İnşaat taahhüt işletmelerinde tms/tfrs ve vergi mevzuatı kapsamında sunum ve değerleme farklılıkları

6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun yürürlüğe girmesiyle birlikte muhasebe uygulamaları TMS/TFRS ve vergi mevzuatı hükümlerine göre muhasebeleştirilecektir. İnşaat taahhüt işletmeleri, müşteri adına ve hesabına yapılan genellikle bir muhasebe döneminden daha uzun süren inşaat sözleşmelerine göre faaliyetlerini sürdürmektedir. Bu işletmelerin faaliyet sonucunun finansal tablolarda sunulması bu iki düzenleme arasında farklılık göstermektedir. Vergi mevzuatı, tamamlanmış sözleşme yöntemini baz alarak işin tamamı bitirilmesi durumunda kar/zararın belirlenmesini öngörmektedir. “TMS: 11 – İnşaat Sözleşmeleri” standardında ise tamamlanma yüzdesi yöntemi esas alınarak dönem dönem kar/zarar tespiti yapılmaktadır. Çalışmamızda TMS/TFRS ile vergi mevzuatına göre bu iki yöntem uygulamalı olarak açıklanmıştır. TMS/TFRS ve vergi mevzuatında yer alan sunum ve değerleme farklılıkları inşaat taahhüt işletmelerinde yıllar itibariyle bilanço ve gelir tablosunda raporlanacak hesaplarda sunum ve değer farklılıkları oluşturmaktadır.

Presentation and valuation differences in construction commitment within tax legislation and tas/tfrs

With the enactment of the Turkish Trade Act numbered 6102 accounting applications will be accounted according to the TAS/TFRS and tax legislation rules. Construction commitment managements work according to the construction contracts that mostly last longer than a financial year and are done in the name of and on the account of the client. The presentation of the operating results of these managements on financial tables varies in between these two arrangements. In the event of the completion of the operation, the tax legislation proposes profit and loss account based on the complete contract method. In the standards of the “TAS: 11 – Construction Contracts” profit and loss are accounted with the percent complete method in every period. In this paper, these two methods are compared and contrasted in practice according to the TAS/TFRS and tax legislation. Presentation and valuation differences in TAS/TFRS and tax legislation become presentation and valuation differences in reported accounts yearly in balance sheet and income table in construction contractors.

PDF

___

AĞCA, A. (2007). “İnşaat Sözleşmeleri”. Türkiye Muhasebe Standartları Uygulaması. Ankara: Maliye ve Hukuk Yayınları. s. 231 – 284.
AKDOĞAN, N. ve SEVİLENGÜL, O. (2007). Tekdüzen Muhasebe Sistemi Uygulaması. Ankara: Gazi Kitabevi.
ALAGÖZ, A. (2009). “TMS 11: İnşaat Sözleşmeleri Standardı Çerçevesinde İnşaat İşlerinde Sözleşme Maliyet ve Gelirlerinin Muhasebeleştirilmesi”, Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, Ocak: 1-36.
ALTUNCU, H. ve KÜTÜK, Z. (2009). Vergisel İşlemlerin Muhasebeleştirilmesi. Ankara: Ankara SMMM Odası Yayın No: 69.
BEKÇİ, İ. ve NEGİZ, N. (2011). “Faaliyet Tabanlı Maliyetleme Yönteminin İnşaat Taahhüt İşletmelerinde Uygulanması”, Uludağ Üniversitesi İİBF Dergisi, Sayı 2: 119 – 136.
DÜNDAR M. (2010). 2009 Yılı Dönem Sonu Envanter ve Değerleme İşlemleri. Ankara: Ankara SMMM Odası Yayın No:71.
GÖKÇEN, G., ATAMAN, B. ve ÇAKICI, C. (2011). Türkiye Finansal Raporlama Standartları Uygulamaları. İstanbul: Türkmen Kitabevi.
GÜNGÖRMÜŞ, A.H., ve BOYAR, E. (2007). “TMS 11 İnşaat Sözleşmeleri Standardında Maliyet Güncellemesi (Eskalasyon) Durumunda Gelirin Tespiti”,Vergi Dünyası, 311: 107-110.
KAVAL, H. (2008), “İnşaat (Yapım) Sözleşmeleri”, Türkiye Muhasebe-Finansal Raporlama Standartları Uygulama ve Yorumları, Ankara: Gazi Kitabevi. s. 125 – 154.
ÖZTÜRK, B., ve ÖĞREDİK, G. (2007). Dönem Sonu Envanter ve Değerleme İşlemleri. Ankara: Ankara SMM Odası Yayın No: 55.
ŞENGÜR, E.D. (2012). “İnşaat Sözleşmeleri Muhasebesi ve Finansal Performansın Ölçülmesinde Maliyeti Kurtarma Yöntemi” Mali Çözüm Dergisi. Eylül-Ekim: 123 – 153.
TMS 11 İnşaat Sözleşmeleri Standardı, www.kgk.gov.tr, (Erişim Tarihi: 10.02.2013)
YERELİ, A.N., KAYALI, N. ve DEMİRLİOĞLU, L., (2011), “İnşaat Sözleşmelerine İlişkin TMS 11 Çerçevesinde Yıllara Yaygın İnşaat ve Taahhüt İşlerinin Muhasebeleştirilmesi”. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. Sayı 3: 113-135.
YILMAZ, F. (2008). “TMS-11 İnşaat Sözleşmeleri Standardının İşletmeler Üzerindeki Etkisi: İMKB’de Hisse Senetleri İşlem Gören Bir İnşaat Şirketi”, Yönetim Dergisi. Ekim: 8 – 26.
193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu.
213 Sayılı Vergi Usul Kanunu.