Hemşirelik Öğrencilerinin Hemşirelik Mesleğine Yönelik Tutumları İle Hemşirelik Tercihi Arasındaki İlişki: Türkiye Örneği*

Giriş: Meslek seçiminde tutum önemli bir etkendir. Amaç: Bu çalışmanın amacı, hemşireliği tercih etmiş öğrencilerin mesleğe karşı tutumları ile meslek tercihi arasındaki ilişkiyi belirlemektir. Yöntem: Tanımlayıcı, kesitsel tipteki çalışma, gönüllü olan (n:131) 1. sınıf öğrencileri ile yürütülmüştür. Veriler, "Hemşirelik Mesleğine Yönelik Tutum Ölçeği-HMTÖ" ile araştırmacı tarafından hazırlanan anketin doldurtulması ile elde edilmiştir. Bulgular: Öğrencilerin yarıdan fazlasının (%51.9) mesleği isteyerek seçtikleri ve hemşirelik mesleğine yönelik tutumları olumlu olarak bulunmuştur. Sonuç: Mesleği isteyerek seçme durumu ve seçme nedenleri ile hemşirelik mesleğine yönelik tutumları arasında anlamlı bir ilişki saptanmıştır. İsteyerek seçenlerde, seçmeyenlere göre ve bireysel ve ekonomik nedenlerle seçenler, baskı ve puan nedeniyle seçenlere göre hemşirelik mesleğine yönelik daha olumlu tutuma sahiptir.

Nursing Students' Attitudes Towards The Nursing Profession, Nursing Preferred With The Relationship Between: Example of Turkey Background: Attitude is an important factor in choosing a career. Objectives: The aim of this study is to determine the association between the choice of profession of the first grade nursing students and their attitude towards nursing. Methods: Descriptive, cross-sectional study, volunteers (n=131) were conducted with a 1st class students. Data, "Attitude Scale for Nursing Profession-ASNP" was obtained by fill out the questionnaire prepared by the researcher. Results: It has been determined that more than half (%51.9) of the students have chosen nursing intentionally. The students' attitude towards nursing profession was positive in all the sub-dimensions. Conclusion: A significant association has been determined between the attitude of choosing the profession intentionally, the reasons for choosing the profession and ASPN. The positive attitude of the students who have chosen the profession unintentionally is lower than the students who have chosen it intentionally. The positive attitudes of the students, who have chosen nursing with the reasons of pressure and university exam score, were lower than the ones with economic and personal reasons.

___

Andrus, M. R., Roth M. T. (2002). Health literacy: a review. Pharmacotherapy, 22 (3), 282-302.
Akgül Başkale, H., Serçekuş, P., & Partlak Günüşen, N. (2015). Kanser hastalarının bilgi kaynakları, bilgi gereksinimleri ve sağlık personelinden beklentilerinin incelenmesi. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 6 (2), 65-70.
Akyol, A. D., Yıldırım, Y., Toker, E., & Yavuz, B. (2011). The use of complementary and alternative medicine among chronic renal failure patients. Journal of Clinical Nursing, 20 (7-8), 1035-43.
Akyüz, A., Dede, M., Cetinturk, A., Yavan, T., Yenen, M. C., Sarici, S. U., et al. (2007). Self-application of complementary and alternative medicine by patients with gynecologic cancer. Gynecologic and Obstetric Investigation, 14 (64), 75- 81.
Arıkan, F., & Gözüm, S. (2015). Ağrı yönetiminde integratif/bütünleştirici uygulamalar. Türkiye Klinikleri Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği Ağrı Doğası ve Kontrolü Özel Sayısı 1(3). Article in Press.
Argüder, E., Bavbek, S., Şen, E., Köse, K., Keskin, Ö., Saryal, S., et al. (2009). Is there any difference in the use of complementary and alternative therapies in patients asthma and COPD? A Cross-Sectional Survey. Journal of Asthma, 46 (3), 252-258.
Artus, M., Croft, P., & Lewis, M. (2007). The use of CAM and conventional treatments among primary care consulters with chronic musculoskeletal pain. BMC Family Practice, 8, 26.
Aydın, S., Bozkaya, A. O., Mazıcıoğlu, M., Gemalmaz, A., Özçakır, A., & Öztürk, A. (2008). What influences herbal medicine use? prevalence and related factors. Turkish Journal of Medical Sciences, 38(5), 455-463.
