İbrahim KOPAR, Mustafa ÖZDEMİR, Halil HADİMLİ, Selahattin POLAT

4-6 Mart 2004 Pulur Çayı (Ilıca - Erzurum) Sel-Taşkın Afeti

Sel- taşkın olayları can ve mal kayıplarına neden olan önemli bir meteorolojik afettir. 4-6 Mart 2004 tarihlerinde toplam 526 km2 alana sahip Pulur Çayı havzasında böyle bir sel- taşkın afeti yaşanmıştır. Taşkına, 20-23 Şubat 2004 tarihlerindeki aşırı kar yağışını izleyen günlerde, kar erimesine uygun meteorolojik koşulların meydana gelmesi sebep olmuş, diğer doğal ve beşeri hususlar taşkının etkisini artırmıştır. Taşkın, Normal sel (normal floods) ile başlayıp, ani sel (flash floods) karakteriyle devam ettikten sonra yeniden normal sele dönen fakat zaman zaman koşulları değişen bir gelişme göstermiştir. Sel ve taşkından özellikle Pulur Çayı mecrasındaki tarım alanlarıyla, Ilıca ilçesi yerleşim alanı etkilenmiştir.

The Flood-Overflow Disaster of Pulur Stream on 4th- to-6th March 2004 (Ilıca-Erzurum)

The phenomena of flooding and overflowing are serious meteorological disasters leading to high quantities of loss of lives and goods. The Basin of the Stream Pulur, 526 km2, suffered from such a flood disaster on 4th to 6th March 2004. The overflow was caused by the available meteorological conditions following the melting of the excessive amount of snow in 20th-to-23rd February 2004. However, the other natural and human factors increased the intensity and severity of the overflow. The overflow started with a normal flood and went on as a flash flood to change into the normal flood later. It varied in its severity at times, though. The flood and overflow influenced the arable farming lands in Pulur stream bed, either edge of the stream, and the district of Ilıca in particular.

PDF

___

ANONİM, 2004, Türktelekom Derg. Sayı: 1, Ankara, Shf, 63
ATALAY, İ., 1980, Erzurum Ovası ve Çevresinin İklimi, Atatürk Üniversitesi, Ed. Fak. Araştırma Dergisi, Sayı 12, Fasikül 2'den Ayrı Basım, Sevinç Matbaası, Shf, 251-341, Ankara.
ATALAY, İ., 1978, Erzurum Ovası ve Çevresinin Jeolojisi ve Jeomorfolojisi, Atatürk Üniversitesi Yay. No: 543, Ed. Fak. Yay. No: 91, Arş. Kitapları Serisi No: 81, Sevinç Matbaası, . Shf, 7-61, Ankara.
ARINÇ, K., 1997, 1-2 Mayıs 1995 Bitlis Taşkın-Sel. Felaketine Coğrafi Bir Bakış, A.Ü. Türkiye Coğrafyası Arş. Ve Uyg. Derg. Sayı: 6, Shf, 21-41, Ankara.
ÇİÇEK, İ., 2001, Türkiye'de Günlük Yağış Şiddetleri ve Sıklıkları, A.Ü. Türkiye Coğrafyası Arş. ve Uyg. Derg. Sayı: 8, Shf, 27-49, Ankara.
ÇİÇEK, İ., 2001, Türkiye'de Mevsimlere Göre Yağış Şiddetleri ve Sıklıkları,A.Ü. Türkiye Coğrafyası Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, Sayı: 8, Ankara.
ÇİÇEK, İ., 2001, Türkiye'de Mevsimlere Göre Yağış Şiddetleri ve Sıklıkları, A.Ü. Türkiye Coğrafyası Arş. Ve Uyg. Derg. Sayı: 8, Shf, 1-27, Ankara.
DMİGM, Erzurum'un Uzun Yıllık Rasat Verileri, Döküm Cetvelleri (Yayınlanmamış), Ankara.
GÜRER, İ., 1979, Kar Meteorunun Evrimi ve İlkbahar Taşkın Tahminlerinde Kullanılması, II. Ulusal Kar Hidrolojisi Semineri, Shf, 74-85, DSİ, Ankara.
GÜRER, İ., 1996, Kar Hidrolojisi, A.Ü. Türkiye Coğrafyası Arş. Ve Uyg. Derg. Sayı: 5, Shf, 99-115, Ankara.
KOÇMAN, A., 1993, Türkiye İklimi, Ege Üniv. Edebiyat Fak. Yay. No: 72, İzmir
LAHN, E., 1940, Erzurum Havalisinin Jeolojik Bünyeleri. MTA Ens. 2-19, Shf,233-239, Ankara.
LELOGLU, Y., 1978, Erzurum Ovası Hidrojeolojik Etüt Raporu, DSİ, Ankara.
POLAT, S., 2003, Karasu Havzasının Hidrojeomorfolojik Etüdü, Marmara Üniv. Sos. Bil. Enstitüsü, Doktora Tezi (Yayınlanmamış), İstanbul.
SELÇUK BİRİCİK, A.,1996-1997, Senirkent'te Sel Afetleri (13 Temmuz 1995-18-19 Temmuz 1996), Marmara Coğrafya Dergisi, Sayı: 1, Shf, 9-31, İstanbul.
SELÇUK BÎRÎCİK, A., 2001, Yeryuvarında Doğal Olaylar ve Afetler. Marmara Coğrafya Dergisi Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Cilt, 1, Sayı: 3, Shf, 7-26, İstanbul.
SEZER, L. İ., 1997, İzmir'de 3-4 Kasım 1995 Karşıyaka-Çiğli Sel Felaketi (Meteorolojik-Klimatolojik Açıdan Bir Yaklaşım), Ege Coğrafya Dergisi, Sayı: 9, Shf, 185-242, İzmir.
SÜR, A., 1964, Türkiye'de Kar Yağışları ve Yerde Kalma Müddeti Üzerine, Bir Etüd, A.Ü., DTCF Yay No: 152, Ankara.
ŞAHİN.C, SİPAHİOLĞLU, Ş., 2003, Doğal Afetler ve Türkiye, Gündüz Eğitim ve Yayıncılık Yay., Ankara.
TUNÇDİLEK, N.,1952-1953, 1950 Eskişehir Seylabı Hakkında Tetkik ve Müşahedeler, İ.Ü. Coğrafya Enst. Dergisi, Cilt 2, Sayı: 3-4, Shf,173-183, İstanbul.
YAVAŞ, Ö. M., 1997, Kar Yağışlarının Havza Su Potansiyeline Etkisi, Su ve Çevre Sempozyumu-97 Bildiriler, TMMOB JMO Genel Yay No: 46, İstanbul Şubesi Yayın No: 1, Shf, 479-489, İstanbul.
ZEYBEK, H.İ.,1998, 22 Mayıs 1998 Havza Sel-Taşkın Felaketi, Ondokuz Mayıs Üniv. Eğitim Fak. Dergisi, Sayı: 11, Shf, 157-164, Samsun.
www.hgk.mil.tr/hgk/uyekurulus/tujjb/Meteo_Hidro_Taslak3.doc
www.cebitbilisim.com
Harita Genel Komutanlığı Topografya haritaları 1/25 000; İ 45 b2, b3, b4
İ46 al,a2, a3, a4, b4, dl,d2