Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Argümantasyon Temelli Sosyal Bilgiler Öğretimine İlişkin İnanç ve Deneyimleri

Bu çalışmanın amacı sosyal bilgiler öğretmenlerinin argümantasyon temelli sosyal bilgiler öğretimine ilişkin inanç ve deneyimlerinin ne olduğunu incelemektir. Çalışma 2021-2022 Eğitim öğretim yılı bahar döneminde Güneydoğu Anadolu Bölgesi içerisinde bulunan bir ilde Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı olarak görev yapan öğretmenler ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu 8 kadın ve 13 erkek öğretmen olmak üzere toplamda 21 sosyal bilgiler öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmada; nitel olgu bilim deseni kullanılarak araştırma sorusuna cevap aranmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış ve sesli düşünmeli görüşmeden yararlanılmıştır. Araştırmada öğretmenlerin kendi sosyal bilgiler öğrenme deneyimleri, sosyal bilimlerin doğası ile argümantasyon arasında nasıl bir ilişki kurdukları ve argümantasyon temelli sosyal bilgiler öğretimine yönelik görüşleriyle, görüşlerini etkileyen faktörlerin neler olduğuna odaklanılmıştır. Araştırmanın bulgularına dayalı olarak durumlar arasındaki benzerlik ve farklılıklardan yola çıkılarak, soru-cevapla dersi zenginleştirmek için argümantasyon, küçük sosyal bilimciler gibi düşünmeyi öğretmek için argümantasyon, çocukların kendi sorularını sormalarını desteklemek için argümantasyon, etkin vatandaşlık becerilerin geliştirmek için argümantasyon ve sosyal becerileri geliştirmek için argümantasyon olmak üzere 5 tipleme oluşturulmuştur. Araştırma sonucunda, öğretmenlerin argümantasyon temelli sosyal bilgiler öğretimine ilişkin inanç ve görüşlerinin kendi öğrenme deneyimlerinden, okulun ve sınıfın fiziksel koşullarından, idare ve veli tutumundan, öğrenci seviyesinden, ilgi duydukları alan ve konulardan, uyguladıkları öğretim yöntemlerinin etkililiğine dair düşünce ve deneyimlerinden etkilendiği görülmüştür. Bu sonuçlar ışığında çeşitli öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Sosyal bilgiler öğretmenleri, argümantasyon temelli öğretim, öğretimsel inançlar, deneyim, pedagojik alan bilgisi.

The aim of this study is to examine the beliefs and experiences of social studies teachers about argumentation-based social studies teaching. The study was conducted in the spring semester of the 2021-2022 academic year with teachers working under the Ministry of National Education in a developed province located in the Southeastern Anatolia region. The study group of the research consists of 21 social studies teachers in total, including 8 female and 13 male teachers. In the research, the answer to the research question was sought by using qualitative case science design. Semi-structured and voice-guided interview were used as a data collection tool in the research. In the research, teachers' own social studies learning experiences, how they establish a relationship between the nature of social sciences and argumentation, and their views on argumentation-based social studies teaching, decisively focused on what factors affect their views. Based on the findings of the research and considering the similarities and differences between the situations, 5 different types were created as follows: argumentation to enrich the lesson with question and answer, argumentation to teach how to think like little social scientists, argumentation to support children to ask their own questions, argumentation for the development of effective citizenship skills and argumentation to improve social skills. As a result of the research, it was seen that teachers' beliefs and views on argumentation-based social studies teaching were affected by their own learning experiences, by their beliefs and opinions on the teaching of social studies, by the physical conditions of the classroom and the school administration and the parent stance, by the level of the student, and by the subjects in areas of interest, thoughts and experiences applied from the effectiveness of the teaching methods. Consequently, various recommendations have been presented within the framework of these results.

Keywords:

Social studies teachers, discussion-based teaching, teaching beliefs, experience, pedagogical content knowledge,

