Ortadoğu’da terörün ekonomik etkileri: Türkiye, mısır ve suudi arabistan üzerine bir inceleme

Bu çalışmanın amacı, Orta Doğu’da yaşanan terörün ülke ekonomileri üzerindeki etkilerini incelemektir. Bu açıdan ilk olarak Orta Doğu’nun sosyal, siyasi ve ekonomik anlamda öne çıkan ülkeleri olan Türkiye, Mısır ve Suudi Arabistan seçilerek araştırma kapsamına alınmışlardır. Bu ülkeler kapsamında terörün ekonomi üzerindeki etkilerini tespit edebilmek için; ihracat, ithalat, ekonomik büyüme, turizm, doğrudan yabancı yatırımlar, işsizlik ve kişi başına milli gelir gibi ekonomik değişkenlere ait veriler analize tabi tutulmuşlardır. Panel veri analizi yönteminin kullanıldığı çalışma 1996 ila 2010 yılları arası verileri kapsamaktadır. Elde edilen bulgular literatürde yer alan çalışmalara ait sonuçları desteklemektedir. Özellikle turizm olmak üzere, terörün analize tabi tutulan tüm ekonomik değişkenler üzerindeki olumsuz etkileri çok net olarak tespit edilmiştir.

Economical imapcts of terror in the middle-east: a research on turkey, egypt and saudi arabia

The aim of this research is to study the impacts of terror in the Middle-East on the economics of countries. In this sense, Turkey, Egypt and Saudi Arabia which are prominent countries of the Middle-East in terms of social, political and economic aspects were primarily included into the scope of the research. In order to identify impacts of terror on economy within these countries; data of economic variables like export, import, economic growth, tourism, foreign direct investments, unemployment and income per capita were subjected to the analysis. Research in which panel data analysis method was used includes the data between 1996 and 2010. Findings obtained supports the results of other researches in the literature. Negative impacts of terror on all economical variables, which were subjected to analysis, especially tourism, were clearly seen in the research.

