1175 İspanyolların Cezâyir saldırısı hakkında Risale (Hoca Mustafa Şemsi)

Bu makalede, Hoca Mustafa Şemsi’nin 1175/1761 yılındaki Cezâyir’e yapılan İspanyol saldırısı ile ilgili yazdığı Osmanlı Türkçesi ile kaleme alınan risâle transkribe edilmiş ve müellifin hayatı hakkında bilgiler verilmiştir. Risâlede, Cezâyir’i ele geçirmenin bütün Afrika’yı fethetmek anlamına geldiğini çok iyi bilen İspanya’nın olanca gücüyle saldırdığı bir dönemde, Osmanlı Türkleri’nin ve Cezâyirlilerin direnişi destansı bir şekilde anlatılmıştır. Osmanlı ve İspanyol güçleri arasındaki mücâdele anlatılırken âyet ve hadislere yer verilmiş olması dikkat çekicidir. Risâle, süslü bir anlatım tarzına sahiptir.

The Risale on Spanish attack to Algeria in 1175 (Khoja Mustafa Shamsi)

In this article, we have transcribed Khoja Mustafa Shamsi's book that he wrote with Ottoman Turkish about the Spanish attack to Algiers in 1175/1761, and have given information about author’s life. In this book, the Ottoman Turks and Algerians’ resistance are described in the epic way when Spain attacked Algeria. Spain knew very well that seizing Algeria meant to conquer of whole Africa. Interestingly, Qur’ânic verses and hadiths are mentioned to explain tussle between the Ottoman and Spanish forces. The book that we have examined has a fancyway of expression.

PDF

___

İhsanoğlu, Ekmeleddin -Ramazan Şeşen. Osmanlı Askerlik Literatürü Tarihi, c. I- II, Editiör: Ekmeleddin İhsanoğlu, IRCICA, İstanbul, 2004.

Yazıcı, Nurcan. “Osmanlı Devleti’nde Tersane-i Amire Mimarlığı ve Mimarları” Editör: Özlem Kumrular, Türkler ve Deniz, Kitap Yayınevi, İstanbul, 2007.

İlter, Aziz Semih. Şimâli Afrikada Türkler, c. I-II, Vakit Yay., İstanbul, 1937.

Erdoğru, Mehmet Akif. “XVIII. Yüzyıl Sonlarında Cezâyir’de Türk-İspanyol İlişkileri Bakımından Önemli Bir Türkçe El Yazması: Tarih Al-Mübarek veya Tibr Al-Masbûk Fi Beyânı Cihâd-ı Gâziyân-ı Cezâyir ve Al-Mülûk”, 38. ICANAS (Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresi), Ankara, 2007.

Maksudoğlu, Mehmet. “Dayı”, DİA, c. IX, İstanbul 1994, ss. 59-60.

Carım, Fuad. Cezâyir’de Türkler, Sanat Basımevi, İstanbul, 1962.