Manzum Dinî-Kahramanlık Hikâyeleri Bağlamında Hz. Ali İle Kahkaha Sultan Cengi

Türk edebiyatında Hz. Ali’nin savaşlarını ve onun kahramanlıklarını anlatan mesnevî tarzında pek çok hikâye yazılmıştır. Bunlar içerisinde müstakil olarak Hz. Ali’nin Kahkaha Sultan ile yaptığı savaşı konu edinen kıssa da vardır. İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi Türkçe Yazmalar Bölümü, Millî Kütüphane ve Süleymaniye Kütüphanesi’nde olmak üzere 3 nüshası tespit edilmiştir. Bu çalışmada tespit edilebilen bu üç yazma nüsha ele alınmış olup bunlardan İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi Türkçe Yazmalar Bölümü T811-311 numarada yer alan metnin okunuşu transkripsiyonlu olarak en sonda verilmiştir. Çalışmanın sonunda verilen transkripsiyonlu metin üzerinde mesnevî tarzındaki hikâyenin konusu, motifleri, anlatım özellikleri üzerinde durulmuş ve Türk folklorunda Hz. Ali’nin kahramanlığı ekseninde, kahramanlık hikâyelerinin işlevi ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Halk hikâyeciliği, Hz. Ali, Kahkaha Sultan, Stitth Thompson; Motif Index of Folk Literature, B. K. Malinowski-İşlevsel Halkbilimi Kuramı.

In The Context of Religious-Poetic Stories of Heroism The Struggle of Hz. Ali With Kahkaha Sultan

Turkish literature describing Imam Ali’s exploits of the battles prophet and his many story was written in the style of a masnavi that goes by. These are detached in his war Ali with Kahkaha Sultan as a subject there is also acquiring the parable. Turkish Istanbul University Library Manuscripts Division, Ankara-Milli Library and Istanbul-Süleymaniye Library has been found to be 3 in the copy. In this study, the three write Turkish Istanbul University Library Manuscripts of these by reading Section at the end of text located at T811-311 will be given. The study issued at the end of this text is the subject of the story, the masnawi style motifs, the lecture will focus on the features and Turkish folklore Hz. Ali heroism axis, heroic stories function will be discussed.

Keywords:

Folk’s story, Hz. Ali, Kahkaha Sultan, Stitth Thompson; Motif Index of Folk Literature, B. K. Malino,

PDF

___

Ḳıṣṣa-i Ḳahḳaha İazāvāt-ı Ḥażret-i ‛Ali İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi Türk- çe Yazmalar Bölümü T811, numara 311, vr. 70b-84b.
Hazâ Kitâb-ı Ḥażret-i ‛Ali Ḳahḳaha İle Cidâl, Millî Kütüphane, 06 Mil Yz A 9969, vr. 1b-17b
Hazâ Dâsitân-ı Ḳahḳaha, müst: Mustafa Efendi, h.1222/m.1807-1808, Süleyma- niye Kütüphanesi, Serez- 3839/1, vr. 1b-22a
ALPTEKİN, Ali Berat (2013), Halk Hikâyelerinin Motif Yapısı, Ankara: Akçağ Yay.
BULUÇ, Sadettin (1964), “Tursun Fakih’in Gazavât-Nâmesi”, X. Türk Dil Kurultayında Okunan Bilimsel Bildiriler 1963, Ankara: Türk Dil Ku- rumu Yay., s. 11-22.
ÇETİN, İsmet (1997), Türk Edebiyatında Hz. Ali Cenknâmeleri, Ankara: Kültür Bakanlığı Yay.
ÇOBANOĞLU, Özkul (2002), Halkbilimi Kuramları ve Araştırma Yöntemleri Tarihine Giriş, Ankara: Akçağ Yay.
FIĞLALI, Ethem Ruhi (1989), “Ali” DİA, C.2, s. 371-374.
KARAHAN, Leyla (1994), Erzurumlu Darîr-Kıssa-i Yusuf (İnceleme-Metin- Sözlük), Ankara: Türk Dil Kurumu Yay.
KOCATÜRK, Vasfi Mahir (1967), Türk Edebiyatı Tarihi, Ankara: Edebiyat Yayınevi.
MATTEI, Jean-Louis (2004), Hz. Ali Cenknâmeleri, İstanbul: Kitabevi Yay.
THOMPSON, Stith (1955), Motif-Index Of Folk-Literature, Bloomington/ Indi- ana USA: Indiana University Press, , 6 C. (5 C.+1 Alphabetical In- dex).
Yeni Tarama Sözlüğü (1983), Düzenleyen: Cem Dilçin, Ankara: Türk Dil Ku- rumu Yay.