Zeynep Melike SAYIN, Gamze ALTINDAŞ, Fatma ŞENOL

ANAOKULLARININ FİZİKSEL VE SOSYAL ERİŞİLEBİLİRLİK ÖLÇÜMÜ: KONAK MAHALLELERİ (İZMİR) ÖRNEĞİ

Okul öncesi eğitim, çocukların gelecekte başarılı ve yaşam kalitesi yüksek bireyler olmalarına katkı sağlarken, özellikle annelerinin ücretli iş gücüne katılımını etkileyen önemli bir faktör olarak ortaya çıkmaktadır. Bu sebeplerle, okul öncesi eğitim ülkemizde ve dünyada bir sosyal politika aracı olarak ele alınmaktadır. Bu çalışma İzmir ilinin Konak İlçesindeki anaokullarına çevre mahallelerin erişilebilirliğini, iki coğrafi (ilçe ve mahalle) düzeydeki fiziksel ve sosyal erişilebilirlik açısından ve Coğrafi Bilgi Sistemleri araçlarıyla incelemektedir. Birinci aşama olan ilçe ölçeğinde fiziksel erişilebilirlik, anaokullarının coğrafi konumları ve sunduğu olanaklar, mahallelerin yaş grupları, eğitim temelli özellikleri ve satın alma güçleri, alanın genel topografik eğimi ve anaokullarının hizmet alanlarını tespit eden ağ analizi ile değerlendirilmiştir. Çalışmanın ikinci aşamasında anaokullarının sosyal ve fiziksel erişilebilirlik ölçümü, okulların sunduğu eğitim ve mekânsal olanaklar, aylık ücret, toplu taşıma araçları ile okullara erişimin maliyet ve yolculuk süresi açısından değerlendirilmesini kapsamaktadır. Çalışma, fiziksel ve sosyal erişilebilirlik açısından anaokullarının yer seçimleri için değerlendirmeler ve öneriler ile sonlandırılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Okul Öncesi Eğitim, Fiziksel ve Sosyal Erişilebilirlik, Mahalle, Kadınların İş Gücüne Katılımı

PDF

___

Altıparmak, S., Eser, E. (2007). 15-49 Yaş Grubu Evli Kadınlarda Yaşam Kalitesi. Aile ve Toplum Eğitim Kültür ve Araştırma Dergisi, 3, 29-34.
Altunöz, U. (2018). Türkiye’de Mikro Kredilerin Kadınların İş Gücüne Katılımı ve Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisinin Ölçümü. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 18(41), 207-232.
Andersson, E., Malmberg, B., & Östh, J. (2012). Travel-to-School Distances in Sweden 2000–2006: Changing School Geography with Equality Implications. Journal Of Transport Geography, 23, 35-43.
Arnberger, A., Allex, B., Eder, R., Ebenberger, M., Wanka, A., Kolland, F., ... & Hutter, H. P. (2017). Elderly Resident’s Uses of and Preferences for Urban Green Spaces During Heat Periods. Urban Forestry & Urban Greening, 21, 102-115.
Atasü-Topcuoğlu, R. (2013). Sosyal Haklar Piyasalaşır Mı? Çocuk Hakları ve Kadın Emeğinin Kesişiminde Türkiye’de Kreşler. V. Sosyal Haklar Uluslararası Sempozyumu, 31.
Boone, C. G., Buckley, G. L., Grove, J. M., & Sister, C. (2009). Parks and People: An Environmental Justice Inquiry in Baltimore, Maryland. Annals of the Association of American Geographers, 99(4), 767-787.
Ceylan, R. (2019). Ebeveynlerin Okul Öncesi Kurumu Hakkındaki Görüşleri: Tercih Sebepleri, Beklentileri ve Memnuniyetleri. Electronic Journal of Social Sciences, 18(70).
Durmaz, E., Akdoğan, K. K., & Demir, E. (2019). Ebeveynlerin Okul Öncesi Eğitim Kurumlarını Tercih Nedenleri ile Sosyoekonomik Düzeyleri Arasındaki İlişki. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi, 3(2), 352-379.
El-Geneidy, A., Levinson, D., Diab, E., Boisjoly, G., Verbich, D., & Loong, C. (2016). The Cost of Equity: Assessing Transit Accessibility and Social Disparity Using Total Travel Cost. Transportation Research Part A: Policy and Practice, 91, 302-316.
Ertuğay, A. G. K., & Düzgün, Ş. Eskişehir Kenti Acil Durum Donatı Erişebilirliğinin CBS’ye Dayalı Modellenmesi. 1. Uzaktan Algılama-CBS Çalıştay ve Paneli, İTÜ.
Güleş, F. (2013). Okul Öncesi Eğitimde Fiziksel Çevreye İlişkin Kalite Standartlarının Belirlenmesi (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
La Rosa, D., Takatori, C., Shimizu, H., & Privitera, R. (2018). A Planning Framework to Evaluate Demands and Preferences by Different Social Groups for Accessibility to Urban Greenspaces. Sustainable Cities and Society, 36, 346-362.
Moreno-Monroy, A. I., Lovelace, R., & Ramos, F. R. (2018). Public Transport and School Location Impacts on Educational Inequalities: Insights from São Paulo. Journal of Transport Geography, 67, 110-118.
Muhacir, E., Özalp, A. (2011). Artvin Kenti İlköğretim Okul Bahçelerinin Nitelik ve Niceliksel Durumunun Coğrafi Bilgi Sistemleri Kullanılarak Belirlenmesi. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 12 (2),173-185.
Nicholls, S. (2001). Measuring The Accessibility and Equity of Public Parks: A Case Study Using GIS. Managing Leisure, 6(4), 201-219.
Seliverstova, I. V. (2006). The Influence of The Territorial Factor on the Accessibility of Preschool Education. Russian Education & Society, 48(6), 27-43.
Mekânsal Planlar Yapım Yönetmeliği. (2014, 14.06). Resmî Gazete (Sayı: 29030). https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=19788&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5
T.C. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü. (2014). Türkiye’de Kadın İşgücü Profili ve İstatistiklerinin Analizi. https://ailevecalisma.gov.tr/uploads/ksgm/uploads/pages/dagitimda-olan-yayinlar/turkiye-de-kadin-isgucu-profili-ve-istatistiklerinin-analizi-nihai-rapor.pdf