Australian Goverment. National Health and Medical Research Council. (NHMRC) (2013). Talking about complementary and alternative medicine - a resource for clinicians. Erişim:27.02.2016. https://consultations.nhmrc.gov.au/files/consultations/drafts/2atalkingaboutcam-resourceforcliniciansfinaldraft15072013.pdf
Bains, S. S., & Egede, L. E. (2011). Association of health literacy with complementary and alternative medicine use: a crosssectional study in adult primary care patients. BMC Complementary Alternative Medicine, 11, 138.
Baker, D. W., Gazmararian, J. A., Williams, M. V., Scott, T., Parker, R. M., Green, D., et al. (2002). Functional health literacy and the risk of hospital admission among Medicare managed care enrollees. American Journal of Public Health, 92 (8), 1278-1283.
Bender, T., Balint, G., Prohaszka, Z., Geher, P., & Tefner I. K. (2014). Evidence-based hydro- and balnoetherapy in Hungary: a systematic review and meta-analysis. International Journal of Biometeorology, 58 (3), 311-23.
Bilir, N. (2014). Sağlık okuryazarlığı. Turkish Journal of Public Health, 12 (1), 61-68.
Bishop, F., Yardely, L., & Lewith, G. (2005). Developing a measure of treatments beliefs: the complementary and alternative medicine beliefs inventory. Complementary Therapies in Medicine, 13 (2), 144-49.
Boon, H., Olatunde, F., & Zick, S. (2007). Trends in complementary/alternative medicine use by breast cancer survivors: Comparing survey data from 1998 and 2005. BMC Women's Health, 7, 4.
Calder, J., Issenman, R., & Cawdron, R. (2000). Health information provided by retail health food outlets. The Canadian Journal of Gastroenterology, 14 (9), 767-771.
Can, G. (edt.) (2015) Onkoloji hemşireliğinde kanıttan uygulamaya Konsensus 2014. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri.
Centers for Disease Control and Prevention. (CDC) (2011). The health communicator's social media tool kit. Erişim: 23.12.2014. http://www.cdc.gov/healthcommunication/toolstemplates/socialmediatoolkit_bm.pdf
Christmann, S. (2005). Health literacy and internet. EuroHealthNet, s.3-7. Erişim: 26.12.2014. http://eurohealthnet.eu/sites/eurohealthnet.eu/files/publications/pu_8.pdf
Davis, T. C., Michelutte, R., Askov, E. N., Williams, M. V., & Weiss, B. D. (1998). Practical assessment of adult literacy in health care. Health Education and Behavior, 25 (5), 613-24.
Dişsiz, G., & Yılmaz, M. (2016). Complementary and alternative therapies and health literacy in cancer patients. Complementary Therapies in Clinical Practice, 23, 34-39.
Gardiner, P., Mitchell, S., Filippelli, A. C., Sadikova, E., White, L. F., Paasche-Orlow, M. K., et al. (2013). Health literacy and complementary and alternative medicine use among underserved inpatients in a safety net hospital. Journal of Health Communication, 18, 290-297.
Glisson, J. K., Rogers, H. E., Abourashed, E. A., Ogletree, R., Hufford, C. D., & Khan, I. (2003). Clinic at the health food store? Employee recommendations and product analysis. Pharmacotherapy, 23 (1), 64-72.
Gözüm, S., Tezel, A., & Koç, M. (2003). Complementary alternative treatments used by patients with cancer in Eastern Turkey. Cancer Nursing, 26 (3), 230-236.
Gözüm, S., Arıkan, D., & Büyükavcı, M. (2007). Complementary and alternative medicine use in pediatric oncology patients in Eastern Turkey. Cancer Nursing, 30 (1), 38-44.
Gözüm, S., & Platin, N. (2015). İntegratif/birleştirici/bütünleştirici sağlık hizmeti ve hemşirelik bakımı. Numune Sağlık Dergisi, 17, 40-44.
Gratus, C., Wilson, S., Greenfield, S., Damery, S., Warmington, S., Grieve, R., et al. (2009). The use of herbal medicines by people with cancer: a qualitative study. BMC Complementary Alternative Medicine, 9, 14.
