Büyük Kentte “Çifte Yabancılık” – Alfred Döblin‘in ‚Berlin Alexanderplatz‘ ve Emine Sevgi Özdamar‘ın ‚Seltsame Sterne starren zur Erde. Wedding-Pankow 1976/77‘ Romanlarında Çaresizlik, Yaşam Savaşı ve Yabancı Yaşam Biçimleriyle Karşılaşma

Bu çalışmada, göç hareketleri ve post kolonyal süreç nedenleriyle çok tartışılan Cultural Turns, yani “Spatial Turn” uzantısı bağlamında „büyük kent“ ya da „metropol“ kavramı ele alınacaktır.Edebi bir eserin baş figürü için bir metropolün kaçınılmaz tuzakları yabancılık ve yabancı yaşam biçimleridir; bu anlamda burada Alman dilinde kaleme alınmış iki metinde (Alfred Döblin: Berlin Alexanderplatz und E. Sevgi Özdamar: Seltsame Sterne starren zur Erde. Wedding-Pankow 1976/77) mekan olarak büyük kent Berlin, baş figürler tarafından yaşantılanan yordamsızlık, hayatta kalma stratejileri ve yabancı yaşam biçimleriyle karşılaşmaları bakımından edebi, sosyolojik ve aynı zamanda mekana ilişkin çıkarımlarla analiz edilecek ve anlamlandırma girişimleri öne çıkarılacaktır. Mekân burada her şeyi saklayan ve insanların kişiliklerini biçimleyen anlam yüklü ve kimlik kazandırıcı bir kabuk manasındadır. Metropol ne denli tehlikeli ve çekici ise orada yaşamak o denli zordur, çünkü metropol, insanları kendine çeker, zayıfları ezerken, içindeki kaotik yaşam, inceleyeceğimiz romanlarda olduğu gibi, kötüleri besler.

Anahtar Kelimeler:

Büyük kent, metropol, mekan, karşılaşma, çaresizlik, kimlik

Desperation, Struggle for Life, and Encountering Foreign Life Styles in the Novels “Doppelte Fremdheit”/ (Double Foreignness) in the Metropolis - Berlin Alexanderplatz by Alfred Döblin and Seltsame Sterne starren zur Erde by Emine Sevgi Özdamar. Wedding- Pankow 1976/77

In the present study we discuss the terms big cities or metropolis as an extension to the widely discussed topics of Cultural Turns, in other words Spatial Turns due to post-colonial effects and migration floods. The protagonists in the literary works struggle with the unavoidable lures of the metropolis, alienage, and foreign life styles. Hence, in two literary texts of German (Alfred Döblin: Berlin Alexanderplatz and E. Sevgi Özdamar: Seltsame Sterne starren zur Erde Wedding- Pankow 1976/77) Berlin, a huge metropolis, lack of predictions experienced by the antagonists, survival strategies, and their encounter with foreign life styles will be analyzed out of literal, sociological, and setting aspects with attempts made for inferences and brought to the foreground. Setting here is in the sense of a meaning adding shell hiding everything and shaping peoples characters. The more dangerous and alluring a metropolis is, the more difficult it is to live there as it allures people, crashes the weak and nourishes the bad as in the literary text we will analyze.

Keywords:

Big city, metropolis, space, encountering, desperation, identity,

PDF

___

Bachmann-Medick, Doris: Cultural Turns. Neuorientierungen in den Kulturwissenschaften. Reinbek bei Hamburg: Rowohlt Taschenbuch Verlag. 2006.
Döblin, Alfred: Berlin Alexanderplatz. Roman. München: Deutscher Taschenbuch Verlag. 29. Aufl. 1990.
Döring, Jörg; Thielmann, Tristan: „Einleitung: Was lesen wir im Raume? Der Spatial Turn und das geheime Wissen der Geographien”: In: Jörg Döring, Tristan Thielmann (Hrsg.): Spatial Turn. Das Raumparadigma in den Kultur- und Sozialwissenschaften. Bielefeld: Transcript. 2008. S. 7-49.
F.A.S., 21. November 2004, S. 2.
Frankfurter Allgemeine Zeitung, 29. Dezember 2004.
Kristeva, Julia: Fremde sind wir uns selbst (aus dem Französischen von Xenia Rajewsky) Frankfurt am Main: Suhrkamp Verlag. 1990.
Löw, Martina: Raumsoziologie. Frankfurt am Main: Suhrkamp Verlag. 2001.
Löw, Martina, Silke Steets, Sergej Stoetzer: Einführung in die Stadt- und Raumsoziologie. Opladen&Farmington Hills: Verlag. Barbara Budrich. 2008. Löw, Martina: Soziologie der Städte. Frankfurt am Main: Suhrkamp Verlag. 2008.
Özdamar, Emine Sevgi: Seltsame Sterne starren zur Erde. Wedding-Pankow 1976/77. Köln: Kiepenheuer&Witsch. 1. Aufl. 2003.
Öztürk, Kadriye: ”Bir şehri okumak bağlamında Emine Sevgi Özdamar’ın “Seltsame starren zur Erde” ve Günter Grass’ın ein weites Feld” adlı eserlerinde Berlin". II. Uluslararası Karşılaştırmalı Edebiyatbilim Kongresi. Sakarya Üniversitesi, 07-08 Eylül 2006. Binnaz Baytekin, T. Fatih Uluç (Yay.). Sakarya: Sakarya Üniversitesi Basımevi. 2006. S. 370-380.
Sayın, Şara: “Çokkültürlü Istanbul’u Okumak”. In: Şara Sayın: Metinlerle Söyleşi. Istanbul. Multilingual. 1999. S. 191-204.
Schroer, Markus: ”>Bringing space back in< ‒ Zur Relevanz des Raums als soziologischer Kategorie”: In. Jörg Döring, Tristan Thielmann (Hrsg.) Spatial Turn. Das Raumparadigma in den Kultur- und Sozialwissenschaften. Bielefeld: Transcript. 2008. S. 125-148.