2012

DEĞİŞİM ALGISI: OTEL İŞLETMELERİ ÖRNEĞİ

Çalışanlar, örgütleri ile bir değişime girer. Bu değişim literatürde hem ekonomikhem de sosyal boyutlarıyla ele alınmaktadır. Değişimin yapısının irdelenmesi, örgütiçin oldukça önemlidir zira bu sayede örgüt ile çalışan arasında güçlü ilişkilerkurulabilmektedir. Özellikle turizm işletmelerinin insan ve ilişkilerin hayati önemtaşıdığı emek yoğun yapısı, çalışanın değişim algısının anlaşılmasını gereklikılmaktadır. Mevcut çalışmanın amacı, otel işletmelerindeki çalışanlarının değişimalgılarının belirlenmesidir. Otel işletmelerinde 279 çalışanın değişim algıları karşılıklıekonomik güven, yatırım ve ödül ile mutlak ekonomik değişim olmak üzere üçboyutta belirlenmiştir. Elde edilen bulgulara göre, çalışanlar örgütleri ile ağırlıklıolarak karşılıklı ekonomik güven ilişkisine girmektedir.

PERCEPTION OF EXCHANGE: HOTEL ESTABLISHMENTS CASE

Employees have exchanges with their organizations, and this can be an economic and social exchange. The examination of this exchange is very important for organizations because it is possible to establish strong relations between the organization and the employees. The labor-intensive structure of the tourism sector, where human relationships are vital, requires the understanding of the exchange perceptions of the employees. The aim of the present study is to determine the perceptions of the exchange of hotel employees. The perceptions of exchange of 279 hotel employees are defined in three dimensions which are mutual economic contrast, investment and reward, and full economic exchange. According to the results, employees have mainly mutual economic exchanges with their organizations.

