumu’nda sunulan bildiri, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, İstanbul. Karanlık Gökyüzü Kuruluşu Raporu (Global Dark-Sky). (2017). http://www.darksky.org adresinden erişildi.
Küçükerman, Ö. (2005). Tasarımda doğayı aşmak yerine anlayabilmek. Mimar.ist, 15, 20 – 27.
Longrcore, T., & Rich, C. (2004). Ecological light pollution, frontiers in ecology and the environment. http://www.urbanwildlands.org/Resources/LongcoreRich2004.pdf adresinden erişildi.
Malakoff, D. (2001). Faculty towers. Audubon, 103, 78 - 83.
Moore, M. V., Pierce, S. M., Walsh, H. M., Kvalvik, S. K., & Lim, J. D. (2000). Urban light pollution alters the diel vertical migration of daphia.
http://www.welllesley.edu/Biology/Faculty/ Mmoore/Content/Moore_2000.pdf adresinden erişildi.
Ölümcül ışık farkındalığı programı. (t.y.). http://www.flap.org. adresinden erişildi.
Rich, C., & Longcore, T. (2006). Ecological consequences of artifical night lighting. Island Press.
Salomon, M. (2003). Artificial night lighting and sea turtles. Biologist, 50(4), 163 – 168.
Roth, L. M. (2000). Mimarlığın öyküsü öğeleri, tarihi ve anlamı. (E. Akça, Çev.). İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
Sirel, Ş. (1991). Aydınlatma tekniği nedir?. Sistem Dekor Dergisi, 1.
Sirel, Ş. (1992). Aydınlığın niteliği. İstanbul: Yapı Fiziği Uzmanlık Uygulamaları Yayını.
Sirel, Ş. (1996). Konutlarda görsel konfor. İstanbul: Yapı Fiziği Uzmanlık Uygulamaları Yayını.
Sirel, Ş. (1997). Aydınlatma Sözlüğü. İstanbul: Yapı Endüstri Merkezi Yayınları.
Sirel, Ş. (2005). Aydınlatma. İstanbul: Yapı Fiziği Uzmanlık Uygulamaları Yayını.
Sirel, Ş. (2008). İç mekânlarda günışığı kullanımı. http://www.yfu.com/yazilar/Gunisigi.pdf. adresinden erişildi.
Schulz-Norberg, C. (1971). Existence, Space and Architecture. London: Studio Vista.
Sözen, Ş. M. (2005). Kent güzelleştirme ve aydınlatma master planı. III. Ulusal Aydınlatma Sempozyumu ve Sergisi Bildirileri, 11 – 18.
Ünver, R. (1999). Kent ve aydınlatma. Elektrik, 128, 131-140.
Ünver, R. (2000). Aydınlatmada enerji kullanımı. Elektrokent Perpa, 74, 110 – 115.
Ünver, R. (2015). Kentler, ışık ve enerji verimliliği. 10.Ulusal Aydınlatma Kongresi-ATMK, 33-36.
Ünver, R. (2018). Kent, elektrik ve aydınlatma. http://www.ebelediye.info/makale/kent-elektrik-ve-aydinlatma. adresinden erişilmiştir.
Zevi, B. (1990). Mimariyi görmeyi öğrenmek. İstanbul: Birsen Yayınevi.