Ruken YAĞIZ ALTINTAŞ, Şeyma KİLCİ ERCİYAS, Gül ERTEM

Sağlık Bilimleri Fakültesi Öğrencilerinin Serviks Kanseri ile Human Papilloma Virüs Enfeksiyonu Aşılamasına İlişkin Sağlık İnanç Düzeylerinin Belirlenmesi

Giriş: Human Papilloma Virüsü (HPV), serviks kanserinin en bilinen etkenidir. HPV’ye yönelik aşı ile koruma sağlanabilmesi serviks kanseri için önemlidir. Amaç: Sağlık Bilimleri Fakültesi’nde öğrenim gören üniversite öğrencilerinin serviks kanseri ve HPV enfeksiyonu aşılamasına ilişkin sağlık inanç düzeylerini belirlemektir. Yöntem: Araştırma, tanımlayıcı olarak, 5-20 Şubat 2020 tarihleri arasında bir devlet üniversitesinin sağlık bilimleri fakültesinde yürütülmüştür. Çalışma verileri; öğrencilerin sosyo-demografik özellikleri, serviks kanserine ilişkin bilgilerin yer aldığı anket formu ile ‘HPV Enfeksiyonu ve Aşılamasına ilişkin Sağlık İnanç Modeli Ölçeği’ ile toplanmıştır. Bulgular: Çalışmada, öğrencilerin yaş ortalamaları 20.59±1.68 bulunmuştur. Öğrencilerin %50.7’si smear testinin ne zaman yapıldığını bildiğini, %83.6’sı serviks kanserinden korunmak için aşı yaptırmayı düşündüğünü ve %76.9’u aşı ile ilgili detaylı bilgi istediklerini belirtmiştir. Öğrencilerin HPV enfeksiyonu ve aşılanmasına ilişkin sağlık inanç modeli ölçeğinde; yarar algısı alt boyutunun ortalamasının 2.68±.68, duyarlılık algısı alt boyutunun ortalamasının 2.70±.70, ciddiyet algısı alt boyutunun ortalamasının 2.82±.70, engel algısı alt boyutunun ortalamasının 2.42±.65 olduğu saptanmıştır. Bu bulgulara göre öğrencilerin; HPV’nin ciddi sonuçlar doğurabilecek önemli hastalık sebebi olduğu inancını gösteren ciddiyet algısı puanı daha yüksek, HPV aşısının maliyetine, yan etkilerine, etkinlik ve güvenirliğine karşı olumsuz fikirlere ilişkin engel algısı ortalaması da yüksek saptanmıştır. Sonuç: Sağlık alanında eğitim gören öğrencilerin serviks kanserine ilişkin bilgi düzeylerinin yeterli olduğu, HPV aşısını oldukça faydalı bulduğu ve bu konuda duyarlılıklarının yüksek olduğu saptanmıştır. HPV’ye yönelik ciddiyet ve engel algısı puanlarının da yüksek olduğu belirlenmiştir. Bu durum öğrencilerin HPV enfeksiyonunu ciddi bir sorun olarak gördüğü ancak aşılamaya ilişkin de engellerin fazla olduğu yönünde inançları bulunmaktadır. Bu doğrultuda aşıya ilişkin engellerin belirlenmesine yönelik daha fazla çalışma yapılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Serviks Kanseri, HPV Aşısı, Sağlık, İnanç

Determination of Health Belief Levels of Faculty of Health Sciences Students Regarding Cervical Cancer and Human Papilloma Virus Infection Vaccination

