POPÜLER OLMAYAN ANAYASACILIK

Anayasaların ekseriya ulusların üstün değerlerini ifade ettiği düşünülür.Anayasalar, sıkça “Biz, Halk” adına kabul edilmekte ve -benzer şekilde akademisyenler ve kamuoyu tarafından- halkın görüş ve değerlerinin ifadesi olarakkabul edilmektedir. Bu makale, anayasaların bu şekilde ortaya konulan imajının,dünyadaki anayasa yapımı gerçeğiyle ampirik olarak bağdaşmadığını göstermektedir.Bu makale, doksan ülkenin 1981 ve 2010 yılları arasındaki anayasalhak tercihlerini aynı dönemde geçerli olan kültürel, dini ve popüler değerlereilişkin yaklaşık yarım milyon anket cevabından elde edilen veriyle birliktekarşılaştırmaktadır. Araştırma, ulusların bu dönemde belirli anayasal tercihleriile vatandaşların değerleri arasındaki bağın genellikle çok zayıf olduğunu hattaolmadığını şaşırtıcı bir şekilde ortaya koymaktadır. Makale, bu orijinal araştırmadanhareketle ek bir kanıt sunarak, halkın baskın bir şekilde, sahip olduklarıdeğerleri kendi anayasalarında yer almasını istediğini ortaya koymaktadır. Busonuçlar, dünya anayasalarının temsil ettikleri halk tarafından tam anlamıyladesteklenmediğini ve anayasa yapımının global pratiğinin, “popüler olmayananayasacılık” uygulaması olarak nitelendirilebileceğini ortaya koymaktadır.Makale, bu tespiti anayasal tasarımın özünde yer alan çelişkiye dayandırmaktadır.Anayasalar, ulusal idealleri ve popüler değerleri tanımlayan yegânebeyanlar işlevi gördüğünde evrensel insan hakları normlarını veya anayasaltasarımın yerleşik ilkelerini gözardı edebilir. Diğer yandan anayasal kurallar,sadece sağlam bir anayasal tasarımı ve evrensel hak normlarını yansıttığızaman toplumun değer ve geleneklerinden uzak kalabilir ve bu nedenle pratiktebaşarısız olabilir. Bu tespitler, anayasa yapıcılarının büyük çapta bu çelişkiyi,evrensel hakların ve mevcut anayasal modeller lehine çözdüğünü göstermektedir.

___

  • World Values Survey Ass’n, World Values Survey 1981-2008 Anketin Official Aggregate v.20090901 (2009), http://www.wvsevsdb.com/wvs/WVSData.jsp