PDF

___

Akmaz, A. (2016). Psikolojik Kontrat ile Örgütsel Bağlılık ve Örgütsel Güven İlişkisi: Mersin İlindeki 4 ve 5 Yıldızlı Otel İşletmelerinde Bir Uygulama. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
Apaydın, M. (2016). Sosyal Değişim, Psikolojik Sözleşme İhlali, Örgütsel Sinizm ve İşten Ayrılma Niyeti: Bodrum Örneği. Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
Aryee, S., Budhwar, P. S. ve Chen, Z. X. (2002). Trust as a Mediator of the Relationship Between Organizational Justice and Work Outcomes: Test of a Social Exchange Model. Journal of Organizational Behavior, 23(3), 267-285.
Aydın, R. (2016). Otel İşletmelerinde Psikolojik Sözleşmeler ve İşgörenlerin İşe Yönelik Tutumları Üzerindeki Etkisi: Antalya 5 Yıldızlı Otel İşletmelerinde Bir Araştırma. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi.
Blau, P. M. (1964). Exchange and Power in Social Life. New York: John Wiley.
Boella, M. ve Goss-Turner, S. (2005). Human Resource Management in the Hospitality Industry, A Introductory Guide. 8th Edition, USA: Butterworth-Heinemann.
Bolat, O. İ. (2011). Lider-Üye Etkileşimi ve Tükenmişlik İlişkisi. ISGUC The Journal of Industrial Relations and Human Resources, 13(2), 65-80.
Bolat, T., Bolat, O. İ., Seymen, O., ve Katı, Y. (2017). Otellerde Nepotizm (akraba kayırmacılığı) ve İşten Ayrılma Niyeti İlişkisi: Kariyer Düzleşmesinin Aracılık Etkisi. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(3), 157-180.
Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör Analizi: Temel Kavramlar ve Ölçek Geliştirmede Kullanımı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 32, 470-480.
Cole, M. S., Schaninger Jr, W. S. ve Harris, S. G. (2002). The Workplace Social Exchange Network: A Multilevel, Conceptual Examination. Group & Organization Management, 27(1), 142-167.
Cropanzano, R. ve Mitchell, M. S. (2005). Social Exchange Theory: An Interdisciplinary Review. Journal of Management, 31(6), 874-900.
Cropanzano, R., Prehar, C. A. ve Chen, P. Y. (2002). Using Social Exchange Theory to Distinguish Procedural from Interactional Justice. Group & Organization Management, 27(3), 324-351.
Dalgıç, A. ve Akgündüz, Y. (2019). Sosyal ve Ekonomik Değişimin Otel Çalışanlarının İşe Adanmışlık ve İşten Ayrılma Niyetine Etkisi. Journal of Tourism Theory and Research, 5(2), 75-85.
DeCenzo, D. A., Robbins, S. P. ve Verhulst, S. L. (2013). Fundamentals of Human Resource Management. 11th Edition, USA: John Wiley & Sons.
Eisenberger, R., Huntington, R., Hutchison, S. ve Sowa, D. (1986), Perceived Organizational Support. Journal of Applied Psychology, 71 (3), 500-507.
Emerson, R. M. (1976). Social Exchange Theory. Annual Review of Sociology, 2(1), 335-362.
Gouldner, A. W. (1960). The Norm of Reciprocity: A Preliminary Statement. American Sociological Review, 25(2), 161-178.
Greenberg, J. (2004). Stress Fairness to Fare No Stress: Managing Workplace Stress by Promoting Organizational Justice. Organizational Dynamics, 33(4), 352-365.
Güzel, B. (2002). Otel İşletmelerinde İşgören Devrinin Nedenleri: Kuşadası ve İzmir'deki Dört ve Beş Yıldızlı Otel İşletmelerinde Bir Alan Araştırması. Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
Hayes, D. K. ve Ninemeier, J. D. (2009). Human Resources Management in the Hospitality Industry. USA: John Wiley & Sons.
Hom, P. W., Tsui, A. S., Wu, J. B., Lee, T. W., Zhang, A. Y., Fu, P. P. ve Li, L. (2009). Explaining Employment Relationships with Social Exchange and Job Embeddedness. Journal of Applied Psychology, 94(2), 277-297.
Homans, G. C. (1961). Social Behavior: Its Elementary Forms. New York: Harcourt, Brace & World.
Hui, C., Wong, A. S. H. ve Tjosvold, D. (2007). Turnover Intention and Performance in China: The Role of Positive Affectivity, Chinese Values, Perceived Organizational Support and Constructive Controversy. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 80(4), 735-751.
Karakayalı, H. (2002). Ekonomi Kuramı, Giriş, Mikro ve Makro Çözümleme. 5. Baskı. Manisa: Emek Matbaacılık.
Kim, S., O'Neill, J. W., ve Jeong, S. E. (2004). The Relationship among Leader-Member Exchange, Perceived Organizational Support, and Trust in Hotel Organizations. Journal of Human Resources in Hospitality & Tourism, 3(1), 59-70.
Lapierre, L. M., & Hackett, R. D. (2007). Trait Conscientiousness, Leader‐ Member Exchange, Job Satisfaction and organizational Citizenship Behaviour: A Test of an Integrative Model. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 80(3), 539-554.
Lawler, E. E. (1990). Strategic Pay – Aligning Organizational Strategy and Pay Systems. USA: Jossey – Bass Publishers.
Lawler, E. J. ve Thye, S. R. (1999). Bringing Emotions into Social Exchange Theory. Annual Review of Sociology, 25(1), 217-244.
Lawler, E. J. ve Yoon, J. (1996). Commitment in Exchange Relations: Test of a Theory of Relational Cohesion. American Sociological Review, 89-108.
Li, X., Sanders, K., ve Frenkel, S. (2012). How Leader–Member Exchange, Work Engagement and HRM Consistency Explain Chinese Luxury Hotel Employees’ Job Performance. International Journal of Hospitality Management, 31(4), 1059-1066.
Liden, R. C., Sparrowe, R. T. ve Wayne, S. J. (1997). Leader-Member Exchange Theory: The Past and Potential for the Future. Research in Personnel and Human Resources Management, 15, 47-120.