Güven, Ş. D., Muz, G., Ertürk, N. E., Özcan, A. (2013). Hipertansiyonlu bireylerde tamamlayıcı ve alternatif tedavi kullanma durumu. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi, 2 (3), 160-166.
Haliloğlu, B., İşgüven, P., Yıldız, M., Arslanoğlu, I., Ergüven, M. (2011) Complementary and alternative medicine in children with type 1 diabetes mellitus. Journal of Clinical Research in Pediatric Endocrinology, 3 (3), 139-43.
Health Literacy. (1999). Report of the council on scientific affairs, ad hoc committee on health literacy for the council on scientific affairs. American Medical Association. The Journal of American Medical Association, 281 (6), 552-7.
Institute of Medicine. (IOM) (2005). Complementary and alternative medicine in the United States. Washington DC: National Academies Press.
İnanç, N., Şahin, H., Çiçek, B., & Taşçı, S. (2006). Use of herbs or vitamin/mineral supplements by patients with cancer in Kayseri, Turkey. Cancer Nursing, 29 (1), 17-20.
Karabulut, N., Gültürk, E., & Sümer, E. H. ( 2013). Üniversite öğrencilerin sağlık okuryazarlığı durumunun araştırılması. 16. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi (Kongre Kitabı). Antalya. 28-31 Ekim, 187.
Karadeniz, C., Pinarli, F. G., Oğuz, A., Gürsel, T., & Canter, B. (2007). Complementary/alternative medicine use in a pediatric oncology unit in Turkey. Pediatric Blood & Cancer, 8 (5), 540-3.
Karakurum Göksel, B., Coşkun, Ö., Ucler, S., Karataş, M., Özge, A., & Özkan, S. (2014). Use of complementary and alternative medicine by a sample of Turkish primary headache patients. Ağrı, 26 (1), 1-7.
Kav, S., Hanoğlu, Z., & Algier, L. (2008). Türkiyede kanserli hastalarda tamamlayıcı ve alternatif tedavi yöntemlerinin kullanımı: literatür taraması. International Journal of Hematology and Oncology, 1 (18), 32-38.
Korkmaz, M., Tavşanlı, N. G., & Özçelik, H. (2016). Use of complementary and alternative medicine and quality of life of cancer patients: Turkish samples. Holistic Nursing Practice, 30 (2), 88-95.
Kreitzer, M. J., & Koithan, M. (2014). Integrative Nursing. In Gözüm, S., Platin, N. (Ed) Integrative Nursing in Turkey (pp.471-477). New York: Oxford University Press.
Küçükgüçlü, Ö., Kizilci, S., Mert, H., Uğur, Ö., Besen, D. B., & Ünsal, E. (2012). Complementary and alternative medicine use among people with diabetes in Turkey. Western Journal of Nursing Research, 34 (7), 902-916.
Long, A. F. (2009). The potential of complementary and alternative medicine in promoting well-being and critical health literacy: a prospective, observational study of shiatsu. BMC Complementary Alternative Medicine, 9, 19.
Manyanga, T., Froese, M., Zarychanski, R., Abou-Setta, A., Friesen, C., Tennenhouse, M., et al. (2014). Pain management with acupunture in osteoarthritis: a systematic review and meta-analysis. BMC Complementary Alternative Medicine, 14, 312.
Mancuso, J. M. (2009). Assessment and measurement of health literacy: an integrative review of the literature. Nursing & Health Sciences, 11 (1), 77-89.
Mills, E., Ernst, E., Singh, R., Ross, C., & Wilson, K. (2003). Health food store recommendations: Implications for breast cancer patients. Breast Cancer Research, 5 (6), 170-174.
National Institutes of Health. (2014). Healthy People 2010. Erişim: 26.12.2014 http://www.nih.gov/clearcommunication/healthliteracy.htm
National Center for Complementary and Integrative Health. (NCCIH) (2016). Erişim: 28.03.2016 https://nccih.nih.gov/
Nazik, E., Nazik, H., Api, M., Kale, A., & Aksu, M. (2012). Complementary and alternative medicine use by gynecologic oncology patients in Turkey. Asian Pacific Journal of Cancer Prevention, 13 (1), 21-5.
Nutbeam, D. (2000). Health literacy as a public health goal: a challenge for contemporary health education and communication strategies into the 21st century. Health Promotion International: Oxford University Press, 15 (3), 259-267.