Background: Human Papilloma Virus (HPV) is the most well-known causative agent of cervical cancer. It is significant/important) to protect cervical cancer with vaccination due to HPV. Objective: The study was conducted to determine the health belief levels of university students studying at the Faculty of Health Sciences regarding cervical cancer and HPV infection vaccination. Methods: This research was conducted in a descriptive type between 5th and 20th February 2020 at the faculty of health sciences of a public university. The data of the study were collected with a questionnaire and contained the socio-demographic characteristics of the students and information about cervical cancer with the Health Belief Model Scale for HPV Infection and Vaccination. Results: In the study, the mean age of the students was found to be 20.59±1.68, 50.7% of the students stated that they knew when the smear test was performed, 83.6% thought of getting vaccinated to prevent cervical cancer and 76.9% wanted detailed information about the vaccine. On the scale of Health Belief Model for HPV infection and vaccination of students, the mean of perceived benefit sub-dimension was determined to be 2.68±0.68, perceived susceptibility 2.70±.70, perceived seriousness 2.82±.70 and perceived barrier sub-dimension 2.42±.65. According to these findings, the perceived seriousness score of students, indicating the belief that HPV was an important cause of disease which would result in serious consequences, was found to be higher, and the mean of perceived barrier regarding negative cost, side effects, efficacy and reliability of HPV vaccine was also found to be high. Conclusion: It was determined that the students who were educated in the field of health had sufficient knowledge about cervical cancer. It was ascertained that students found HPV vaccine very beneficial and they had high susceptibility on this subject. It was found that the perceived seriousness and barrier scores were high for HPV. This situation indicates that the students believe that HPV infection is seen as a serious problem, but that there are many barriers to HPV vaccination. In this regard, it is recommended that more studies be conducted to identify barriers to vaccination.

Keywords:

Uterine Cervical Neoplasms, HPV Vaccination, Health, Belief,

PDF

___

1. Şahin NH, Bal MD. Kadın Sağlığı ve Hastalıkları. 1. Basım. Nezihe Kızılkaya Beji. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri Tic. Ltd. Şti. ISBN: 978-605-335-158-0; 2015:152-153.
2. Centers for Disease Control and Prevention. Cervical Cancer Rates Have Dropped Among Young Women in the United States. (2021). https://www.cdc.gov/cancer/dcpc/research/articles/cervical-cancer-rates-young-women.htm.02.03.2021.
3. ICO Information Centre on HPV and Cancer. Human Papillomavirus and Related Diseases Report, Spain. (2019). URL: https://hpvcentre.net/statistics/reports/ESP.pdf 10.05.2020.
4. Sağlık Bakanlığı Türkiye Kanser İstatistikleri. (2018). Ankara, URL: https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/kanser-db/istatistik/Trkiye_Kanser_statistikleri_2015.pdf 10.05.2020.
5. Özçam H, Çimen G, Uzunçakmak C, Aydın S, Özcan T, Boran B. Kadın sağlık çalışanlarının meme kanseri, serviks kanseri ve rutin tarama testlerini yaptırmaya ilişkin bilgi tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi. Istanbul Medical Journal 2014;15(3): 154-160.
6. American College of Obstetricians and Gynecologists. Committee on Adolescent Health Care Immunization, Infectious Disease, and Public Health Preparedness Expert Work Group. (2020). https://www.acog.org/clinical/clinical-guidance/committee-opinion/articles/2020/08/human-papillomavirus-vaccination 02.03.2021.
7. Sağlık Bakanlığı. Serviks Kanseri Tarama Programı Ulusal Standartları. (2017). URL: https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/kanser-tarama-standartlari/listesi/serviks-kanseri-tarama-program%C4%B1-ulusal-standartlar%C4%B1.html 10.05.2020.
8.Sağlık Bakanlığı Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2016 (2017). Ankara, URL: https://dosyasb.saglik.gov.tr/Eklenti/13183,sy2016turkcepdf.pdf?0. Erişim Tarihi:10.05.2020.
9. Açıkgöz A, Ergör G. Cervical cancer risk levels in Turkey and compliance to the national cancer cervical screening standard. Asian Pac J Cancer Prev 2011;12:923-927.
10.Abiodun OA, Olu-Abiodun OO, Sotunsa JO, Oluwole FA. Impact of health education intervention on knowledge and perception of cervical cancer and cervical screening uptake among adult women in rural communities in Nigeria”. BMC Public Health 2014;14: 814.
11. Açıkgöz A. ÇehreliR, Ellidokuz H.Kadınların kanser konusunda bilgi ve tutumları ile erken tanı yöntemlerine yönelik davranışları. DEÜ Tıp Fakültesi Dergisi 2011; 25(3):145-154.
12. World Health Organization. WHO Guıdance Note. Comprehensive cervical cancer prevention and control:a healthier future for girls and women. (2013). Switzerland,URL: https://www.who.int/reproductivehealth/publications/cancers/9789241505147/en/. 10.05.2020.
13. Harper DM, Williams KB.Prophylactic HPV vaccines: current knowledge of impact on gynecologic premalignancies. Discov Med 2010;10(50):7-17.
14. Duval B, GilcaV, Boulianne NV, Pielak K, Halperin B, Simpson MA et al. Cervical cancer prevention by vaccination: nurses’ knowledge, attitudes and intentions. J AdvNurs 2009;65(3):499-508.
15. Tafuria S, Martinellib D, Vecea MM, Quarto M, Germinario CA, Prato R. Communication skills in HPV prevention: an audit among Italian health care workers. Vaccine 2010; 28(34):5609-13.
16. Yurdugül H. Ölçek geliştirme çalışmalarında kapsam geçerliği için kapsam geçerlik indekslerinin kullanılması. XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi 2005;(1): 771-774.
17. Güvenç G, Seven M, Akyüz A. Health belief model scale for human papilloma virus and its vaccination: adaptation and psychometric testing. J Pediatr Adolesc Gynecol 2016;29(3):252-258.
18. Çakaloz DK, Öztürk G, Çoban A, Karaçam Z. Ebelik öğrencilerinin servikal kanser ve hpv aşısı hakkında bilgi ve düşüncelerinin belirlenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi 2018;2(2); 55-64.
19. Özdemir Ö, Bilgili N. Knowledge and practices of nurses working in an education hospital on early diagnosis of breast and cervix cancers. Türk Silahlı Kuvvetleri Koruyucu Hekim Bul. 2010;9(6):605-612.
20. Baptista AD, Simão CX, Santos VCGD, Melgaço JG, Cavalcanti SMB, Vitral CL et al. Knowledge of human papillomavirus and pap test among Brazilian university students. RevAssoc Med Bras. 2019;65(5):625-632.
21.Akça SÖ, Selen F, Büyükgönenç L. Hemşirelerin human papilloma virüs (HPV) enfeksiyonu ve hpv aşısı hakkındaki bilgi düzeyleri: eğitim ve araştırma hastanesi örneği. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi 2016;13 (2):116-121.