___

  • Abadie, A., Gardeazabal, J.,(2002) “The Economic Costs of Conflict: A Case Study of the Basque Country”, http//ksghome.harvard.edu/~aabadie/ecc.pdf, (02 Şubat 2012), pp. 1-27.
  • Açıkalın, S., (2010), “Terör’ün Ekonomik Maliyeti: Diyarbakır Olayları Örneği”, USAK Raporları, No:10-1, Ankara, ss. 1-20.
  • Addison T., ve Murshed S.M., (2003), “Debt Relief and Civil War”, Journal of Peace Research, vol: 40 (2), pp. 159- 176.
  • Ağır, H., Kar, M., (2010), “Terörizmin Makroekonomik Sonuçları Üzerine Bir Değerlendirme”, Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, C. 47 S. 539, ss. 23-25.
  • Akman, E., (2012), Sermaye Yapısını Belirleyen İşletmeye ÖzgüFaktörler: İMKB’de İşlem Gören Sanayi Firmaları Üzerine Bir Panel Veri Uygulaması, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Bülent Ecevit Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Zonguldak.
  • Alkan, N., (2000), Psikolojik Harekât, Polis ve Terörizm, EGM Yayınları, Ankara.
  • Araz-Takay,B., Arin, K.P., Omay, T., (2009), “The Endogenous and Non-Linear Relationship Between Terrorism and Economic Performance: Turkish Evidence”, Defence and Peace Economics, vol: 20(1), pp. 1-10.
  • Aydemir, S., (2006), Soğuk Savaş Sonrası Uluslararası Terörizm, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kırıkkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırıkkale.
  • Aydın, N., ( 2009), Küresel Terör, Terörizm, Kumsaati Yayın Dağıtım, İstanbul.
  • Bakradze, Ş., (2007), Terörizm ve Güvenlik Sorunları, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Başıbüyük, O. Vd (2011), Terörle Mücadelede Mikro Ve Makro Yaklaşımlar, Polis Akademisi Yayınları, Ankara
  • Blomberg, S. Brock vd. (2004), “The Macroeconomic Consequences of Terrorism”, Journal of Monetary Economics, V. 51, pp: 1007-1032.
  • Caşın M. H., (2008), Uluslararası Terörizm, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
  • Drakos, K., Kutan A. M., (2003), “Regional Effects of Terrorism on Turism in Three Mediterrnean Countries”, Journal of Conflict Resolution, vol: 47(5), pp. 621-641.
  • Ecksteın, Z. ve Daniel, T., (2004), “Macroeconomic Consequences of Terror: Theory and the Case of Israel”, Journal of Monetary Economics, vol: 51, pp. 971-1002.
  • Emsen, Ö.S. ve Değer, M.K., (2004), “Turizm Üzerine Terörizmin Etkileri: 1984-2001 Türkiye Deneyimi”,Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi (7), Antalya, ss. 68-80.
  • Enders, W. ve Sandler, T., (2003), “Economıc Consequences of Terrorısm ın Developed and Developıng Countrıes: An Overvıew”, School of International Relations University of Southern California Von Kleinsmid Center 330 Los Angeles, CA 90089-0043, USA.
  • Enders, W. ve Sandler, T., (1991), “Causality Between Transnational Terrorism and Turism: The Case of Spain”, Terrorism, vol: 14, pp. 49-50.
  • Enders, W., Sandler, T., Parise G.F., (1992), “An Econometric Analysis of the Impact of Terrorism on Tourism”, Kyklos, vol: 45(4), pp. 531-554.
  • Frey, Bruno S., Simon L., Alois S., (2004), “CalculatingTragedy: Assessing the Costs of Terrorism,” Institutefor Empirical Research in Economics, Working Paper 205, University of Zurich.
  • Giray, F., (2004), “Savunma Harcamaları ve Ekonomik Büyüme” Cumhuriyet Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, C. 5, S. 1, ss. 181-196.
  • Gökbunar, R., Gökbunar, A., (2010), Terör Ekonomisi, Beta Yayınları, İstanbul. Grossman, H.I., (1991), “A General Equilibrium Model of İnsurrections”, American Economic Review,V. 81, pp. 912-921.
  • Gupta, S. vd., (2002), “Fiscal Consequences of Armed Conflict and Terrorism in Low- and Middle-Income Countries”, IMF Working Paper WP/02/142.
  • Kalb, D., (2000), The Ends of Globalization, Bringing Society Back In USA, Rowman & Littlefield Publishers Inc, USA.
  • Karaca, C., (2008), Uluslararası Sermaye Hareketleri ve Ekonomik Büyüme: Panel Veri Analizi (1980-2005), Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Zonguldak .
