AYLA AÇIKGÖZ, Muhammed Furkan AKGÜN, Berfin KORKUT, Emin CECEN, Nevres Mehmet KOCAOĞLU, AYFER DAYI

Tıp fakültesi öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve ilişkili etmenler: gözlemsel araştırma

Amaç: Bu çalışmada Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi ikinci sınıf öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarını ve etkileyen etmenleri belirlemek amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Araştırma kesitsel tiptedir. Araştırma grubu Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi ikinci sınıfta eğitim gören öğrencilerden oluşmaktadır. Veriler, öğrencilerin sosyodemografik özellikleri, aile öyküsü, bazı alışkanlıkları ve yaşam biçimi davranışlarını belirlemeye yönelik oluşturulan bir anketle toplanmıştır. Bulgular: Öğrencilerin %19,1’i sigara içmeye devam ettiğini, %5,4’ü ise sigarayı bıraktığını belirtmiştir. Erkek öğrencilerde sigara içme alışkanlığı daha fazladır. Protein içerikli beslenme alışkanlığı erkeklerde fazla iken çikolata içerikli ürünler, tuzlu ürünler ve kahve tüketim alışkanlığı kız öğrencilerde daha fazladır. Sağlık algısı çok iyi-iyi olan öğrenciler daha sağlıklı beslenmektedir. Kız öğrencilere göre erkeklerde düzenli olarak fiziksel aktivite yapma alışkanlığı daha fazladır. Öğrencinin ekonomik durum ve sağlık algısının yüksek olması, babanın ve annenin eğitiminin yüksek olması öğrencilerde sağlık sorumluluğu davranışlarını artırmaktadır. Sonuç: Öğrencilerin yaklaşık yarısı sağlıklı ve dengeli beslenmemektedir. Sağlık sorumluluğu alışkanlığı kız öğrencilerde daha fazladır. Ailenin eğitim düzeyi ve ekonomik durumunun yüksek olması öğrencinin sağlık sorumluluğunu olumlu etkilemektedir. Tıp eğitiminin ilk yıllarında sağlıklı yaşam biçimi alışkanlıklarının önemine yönelik konferans ve seminerler planlanabilir. Yapılan bu eğitimlerin kalıcı davranış değişikliği oluşturup oluşturmadığı izlenmelidir.

Anahtar Kelimeler:

Sağlıklı yaşam biçimi, tıp fakültesi öğrencisi, beslenme, fiziksel aktivite

HEALTHY LIFESTYLE BEHAVIORS AND RELATED FACTORS OF FACULTY OF MEDICINE STUDENTS: OBSERVATIONAL STUDY

Objective: In this study, it was aimed to determine healthy lifestyle behaviors and affecting factors of the second year students of Dokuz Eylül University Faculty of Medicine.Material and Method: The study design was cross-sectional. The study group consisted of Dokuz Eylul University Faculty of Medicine second year students. The data were collected with a questionnaire designed to determine students' sociodemographic characteristics, family history, some habits and lifestyle behaviors. Results: Nineteen percent of the students stated that they continued to smoke. 5.4% stated that they quit smoking. Compared to females, males were more likely to smoke. Protein-containing nutrition habits were more common among males, while chocolate-based products, salty products and coffee consumption habits were more common among females. Students with very good-good health perception were more likely to have a healthy diet. Compared to females, males were more likely to perform physical activity regularly. High perception of economic situation, high health perception in the students and parents having a higher level of education increased the health responsibility behaviors in the students. Conclusion: About half of the students did not have a healthy and balanced diet. Health responsibility behavior habits were more common among females. High level of education and economic status of the family affected the health responsibility of the student positively. In the first years of medical education, conferences and seminars on the importance of healthy lifestyle habits can be planned. It should be monitored whether these trainings constitute permanent behavioral change.

Keywords:

Healthy lifestyle, faculty of medicine students, nutrition, physical activity,

PDF

___

Tappe MK, Allensworth DD, Grizzell J. Okullarda ve üniversitelerde sağlığı geliştirme. İçinde Ed: Fertman CI, Allensworth DD, Sağlığı geliştirme programları-teoriden pratiğe, T.C. Sağlık Bakanlığı; Ankara 2012;313-340.
Plotnikoff RC, Costigan SA, Williams RL, et al. Effectiveness of interventions targeting physical activity, nutrition and healthy weight for university and college students: a systematic review and meta-analysis. Int J Behav Nutr Phys Act 2015;12:45.
World Health Organization. Global Status Report On Noncommunicable Diseases 2014. WHO Press; Geneva, Switzerland 2014.
Champion KE, Newton NC, Spring B, Wafford QE, Parmenter BJ, Teesson M. A systematic review of school-based eHealth interventions targeting alcohol use, smoking, physical inactivity, diet, sedentary behaviour and sleep among adolescents: a review protocol. Syst Rev 2017;6:246.
Nacar M, Baykan Z, Cetinkaya F, et al. Health promoting lifestyle behaviour in medical students: a multicentre study from Turkey. Asian Pac J Cancer Prev 2014;15:8969-8974.
Bozhüyük A. Çukurova Üniversitesi sağlık bilimleri öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının değerlendirilmesi. Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Adana, 2010 (Uzmanlık tezi).
Bayrak U, Gram E, Mengeş E ve ark. Üniversite öğrencilerinin sağlıkla ilgili alışkanlıklar ve kanser konusundaki bilgi ve tutumları. Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2010;3:95-104.
Cihangiroğlu Z, Deveci SE. Fırat Üniversitesi Elazığ Sağlık Yüksekokulu öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve etkileyen faktörler. Fırat Tıp Dergisi 2011;16:78-83.
Kara S, Yıldırım Baş F, Açıkalın C. Sigara içme davranışları ve etkili faktörler: Tıp ve diş hekimliği fakültelerinin ilk ve son sınıf öğrencileri üzerinde çalışma. Smyrna Tıp Dergisi 2011;16-21.
Şimşek H, Öztoprak D, İkizoğlu E ve ark. Tıp fakültesi öğrencilerinde sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve ilişkili etmenler. Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2012;26:151-157.
Dacey ML, Kennedy MA, Polak R, Phillip EM. Physical activity counseling in medical school education: a systematic review. Med Educ Online 2014;19:24325.
Wang D, Xing XH, Wu XB. Healthy lifestyles of university students in China and influential factors. ScientificWorldJournal 2013; 9:412950.
Voigt K, Twork S, Mittag D, et al. Consumption of alcohol, cigarettes and illegal substances among physicians and medical students in Brandenburg and Saxony (Germany). BMC Health Serv Res 2009;9:219.
Gutiérrez-Salmeán G, Meaney A, Ocharán ME, et al. Anthropometric traits, blood pressure, and dietary and physical exercise habits in health sciences students; The Obesity Observatory Project. Nutr Hosp 2013;28:194-201.
Vançelik S, Gürsel Önal S, Güraksın A, Ercüment Beyhun E. Üniversite öğrencilerinin beslenme bilgi ve alışkanlıkları ile ilişkili faktörler. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 2007:6:242-248.
Saygın M, Öngel K, Çalışkan S ve ark. Süleyman Demirel Üniversitesi öğrencilerinin beslenme alışkanlıkları. Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2011;18:43-47.
Türkiye İstatistik Kurumu. Küresel yetişkin tütün araştırması raporu 2012. Haber Bülteni, Sayı: 13142, 31/08/2012. http://www.tuik.gov.tr/ PreHaberBultenleri.do?id=13142 (Erişim tarihi 18 Aralık 2017)
Gültekin BK, İrgil E. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi öğrencilerinin sosyal aktiviteleri ve sağlıkla ilgili tutum ve davranışları. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2001;27:33-37.
Mete B, Nacar E, Tekin Ç, Pehlivan E. Tıp fakültesi öğrencilerinde beslenme ve sağlıklı yaşam biçimi davranışları. Uluslararası Hakemli Beslenme Araştırmaları Dergisi 2017;9:16-30.
Isık H, Ergöl Ş, Aynıoğlu Ö, Şahbaz A, Kuzu A, Uzun M. Premenstrual syndrome and life quality in Turkish health science students. Turk J of Med Sci 2016;46:695-701.
Işık Ö, Özarslan A, Bekler F. Üniversite öğrencilerinde fiziksel aktivite uyku kalitesi ve depresyon ilişkisi. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi 2015;9:65-73.
Kutlu R, Çivi S, Şahinli AS. Tıp Fakültesi Öğrencilerinde Depresif Belirti ve Sigara İçme Sıklığı. TAF Prev Med Bull 2009; 8:489-496.
Göktalay T, Cengiz Özyurt B, Şakar Coşkun A, Çelik P. Sağlık eğitimi alan 3 ve 4. sınıf öğrencilerinde sigara kullanımı ve etkileyen faktörler: İzlem araştırması. Tüberküloz ve Toraks Dergisi 2011;59: 355-361.
El-Kassas G, Ziade F. Exploration of the dietary and lifestyle behaviors and weight status and their self-perceptions among health sciences university students in North Lebanon. Biomed Res Int 2016;2016:9762396.
Jakubiec D, Kornafel D, Cygan A, Górska-Kłęk L, Chromik K. Lifestyle of students from different universities in Wrocław, Poland. Rocz Panstw Zakl Hig 2015;66:337-344.
Çakır M, Piyal B, Aycan S. Hekimlerde sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve yaşam kalitesi: tıp fakültesi tabanlı kesitsel bir çalışma. Ankara Med J 2015;15:209-219.
Özcan S, Bozhüyük A. Çukurova Üniversitesi sağlık bilimleri öğrencilerinin sağlıklı yaşam davranışları. Cukurova Med J 2016;41:664-674.
Ayhan DE, Günaydın E, Gönlüaçık E, ve ark. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi öğrencilerinin beslenme alışkanlıkları ve bunları etkileyen faktörler. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2012;38:97-104.
Ölçücü B, Vatansever Ş, Özcan G, Çelik A, Paktaş Y. Üniversite öğrencilerinde fiziksel aktivite düzeyi ile depresyon ve anksiyete ilişkisi. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi 2015; 3;294-303.