PDF

___

Atılgan, H. (2016). Ölçme araçlarında bulunması gereken nitelikler. A. Kan (Ed). Eğitimde ölçme ve değerlendirme içinde (s. 23-80). Anı Yayıncılık .
Aydemir, S., & Cırıt, D. K. (2018). Fen bilgisi öğretmen adaylarının argümantasyona ilişkin görüşleri ve argüman kurma becerilerinin araştırılması. Anemon Muş Alparslan Üniversite Sosyal Bilimler Dergisi., 6(18). 131-138.
Balcı, A. (2021). Sosyal bilimlerde araştırma yöntem, teknik ve ilkeler. Pegem Akademi.
Bauch, P. A. (1984). The impact of teachers' instructional beliefs on their teaching: implications for research and practice. (Report No. MF01,PC03 Plus Postage). American Educational Research Associastion.
Baydar, A. (2015). Jigsaw ve öğrenci takımları başarı bölümleri yöntemlerinin sosyal bilgiler öğretmen adaylarının epistemolojik inançlarına ve akademik başarılarına etkisi. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Atatürk Üniversitesi.
Besnard, P., & Hunter, A. (2008). Elements of argumentation. MIT Press.
Cevher, F. (2018). Sosyal bilgiler dersinde argümantasyon tabanlı öğrenme yönteminin kullanılmasının öğrencilerin akademik başarılarına, bilimsel düşünme becerilerine ve bilimsel tartışma düzeylerine etkisi. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Atatürk Üniversitesi.
Chin, C., & Osborne, J. (2010). Students questions and discursive ınteraction: theirımpact on argumentation during collaborative groupdiscussions in science. Journal of Research in Science Teaching, 47(7). 882-907.
Curtin, M., & Fossey, E. (2007). Appraising the trustworthiness of qualitative studies: Guidelines for occupational therapists. Australian Occupational Therapy Journal, 54, 88-94
Demir, H. A. (2019). Sosyal bilgiler dersinde argümantasyon uygulamaları. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi.
Ekiçi, M. (2014). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin epistemolojik inançları ile öğretim stilleri arasındaki ilişki. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Anadolu Üniversitesi.
Engle, S. E., & Ochoa, A. S. (1988). Education for democratic citizenship: Decision making in the social studies. Teachers College Press.
Ervan, S. N. (2015). Fen bilgisi öğretmen adaylarının argümantasyon tabanlı bilim öğrenme sürecinde büyük grup çalışmalarının incelenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Kastamonu Üniversitesi.
İbrahimoğlu, Z. (2017). Sosyal bilgiler öğretmeni olmak: neden ve nasıl. ITEAC Tam Metin Bildiriler Kitabı. 69-75.
İçen, M. (2012). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin epistemolojik inançlarının sınıf içi uyguladıkları öğretim stratejileri ile ilişkisi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Erzincan Binali Yıldırm Üniversitesi.
Jonessen, D. H., & Kim, B. (2010). Arguing to learn and learning to argue: designjustifications and guidelines. Education Technology Research & Development, 58(4). 441-455.
Karakaş, H. (2022). Argümantasyon tabanlı öğrenme yaklaşımına ilişkin sınıf öğretmenlerinin görüşleri. Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Yayınları, 1(1). 1-9.
Kaya, İ. (2022). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının keşif temelli sosyal bilgiler öğretimine ilişkin inanç ve deneyimleri. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi.
Khader, F. R. (2012). Teachers’ pedagogical beliefs and actual classroom practices in social studies instruction. American international journal of contemporary research, 2(1), 73-92.
Kırçiçek, H. (2019). Biyoloji laboratuvarı dersinde kullanılan argümantasyon tabanlı bilim öğrenme yaklaşımının fen bilgisi öğretmen adaylarının özyeterliliklerine tutumlarına ve argüman kalitelerine etkisi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Gazi Üniversitesi.
Koray, Ö. (2006). Fen ve teknoloji öğretimi. Ö. Taşkın ve Ö. Koray (Ed). Fen ve teknoloji öğretimi içinde (s. 180-210). Lisans Yayıncılık.
Kösemen, S. (2012). Sosyal bilgiler dersi öğretim programına yönelik öğretmen görüşlerinin epistemolojik inançları bağlamında değerlendirilmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Pamukkale Üniversitesi.
Larson, B. E. (1997). Social studies teachers conceptions of discussion: a grounded theory study, Theory Research in Social Education. 25(2). 113-136.
Okumuş, S. (2012). Maddenin halleri ve ısı ünitesinin bilimsel tartışma (argümantasyon) modeli ile öğretiminin öğrenci başarısına ve anlama düzeylerine etkisi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Karadeniz Teknik Üniversitesi.
Özcan, N. Y. (2019). Argümantasyon temelli sosyal bilgiler öğretiminin öğrencilerin akademik başarı, tutum ve eleştirel düşünme becerisine etkisi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Ordu Üniversitesi.
Richardson, V. (1996). The role of attitudes and beliefs in learning to teach. J. Sikula, Handbook of research on teacher education içinde (s.102-119).
Sarıkaya, T., & Khorshıd, L. (2009). Üniversite öğrencilerinin meslek seçimini etkileyen etmenlerin incelenmesi: üniversite öğrencilerinin meslek seçimi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 393-423.
Serttaş, F. (2019). Sosyal bilgiler eğitiminde bilim teknoloji ve toplum ünitesinin öğretiminde argümantasyon tabanlı öğrenme sürecini etkisi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Akdeniz Üniversitesi.
Shenton, A. K. (2004). Strategies for ensuring trustworthiness in qualitative research projects. Education for Information, 22(2), 63-75.
Tokdemir, M. A. (2013). Ortaöğretim tarih dersinin öğretiminde tartışma yöntemine ilişkin öğretmenlerin görüş ve uygulamaları (Ankara ili örneği). [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Gazi Üniversitesi.
Türkmenoğlu, M., & Çopur, E. (2021). Sınıf öğretmenlerinin argümantasyona ilişkin görüşlerinin ve argüman oluşturma düzeylerinin incelenmesi. Uluslararası Temel Eğitim Çalışmaları Dergisi, (1), 29-42.
Türnüklü, A. (2001). Eğitim bilim alanında aynı araştırma sorusunu yanıtlamak için farklı araştırma tekniklerinin birlikte kullanılması. Eğitim ve Bilim, 26(120). 8-13.
Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
Yılmaz, K., & Benzer, S. (2020). Öğretmenlerin argümantasyona yönelik görüşleri. Anadolu Öğretmen Dergisi, 4(1), 44-60.
Yordamlı, D. (2020). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının episteolojik inançları ve bilgi okuryazarlık düzeyleri arasındaki ilişki. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Uludağ Üniversitesi.