Lordoğlu, K. ve Aslan, M. (2016). En Fazla Suriyeli Göçmen Alan Beş Kentin Emek Piyasalarında Değişimi: 2011-2014. Çalışma ve Toplum, 2, 789-808.
Masterson, S. S., Lewis, K., Goldman, B. M. ve Taylor, M. S. (2000). Integrating Justice and Social Exchange: The Differing Effects of Fair Procedures and Treatment on Work Relationships. Academy of Management Journal, 43(4), 738-748.
Masterson, S. S., Lewis, K., Goldman, B. M., & Taylor, M. S. (2000). Integrating Justice and Social Exchange: The Differing Effects of Fair Procedures and Treatment On Work Relationships. Academy of Management Journal, 43(4), 738-748.
Mathis R .L. ve Jackson, J. H. (2008). Human Resource Management. 12th Edition, USA: Thomson South- Western.
Molm, L. D. (1994). Dependence and Risk: Transforming the Structure of Social Exchange. Social Psychology Quarterly, 57(3), 163-176.
Molm, L. D. (2003). Theoretical Comparisons of Forms of Exchange. Sociological Theory, 21(1), 1-17.
Molm, L. D., Peterson, G. ve Takahashi, N. (2003). In the Eye of the Beholder: Procedural Justice in Social Exchange. American Sociological Review, 68(1), 128-152.
Morrison, R. (2004). Informal Relationships in the Workplace: Associations with Job Satisfaction, Organizational Commitment and Turnover Intentions. New Zealand Journal of Psychology, 33(3), 114-128.
Mülteciler Derneği. (2019). Türkiye’deki Suriyeli Sayısı Ocak 2019. https://multeciler.org.tr/turkiyedeki-suriyeli-sayisi/ (07.02.2019)
Nickson, D. (2007). Human Resource Management for the Hospitality and Tourism Industries. USA: Butterworth-Heinemann.
Oral, S. (2001). Otel İşletmeciliği ve Otel İşletmelerinde Verimlilik Analizleri. İzmir: Kanyılmaz Matbaası.
Sayın, Y., Usanmaz, A. ve Aslangiri, F. (2016). Uluslararası Göç Olgusu ve Yol Açtığı Etkiler: Suriye Göçü Örneği. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 18(31), 1-13.
Seçer, İ. (2015). SPSS ve LISREL ile Pratik Veri Analizi. 2. Baskı. Ankara: Anı Yayıncılık.
Settoon, R. P., Bennett, N. ve Liden, R. C. (1996). Social Exchange in Organizations: Perceived Organizational Support, Leader-Member Exchange, and Employee Reciprocity. Journal of Applied Psychology, 81(3), 219-227.
Shore, L. M. ve Wayne, S. J. (1993). Commitment and Employee Behavior: Comparison of Affective Commitment and Continuance Commitment with Perceived Organizational Support. Journal of Applied Psychology, 78(5), 774-780.
Shore, L. M., Bommer, W. H., Rao, A. N. ve Seo, J. (2009b). Social and Economic Exchange in the Employee-Organization Relationship: The Moderating Role of Reciprocation Wariness. Journal of Managerial Psychology, 24(8), 701-721.
Shore, L. M., Coyle-Shapiro, J. A., Chen, X. P. ve Tetrick, L. E. (2009a). Social Exchange in Work Settings: Content, Process, and Mixed Models. Management and Organization Review, 5(3), 289-302.
Shore, L. M., Tetrick, L. E., Lynch, P. ve Barksdale, K. (2006). Social and Economic Exchange: Construct Development and Validation. Journal of Applied Social Psychology, 36(4), 837-867.
Sibson. R. E. (1990). Compensation. Fifth Edition. USA: Amacom.
Song, L. J., Tsui, A. S. ve Law, K. S. (2009). Unpacking Employee Responses to Organizational Exchange Mechanisms: The Role of Social and Economic Exchange Perceptions. Journal of Management, 35(1), 56-93.
Takase, M., Manias, E. ve Maude, P. (2005). Nurses’ Job Dissatisfaction and Turnover Intention: Methodological Myths and an Alternative Approach. Nursing and Health Sciences, 7(3), 209-217.
Tüver, I. F. (2018). Sosyal Değişim Kuramı, Örgütsel Adalet ve İşten Ayrılma Niyeti İlişkisi: Yiyecek İçecek İşletmelerinde Uygulama. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi
Usta, Ö. (2008). Turizm Genel ve Yapısal Yaklaşım. Ankara: Detay Yayıncılık.
Üstünel, B. (1978). Ekonominin Temelleri. Giriş ve Mikro-Ekonomi. Ofset Üçüncü Bası. Ankara: Kurtuluş Matbaası.
Vidal, M., Valle, R. ve Aragón, M. (2007). Antecedents of Repatriates' Job Satisfaction and Its Influence on Turnover Intentions: Evidence from Spanish Repatriated Managers. Journal of Business Research, 60(12), 1272-1281.
Wayne, S. J., Shore, L. M. ve Liden, R. C. (1997). Perceived Organizational Support and Leader-Member Exchange: A Social Exchange Perspective. The Academy of Management Journal, 40(1), 82-111.
Weidner J. ve Williams, J. C. (2011). What is the New Normal Unemployment Rate?. Federal Reserve Bank of San Francisco, Economic Letter, https://www.frbsf.org/economicresearch/publications/economic-letter/2011/february/new-normalunemployment-rate/ (01.02.2019).
Wikhamn, W. ve Hall, A. T. (2012). Social Exchange in a Swedish Work Environment. International Journal of Business and Social Science, 3(23), 56-64.
Wu, J. B., Hom, P. W., Tetrick, L. E., Shore, L. M., Jia, L., Li, C. ve Song, L. J. (2006). The Norm of Reciprocity: Scale Development and Validation in the Chinese Context. Management and Organization Review, 2(3), 377-402.
Yarbrough, S., Martin, P., Alfred, D. ve McNeill, C. (2017). Professional Values, Job Satisfaction, Career Development, and Intent to Stay. Nursing Ethics, 24(6), 675-685.
Yetimoğlu, S. (2019). İnsan Neden Çalışır?. Harvard Business Review Türkiye, https://hbrturkiye.com/blog/insan-neden-calisir (03.02.2019).