Owen-Smith, A., McCarty, F., Hankerson-Dyson, D., & DiClemente, R. (2012). Prevalence and predictors of complementary and alternative medicine use in African-Americans with acquired immune deficiency syndrome. Focus Alternative Complementary Therapies, 17 (1), 33-42.
Özçelik, H., & Fadıloğlu, Ç. (2009). Kanser hastalarının tamamlayıcı ve alternatif tedavi kullanım nedenleri. Türk Onkoloji Dergisi, 24 (1), 48-52.
Özer, Ö., Şantaş, F., & Yıldırım, H. H. (2013). An evaluation on levels of knowledge, attitude and behaviour of people at 65 years and above about alternative medicine living in Ankara. African Journal of Traditional, Complementary and Alternative Medicines, 10 (1), 134-141.
Öztürk, G. (2012). Alternatif terminoloji. Sağlık Düşüncesi ve Tıp Kültürü Platformu, 22, 6-7. Erişim: 28.03.2016 http://www.sdplatform.com/Dergi/581/Alternatif-terminoloji.aspx
Parker, R. M., Baker, D. W., Williams, M. V., & Nurss J. R. (1995). The test of functional health literacy in adults: a new instrument for measuring patients' literacy skills. Journal of General Internal Medicine, 10 (10), 537-41. Aktaran Christmann, S. (2005). Health literacy and internet. EuroHealthNet, s.3-7. Erişim: 26.12.2014. http://eurohealthnet.eu/sites/eurohealthnet.eu/files/publications/pu_8.pdf
Redmond, N., Baer, H. J., Clark, C. R., Lipsitz, S., & Hicks, L. S. (2010). Sources of health information related to preventive health behaviors in a national study. American Journal of Preventive Medicine, 38 (6), 620-627.
Sağlığın Teşviki ve Geliştirilmesi Sözlüğü. (2011). Erişim: 15.12.2014. http://sbu.saglik.gov.tr/Ekutuphane/kitaplar/Sa%C4%9Fl%C4%B1%C4%9F%C4%B1n%20Te%C5%9Fviki%20S%C3%B 6zl%C3%BCk.pdf
Sezgin, D. (2011). Tıbbileştirilen yaşam bireyselleştirilen sağlık. İstanbul: Ayrıntı yayıncılık.
Sezgin, D. (2013). Sağlık okuryazarlığını anlamak. Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi, 3, 73-92.
Shreffler-Grant, J., Nichols, E., Weinert, C., & Ide, B. (2013). The Montana State University conceptual model of complementary and alternative medicine health literacy. Journal of Health Communication, 18 (10), 1193-200.
Sirois, F. (2008). Motivations for consulting complementary and alternative medicine practitioners: A comparison of consumers from 1997-8 and 2005. BMC Complementary and Alternative Medicine, 8, 16.
Sorensen, K., Broucke, S. V. D., Fullam, J., Doyle, G., Pelikan, J., Slonska, Z., et al. (2012). Health literacy and public health: A systematic review and integration of definitions and models. BMC Public Health, 12, 80.
Sönmez, B. F. (2011). Sağlık okuryazarlığına AR-GE Yaklaşımı, Ankara. Erişim: 15.12.2014. www.saglik.gov.tr/TR/dosya/1- 72538/h/bfs-soy-egitim
Swarup, A. B., Barrett, W., & Jazieh, A. R. (2006). The use of complementary and alternative medicine by cancer patients undergoing radiation therapy. American Journal of Clinical Oncology, 29 (5), 468-73.
Şener, E., & Samur, M. (2013). Sağlığı geliştirici bir unsur olarak sosyal medya: Facebookta sağlık. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2 (4), 508-522.
Şimşek, Z. (2013). Sağlığı geliştirmenin tarihsel gelişimi ve örneklerle sağlığı geliştirme stratejileri. TAF Preventive Medicine Bulletin, 12 (3), 343-358.
Taşdemir, N., & Çelik, S. (2016). Self-reported pain relief interventions of patients before emergency department arrival. International Emergency Nursing, Article in Press.