22. Hoque E, Hoque M. Knowledge of and attitude towards cervical cancer among female university students in South Africa. South Afr J Epidemiol Infect 2009; 24(1): 21-24.
23.Basu P, Hassan S, Fileeshia F, Mohamed S, Nahoodha A, Shiuna A et al. Knowledge, attitude and practices of women in Maldives related to the risk factors, prevention and early detection of cervical cancer. Asian Pac J Cancer Prev 2014;15(16):6691-6695.
24. Envuladu EA, Ohize VA, Abgo HA, Lar LA, Zoakah AL. Awareness and uptake of papanicoloau smear screening among students of a higher institution in Jos, Nigeria. Jos Journal of Medicine 2013;7(1):21-26.
25. Başar F, Çiçek S, Sağlam HY. Hemşirelik bölümü öğrencilerinin human papilloma virüsü ve aşısına yönelik bilgi düzeyleri. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi 2019;10(17):123-138.
26. Güvenç G, Akyüz A, Seven M. Hemşirelik yüksek okulu öğrencilerinin human papilloma virüs enfeksiyonu ve aşıları ile ilgili bilgi ve tutumlarının belirlenmesi. Gülhane Tıp Dergisi 2012; 54 (2):104-110.
27. Bozkurt ÖD, Hadımlı A, Şen E, İkne Öner Ö, Öztürk Can H. Hemşirelik öğrencilerinin human papilloma virüs (HPV) enfeksiyonu ve aşısına yönelik bilgi ve görüşleri: bölgesel farklılıklar. Uluslararası Hakemli Kadın Hastalıkları ve Anne Çocuk Sağlığı Dergisi 2016; 5:23-48.
28. Shetty S, Prabhu S, Shetty V, Shetty AK. Knowledge, attitudes and factors associated with acceptability of human papillomavirus vaccination among undergraduate medical, dental and nursing students in South India. Hum Vaccin Immunother. 2019;15(7-8):1656-1665.
29. Reeve C, De La Rue S, Pashen D, Culpan M, Cheffins T. School-based vaccinations delivered by general practice in rural north Queensland: an evaluation of a new human papilloma virus vaccination program. Commun Dis Intell Q Rep. 2008;32(1):94-8.
30. Brabin L, Roberts SA, Stretch R, Baxter D, Chambers G, Kitchener H, McCann R. Uptake of first two doses of human papillomavirus vaccine by adolescent schoolgirls in Manchester: prospective cohort study. BMJ. 2008;336(7652):1056-8.
31. Pelullo CP, Esposito MR, Di Giuseppe G. Human Papillomavirus Infection and Vaccination: Knowledge and Attitudes among Nursing Students in Italy. Int J Environ Res Public Health. 2019;16(10):1770.
32. Das BC, Hussain S, Nasare V, Bharadwaj M. Prospects and prejudices of human papillomavirus vaccines in India. Vaccine. 2008;26(22):2669-2679.
33. Barnack JL, Reddy DM, Swain C. Predictors of parents’ willingness to vaccinate for human papillomavirus and physicians’ intentions to recommend the vaccine. Womens Health Issues. 2010; 20:28-34.
34. Swarnapriya K, Kavitha D, Mohan Reddy GM. Knowledge, Attitude and Practices Regarding HPV Vaccination Among Medical and Para Medical in Students, India a Cross Sectional Study. Asian Pac J Cancer Prev. 2016; (18):8473-8477.
35. Dağ H, Dönmez S, Sezer H, Şendağ F, Sevil Ü, Saruhan A. İki farklı öğretim tekniğinin hemşirelik öğrencilerinin HPV ile ilgili bilgi düzeylerine etkisinin incelenmesi. Gaziantep Med J 2015; 21(2):90-98.
36. Görkem Ü, Toğrul C, İnal HA, Salman-Özgü B, Güngör T. Üniversite hastanesinde çalışan yardımcı sağlık personelinin Human Papilloma Virüs ve aşısı hakkında bilgi düzeyleri ve tutumları. Turk Hij Den Biyol Derg. 2015; 72(4): 303-310.
37. Francis SA, Nelson J, Liverpool J, Soogun S, Mofammere N, Thorpe Jr R.J. Examining attitudes and knowledge about HPV and cervical cancer risk among female clinic attendees in Johannesburg, South Africa. Vaccine. 2010; 28:8026-8032.
38. Poole DN, Tracy JK, Levitz L, Rochas M, Sangare K, Yekta, S, … & De Groot A. S. A cross-sectional study to assess HPV knowledge and HPV vaccine acceptability in Mali. PLoS One. 2013; 8(2):1-7.
39. İşgüder ÇK, Oktay G, Doğru HY, Delibaş İB, Özsoy AZ, Çeltek NY ve ark. Sağlık yüksek okulu öğrencilerinin HPV aşısı bilgi düzeyinin değerlendirilmesi. Çağdaş Tıp Dergisi 2017; 7(1):1-7.
40. Marlow LA, Waller J, Evans RE, Wardle J. Predictors of interest in HPV vaccination: a study of British adolescents. Vaccine 2009; 27(18):2483-2488.
41. Kim HW. Knowledge about human papilloma virus (HPV), and health beliefs and intention to recommend HPV vaccination for girls and boys among korean health teachers. Vaccine 2012; 30(36):5327-5334.
42. Kızılırmak A. Bir üniversitedeki kadınların serviks kanseri ve pap smear testine ilişkin sağlık inançlarını etkileyen faktörler. STED 2018; 27(3):165-175.
43. Ersin F, Kıssal A, Polat P, Koca BD, Erdoğan M. Kadın sağlık personelinin servikal kansere yönelik algıları ve bunu etkileyen faktörler. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi 2016; 18(2-3):31-43.