12082

Dekadans Açısından Yakup Kadri’nin Yaban Romanı

19. yüzyılda Fransa’da ortaya çıkan dekadans (Çöküş) akımının Avrupa edebiyatları üzerinde önemli bir etkisi olmuştur. Charles Baudelaire, Paul Bourget, Hermann Bahr ve Friedrich Nietzsche bu edebiyat akımının önemli temsilcileri arasındadır. Türk edebiyatında dekadansın etkilerine dönemin birçok eserlerinde rastlanır. Yakup Kadri’nin ilk dönem eserleri de önemli ölçüde dekadans izleri taşır. Gerçekçi bir roman olduğu halde Yaban romanında çok sayıda dekadan özelliği görmek mümkündür. Türk aydını ile köylüsü arasındaki derin uçurum eserde işlenen önemli konulardan biri sidir. Eserin başkahramanı Ahmet Celâl Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra Anadolu’nun küçük bir köyünde yaşamaya karar verir. Kahramanın köylülerle yaşadığı tecrübe ve ilişkiler ışığında kendisinin ve köylülerin çok sayıda dekadan özelliği ön plana çıkmaktadır. Ahmet Celâl köyün dekadan yanlarını gösteren yalnızlık, hastalık, umutsuzluk, yabancılaşma ve her türlü sosyokültürel çöküşle yüzleşmektedir. Öte yandan kendisinin de yalnızlığı, çirkinliği ve güzelliği abartması, ölümü güzelleştirmesi, aykırılık ve karamsarlık gibi dekadan tavırları eserde gözlemlenmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Dekadans, Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Yaban

PDF

___

Akı, N. (1989): Yakup Kadri Karaosmanoğlu'nda Dil Kaynakları ve İmajlar. In: H. D. Yıldız, Ölümünün 100. Yılında Yakup Kadri Karaosmanoğlu (S. 1-14). Istanbul: Edebiyat Fakültesi Basımevi.
Argunşah, H. (1989): Yakup Kadri, Tanzimat ve Servet-i Fünun. In: H. D. Yıldız, Ölümünün 100. Yılında Yakup Kadri Karaosmanoğlu (S. 45-59). Istanbul: Marmara Üniversitesi Yayınları.
Bahr, H. (2006): Die Décadence. In: Claus P. (Hg.): Studien zur Kritik der Moderne.Weimar: VDG.
Beilharz, A. (1996): Die Décadence und Sade. Stuttgart: M & P Verlag für Wissenschaft und Forschung.
Bourget, P. (1903): Psychologische Abhandlungen über zeitgenössische Schriftsteller. Minden: Bruns.
Dilmac, B. (2014): Houellebecq’s Fin de Siècle: Crisis of Society, Crisis of the Novel ‒ Thematic and Poetological Intertextuality between Michel Houellebecq and Joris-Karl Huysmans. In: D. Landgraf, Decadence in Literatur and Intellectual Debate since 1945 (S. 153-169). New York: Palgrave Macmillian.
Fick, M. (Juni 2005): WS 2005/06 Prof. Dr. Monika Fick: Vorlesung: Die klassische Moderne. 2. Vorlesung: Die literarische Moderne als Epoche der -ismen ein Überblick. Abgerufen am 10. 01 2018 von Monika Fick: http://docplayer.org/19306573-Ws-2005-06-prof-dr-monika-fickvorlesung-die-klassische-moderne-2-vorlesung-die-literarische-moderne-als-epoche-der-ismenein-ueberblick.html
Gökçek, F. (2009): Bir Tartışmanın Hikayesi, Dekadanlar. Istanbul: Dergah Yayınları.
Kadri, Y. (1939): Der Fremdling. Leipzig: A. H. Payne Verlag.
Karaosmanoğlu, Y. K. (1983): Yaban. Istanbul: İletişim.
Klein, W. (2010): Dekadent/Dekadenz. In: K. Barck, M. Fortinus, D. Schlenstedt, B. Steinwachs, & F. Wolfzettel, Ästhetische Grundbegriffe (S. 1-40). Stuttgart: J. B. Metzler Verlag.
Kottow, A. (2004): Der kranke Mann. Berlin: Freie Universität Berlin.
Mayer, M. (1993): Hugo von Hofmannsthal. Stuttgart: J. B. Metzler.
Nietzsche, F. (1999): Der Fall Wagner. In: G. Colli, & M. Montinari, Der Fall Wagner, Götzen-Dämmerung,Der Antichrist, Ecce Homo, Dionysos-Dithyramben, Nietzsche Contra Wagner Kritische Studienausgabe (S. 9-54). Berlin, New York: de Gruyter.
Nottinger, I. (2003): Fontanes Fin de Siècle: Motive der Dekadenz in L'adultera, Cécile und Der Stechlin. Würzburg: Königshausen & Neumann.
Parla, J. (2011): Türk Romanında Yazar ve Başkalaşım.Istanbul: Iletişim.
Reed, J. (1985): Decadent Style. Athens: Ohio University Press.
Wunberg, G. (2001): Jahrhundertwende: Studien zur Literatur der Moderne. Tübingen: Gunter Narr Verlag.