T. C. Başbakanlık Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü. (2008). Kuzu, A., Odabaşı H. F., Erişti, S. D., Kabakçı, I., Kurt A. A. vd. İnternet kullanımı ve aile araştırması, Ankara. Erişim: 26.03.2016. http://ailetoplum.aile.gov.tr/data/54292ce0369dc32358ee2a46/internet%20ve%20aile.pdf
T.C. Sağlık Bakanlığı. (2012). Stratejik Plan 2013-2017. Erişim: 28.03.2016. http://pydb.saglik.gov.tr/documents/stratejik%20plan%202013-2017.pdf
T.C. Sağlık Bakanlığı Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları Yönetmeliği 2014. Erişim: 22.12.2014. http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2014/10/20141027-3.htm
T.C. Sağlık Bakanlığı Kronik Hastalıklar Risk Faktörleri Sağlığın Teşviki ve Geliştirilmesi Sempozyumu. (2008). Erişim: 20.12.2014. http://sbu.saglik.gov.tr/Ekutuphane/kitaplar/t13.pdf /
T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları Daire Başkanlığı. (2014). Erişim: 15.03.2016. http://saglik.gov.tr/GETAT/ana-sayfa/1-32424/20160324.html
T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlıklı Beslenme, Sağlıklı Yaşam. (2015). Erişim: 15.03.2016. http://sagligim.gov.tr/
T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu (2015) Erişim: 15.03.2016. http://www.thsk.gov.tr/
Tekin, A., Kaya, E., Demirel, M., Özbek Yazıcı, S. (2011). İnternetin hastaları güçlendirme potansiyeli ve hasta-hekim ilişkilerine etkisi: Burdur'da hastanelere başvuran internet kullanıcılarına yönelik bir alan araştırması. 6. Ulusal Sosyoloji Kongresi (Kongre Kitabı). Aydın. 1-3 Ekim, 1206-1227.
Tindle, H., Davis, R., Phillips, R., & Eisenberg, D. (2005). Trends in use of complementary and alternative medicine by US adults: 1997-2002. Alternative Therapies In Health and Medicine, 11, 42-9.
Türk Tıbbi Onkoloji Derneği. (2012). Erişim: 28.03.2016 http://kanser.org/saglik/toplum/
Türkiye İstatistik Kurumu. (TUİK) (2011). Hanehalkı bilişim teknolojileri kullanım araştırması. Erişim: 20.12.2014. http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=8572
Türkiye İstatistik Kurumu. (TUİK) (2014). Hanehalkı bilişim teknolojileri kullanım araştırması. Erişim: 20.12.2014. http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=16198
Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun. (2014). T. C. Resmi Gazete Sayı: 29187, Kanun No: 6569, 26 Kasım 2014.
Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Araştırması. (2014). Durusu Tanrıöver, M., Yıldırım, H. H., Demiray Ready, N., Çakır, B., Akalın, E. Erişim: 26.12.2014. http://www.sagliksen.org.tr/MediaContent/vYcK-1419245270-mA5r.pdf
Üçpunar, E., & Piyal, B. (2013). Üniversite öğrencilerin sağlık okuryazarlığı durumunun araştırılması. 16. UHSK (Kongre Kitabı). Antalya. 28-31 Ekim, 411.
Ünsal, A., & Gözüm, S. (2010). Use of complementary and alternative medicine by patients with arthritis. Journal of Clinical Nursing, 19 (7-8), 1129-38.
Vickers, K., Jolly, K., & Greenfield, S. (2006). Herbal medicine: women's knowledge and interaction with doctors: a qualitative study. BMC Complementary Alternative Medicine, 6, 40.
Wapf, V., & Busato, A. (2007). Patients' motives for choosing a physician: comparison between conventional and complementary medicine in Swiss primary care. BMC Complementary Alternative Medicine, 7, 41.
Weiss, B. D., & Palmer, R. (2004). Relationship between health care costs and very low literacy skills in a medically needy and indigent Medicaid population. Journal of the American Board of Family Practice, 17 (1), 44-47.
Westra, B.L., Weinfurter, E. F., & Delaney, C. W. (2014). Integrative nursing and health literacy (pp.446-455). Well Integrative Library: Oxford Universtiy Press.
World Health Organization. (WHO) (2009). Health promotion. Track 2: Health literacy and health behaviour. Erişim: 20.12.2014. www.who.int/healthpromotion/conferences/7gchp/track2/en