  • Kılıç, Z., (2007), Küresellesme İle İvme Kazanan Uluslar arasıTerörizm ve Buna Karşı Alınan Tedbirler, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
  • Micheal, S., (2007), “Terrorism a Socio-Economic and Political Phenomenonwith Special Reference to Pakistan”, Journal of Management and Social Sciences, Vol. 3, No. 1, pp. 35-46.
  • Nargeleçekenler, M., (2009), Makroekonomik ve Finansal Serilerin Ekonometrik Analizi: Panel Veri Yaklaşımı, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
  • Öztürk, S. ve Çelik, K., (2009), “Terörizmin Türkiye Ekonomisi Üzerine Etkileri”, Akdeniz Üniversitesi Alanya İşletme Fakültesi Dergisi , S. 2, Antalya, ss. 91-95
  • Pazarlıoğlu, V. ve Kiren G., Özlem., (2007), “Telekomünikasyon Yatırımları ve Ekonomik Büyüme: Panel Veri Yaklaşımı”, Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar, C. 44, S. 508, ss. 37-40.
  • Persıtz, D., (2007), “The Economic Effect of Terrorism: Counterfactual Analysis of the Case of Israel”, American Economic Association Annual Meeting, http://www.aeaweb.org/annual_mtg_papers/2007/0106_1015_1802.pdf (12 Şubat 2013), pp. 46-55.
  • Selvi, H., (2005), “Terör Eylemlerine Tarihsel Bir Yaklaşım: Osmanlı Devleti’nde Ermeni Terör Eylemleri ve Yurtdışı Bağlantıları”, Uluslararası Güvenlik ve Terörizm Dergisi, C. 2 (1), Sakarya, ss. 40-42.
  • Sezgin, S., (2003), “Savunma Harcamaları, Terörizm ve Ekonomi”, www.stradigma.com/turkce/haziran2003/makale 07.html, (25 Ekim 2012), ss. 3-5.
  • Sezgin, Ş., Gündüz, N., Sezgin, S., (2008), “Güneydoğu Terör Olaylarının Ekonomik Sonuçları”, Akademik İncelemeler Dergisi, C. 3, S. 1, Sakarya, ss. 5-6.
  • Tavares, J., (2004), “The Open Society Assesses Its Enemies:Shocks, Disasters And Terrorist Attacks”, Journal of Monetary Economics, vol: 51, pp.1039-1070.
  • Topal, A. H., (2005), Uluslararası Terörizm ve Terörist Eylemlere Karsı Kuvvet Kullanımı, Beta Yayınevi, İstanbul.
  • Topal, A. H.,(2004), Uluslararası Hukukta Devlet DestekliTerörizme Karşı Kuvvet Kullanma, Yayınlanmamış Doktara Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Uçak, S., (2010), Sürdürülebilir Kalkınma Bağlamında Alternatif Enerji ve Enerji Üretimi-Büyüme İliskisi: Panel Veri Analizi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
  • Unur, K., (2000), “Turizm-Terörizm İlişkisi ve Türkiye Örneği”, AnatoliaTurizm Araştırmaları Dergisi, Eylül-Aralık, ss. 169–177.
  • Uysal, D., Mucuk, M., Gerçeker, M., (1999), “Terörizmin Ekonomik Etkileri:Türkiye”,http://idc.sdu.edu.tr/tammetinler/terör/terör6.pdf., (11 Kasım 2012), ss. 14-15.
  • Uysal, D., Mucuk, M., Gerçeker, M., (2009), “Terörizmin Ekonomik Etkileri:Türkiye Örneği”,http://idc.sdu.edu.tr/tammetinler/teror/teror6.pdf., (10 Şubat 2013 ).
  • Volkan, V. D., (1999), Kanbağı Etnik Gururdan Etnik Teröre, Bağlam Yayınları, İstanbul.
  • Vural, M., (2006), Terörün Sosyo-Ekonomik Gelişme Üzerindeki Olumsuz Etkileri: Karşılaştırmalı Diyarbakır Örneği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kafkas Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kars.
  • Yeniçeri, Z. ve Dönmez, A., (2008), “Terörizm ve Terörist Algısı: Silahı Kimin Tuttuğu Ne Kadar Etkili ?”, Türk Psikoloji Dergisi, C. 23, S. 62, ss.103-105.
  • Yeşiltaş, M., Öztürk, İ., Türkmen, F., (2008), “Terör Faaliyetlerinin Turizm Sektörüne Etkilerinin Çözüm Önerileri Perspektifinde Değerlendirilmesi”, Sosyal Bilimler Dergisi,C. X, S. 1, ss. 186-187.
  • Yılmaz, B. S. ve Yılmaz, Ö.D., (2005), “Terörizm ve Terörizmin Hedefi Olarak Turizm Endüstrisi” , Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi,4, ss. 39–58.
  • Yılmaz, M., (2008), Gelişmekte Olan Ülkelerde Doğrudan Yabancı Yatırımlar-Ekonomik Büyüme İlişkisi: Panel Veri Analizi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
  • (www.stradigma/.com, 2012)
  • (www.mirhaber.com, 2013).
  • (www.turizmguncel.com, 2012)
  • (www.govindicators.org)
  • (www.worldbank.org)