Trabzon'da Çay Tarımının Coğrafi Esasları

Türkiye çay tarımında başta gelen illerimizden birisi de Trabzon'dur. Nitekim Trabzon ili, gerek çay dikili alanlar ve gerekse de üretim miktarları bakımından, Rize'den sonra ikinci sırada bulunur. Trabzon'da tarıma elverişli arazinin (107 417.5 hektar) % 14.7'si (15 832 hektar) çay tarımına ayrdmıştır. Türkiye çay bahçelerinin (76 631 hektar) yaklaşık % 21 (15 832 hektar) kadarı Trabzon 'da bulunmaktadır. 2003 yılı Türkiye kuru çay üretiminin (155 000 ton) ise, % 17.2'sini (26 660 ton) Trabzon karşılamıştır. Aynı yıl Trabzon'da çay tarımı ile uğraşan çiftçi sayısı 49 776 kişidir.Çay, sanayi sektörüne hammadde oluşturan tarım ürünlerinden birisidir. Günümüz itibariyle Trabzon'da, 8'i Çaykıır'a ait olmak üzere 32 çay fabrikası bulunmaktadır. Yıllık 65 654 ton kuru çay üretim kapasitesine sahip olan bu fabrikalarda, 3 648 personel istihdam edilmektedir. Trabzon'un temel tarım ürünlerinden olan çay, hem yetiştiriciliği, hem sanayisi ve hem de pazarlanması yönüyle çok sayıda insanın geçim kaynağı durumundadır.

Geographical Features of Tea Plantation in Trabzon

One of the leading cities in tea plantation in Turkey is Trabzon. The city is the second, after Rize, as regards the area of tea fields and the yield. 14.7 % (15 832 hectares) of the cultivable land (107 417.5 hectares) is used for tea plantation in Trabzon. Almost 21% (15 832 hectares) of the total tea plantation area (76 631 hectares) is in Trabzon. Trabzon itself has met 17.2 % (26 660 tons) of total tea production (155 000 tons) in 2003. The number of those engaged in tea plantation activity in that year is 49 776.Tea is one of the agricultural plants used as row < materials in industry. At present, 32 tea factories operate in Trabzon, 8 of which belong to Çaykur. 3 648 workers are employed in these factories which have a capacity of producing 65 654 tons of dried tea yearly. One of the basic agricultural products, tea is an important means of earning life because of not only tea growing activity but also its industrial as well as marketing value.

PDF

___

ARDEL, A., 1943, Trabzon ve Civarının Morfolojisi Üzerine Gözlemler. Türk Coğrafya Dergisi, Sayı: 1, Ankara.
ARDEL, A., 1963, Samsun'la Hopa Arasındaki Kıyı Bölgesinde Coğrafi Müşahedeler. İstanbul Üniv. Coğrafya Enst. Dergisi, Cilt: 7, Sayı: 13, İstanbul.
D.M.İ.G.M., 1984, Ortalama, Ekstrem Sıcaklık ve Yağış Değerleri Bülteni (Günlük-Aylık). Ankara.
DOGANAY, H., 1989, Tirebolu Çay Fabrikası ve Bu Fabrikaya Bağlı Çay Tarım Bölgeleri. Coğrafya Makaleleri, Atatürk Üniv. Fen-Edebiyat Fak. Yay.No: 37, Coğrafya Böl. Yay No: 3, Erzurum.
DOGANAY, H., 1998, Türkiye Ekonomik Coğrafyası. Çizgi Kitabevi Yayınları, „ Konya.
DOGANAY, H.,-ÖZDEMİR, Ü.,-ŞAHİN., İ.F., 2003, Coğrafya'ya Giriş-2 (Genel Beşerî ve Ekonomik Coğrafya). Aktif Yayınevi, Erzurum.
ERİNÇ, S., 1961, Doğu Karadeniz Kıyılarında Fön ve Termik Tesirleri Hakkında. Türk Coğrafya Dergisi, Sayı: 21, İstanbul.
EROL, O., 1952, Trabzon Sekileri Hakkında Bir Not. A.Ü, Dil ve Tarih-Coğıafya Fak. Dergisi, Sayı: 1-2, Ankara.
GÖNEY, S., 1985, Sıcak Bölgelerde Ziraat Hayatı. İstanbul Üniv. Coğrafya Enstitüsü Yay. No: 116, Edebiyat Fak. Yay. No: 2732, İstanbul.
GÖNEY, S., 1987, Türkiye Ziraatinin Coğrafî Esasları. İstanbul Üniv. Yay. No: 2600, Coğrafya Böl. Yay. No: 110, İstanbul.
KADIOĞLU, Y., 2003, Akçaabat İlçesi'nin (Trabzon) Beşerî ve İktisadî Coğrafya Özellikleri. Atatürk Üniv. Sosyal Bilimler Enst. (Basılmamış Doktora Tezi), Erzurum.
KOÇMAN, A., 1993, Türkiye İklimi. Ege Üniv. Edebiyat Fak. Yay. No: 72, İzmir.
KODAY, S., 2000, Türkiye Çay Tarım Alanlarının Dağılışı ve Çay Üretimimizdeki Gelişmeler. Türk Coğrafya Dergisi, Sayı: 35, İstanbul.
TEKELİ, S.T., 1943, Rize'de Çay Yetiştirmenin Tabiî Esasları. Türk Coğrafya Dergisi, Sayı: 2, İstanbul.
TRABZON İLİ ÇEVRE DURUM RAPORU, 1996, T.C. Trabzon Valiliği İl Çevre Müdürlüğü. Trabzon.
TRABZON EKONOMİK RAPORU, 2003, Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası. Trabzon.
TRABZON MASTER PLANI, 2005, İl Tarım Kırsal Kalkınma Master Plânının Hazırlanmasına Destek Projesi. Trabzon.
TUNÇDİLEK, N., 1960, Türkiye'de Çay Ziraati (Gelişmesi ve Problemleri). İstanbul Üniv. Coğrafya Enst. Dergisi, Sayı: 11, İstanbul.
ZAMAN, M., 2004, Vakfıkebir İlçesi'nin Coğrafyası. Atatürk Üniv. Yay. No: 937, Fen-Edebiyat Fak. Yay. No: 102, Araştırma Serisi No: 73, Erzurum.
www.fao.org