Bâkî’nin Gazellerine Ek ve Derzi-zâde ‘Ulvî’ye Nazîreleri

Osmanlı edebiyatı şairlerinin çeşitli sebeplerle divanlarına dahil etmedikleri yahut divanlarını tertip ettikten sonra that they did not include in their divans for various reasons yazdıkları şiirler vardır. Bu şiirlere yine bu sahanın mahsulor they wrote after arranging their divans. These poems lerinden olan mecmualarda veya başka eserlerin içerisinde can be also coincied with in the majmuas or another litedenk gelinebilmektedir. Mecmuaların yanı sıra az da olsa rary works of this field crops. In addition to the majmuas, bazı divan nüshalarında başka şairlerin şahıs ve eserlerine in a small number of diwan copies contain new informayönelik yeni bilgilere rastlanır. Bu şekilde ortaya çıkan her tion about personality and works of another poets are bilgi, öncesinde yapılan çalışmaların eksiklerini tamamla-encountered. Any information that emerges in this way yarak kapsamını genişletmektedir. broadens the scope by complementing the shortcomings of Bâkî (ö. 1600) de bu türden örneğine sıkça rastlanılan şairlerden biridir. Bu sebeple mecmualardan hareketle Osmanlı edebiyatının en müstesna şair ve devlet adamlarından tered in this kind of example. For this reason, studies have biri olan Bâkî'nin divanında yer almayan gazellerine been carried out on the ghazals of Bâkî, one of the most yönelik çalışmalar yapılagelmiştir. Bu makalede ise Derzi-exceptional poets of Ottoman literature and a statesmen, zâde 'Ulvî (ö. 1585)'nin divan yazmalarından birinin which are not included in the divan. In this article, the derkenarında karşılaşılan ve Bâkî'nin önceki yayınlarda poems of Baki, which are encountered in the edge of one of bulunmayan şiirlerine yer verilecektir. Ayrıca aynı yazthe copies of the Derzi-zade 'Ulvî (d. 1585)'s Divan, which madan hareketle Bâkî'nin şimdiye kadar herhangi bir vesile are not found in the previous publications, will be given. ile değinilmeyen çağdaşı Derzi-zâde 'Ulvî'nin gazelleri In addition, through the same manuscript, Bâkî's naziras zemininde yazdığı nazireleri tanıtılacaktır. Burada Bâkî'ninto his coeval Derzi-zâde 'Ulvî's ghazals will be introduced, Dîvân'ında bulunmayan gazelleri kadar nazireleri de 'Ulvî which have not been mentioned on any study. Here it is ile etkileşimini gözler önüne sermesi ve şiirleri kıyaslan-very important that the naziras as well as the ghazals that dığında 'Ulvî'nin de en az Bâkî kadar kudretli bir şair olduare not in the Divan of Bâkî show that 'Ulvî is at least as ğunu göstermesi bakımından oldukça önemlidir

The Addition to Baki's Ghazals and His Naziras to Derzi-zâde Ulvi

There are poems written by Ottoman Literature poetsthat they did not include in their divans for various reasonsor they wrote after arranging their divans. These poemscan be also coincied with in the majmuas or another literaryworks of this field crops. In addition to the majmuas,in a small number of diwan copies contain new informationabout personality and works of another poets areencountered. Any information that emerges in this waybroadens the scope by complementing the shortcomings ofprevious studies.Bâkî (d. 1600) is also one of the poets frequently encounteredin this kind of example. For this reason, studies havebeen carried out on the ghazals of Bâkî, one of the mostexceptional poets of Ottoman literature and a statesmen,which are not included in the divan. In this article, thepoems of Baki, which are encountered in the edge of one ofthe copies of the Derzi-zade ‘Ulvî (d. 1585)'s Divan, whichare not found in the previous publications, will be given.In addition, through the same manuscript, Bâkî’s nazirasto his coeval Derzi-zâde 'Ulvî’s ghazals will be introduced,which have not been mentioned on any study. Here it isvery important that the naziras as well as the ghazals thatare not in the Divan of Bâkî show that 'Ulvî is at least asmighty as the Bâkî when his poetry is compared to his.

PDF

___

Aydemir, Yaşar (2013), “Üç Dostun Birlikte Meşki: Nev‘î, Bâkî ve Muradî’nin Nazireleşmeleri”, Turkish Studies, Prof. Dr. Âmil Çelebioğlu Armağanı, Volume 8/1, s. 65-97.
Bahadır, Savaşkan Cem (2013), “Bâkî’nin Pervâne Bey Mecmuası’nda Yer Alan Yayınlanmamış Gazelleri”, Turkish Studies, S. 8/1, s. 187-213.
Bâkî (1276), Dîvân-ı Bâkî, Tıpkıbaskı, İstanbul: Mûsika-i Hümâyûn-ı Hazret-i Mülûkâne Litografya Destgâhı. Balcı, Rüştü (2007) (Terc.), Kâtip Çelebi Keşfü’z-zünūn An Esâmi’l-Kütübi ve’lFünūn, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay.
Bursalı Mehmet Tahir Bey (1972), Osmanlı Müellifleri, (3 Cilt) (Hzl.) A. Fikri Yavuz-İsmail Özen, İstanbul: Meral Yay.
Büyükdemirtaş, Nezahat (1963) (Hzl.), ‘Ulvî Divanı: Tevhid Naat Dibace Kasaid, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Mezuniyet Tezi, Yer No: TAEK 598.
Çetin, İsmail (1992) (Hzl.), Derzi-zâde ‘Ulvî (Hayatı Edebi Şahsiyeti ve Divanının Tenkidli Metni), Elazığ: Fırat Üniversitesi Yüksek Lisans Tezi.
Ergin, Işıl (1963) (Hzl.) Ulvi: Hayatı Gazellerinin Edisyon Kritiği, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Mezuniyet Tezi, Yer No: TAEK 595.
Ergun, Sadeddin Nüzhet (1935), Bakî Hayatı ve Şiirleri, İstanbul: Suhulet Kitap Yurdu. Eyüboğlu, İsmet Zeki (1972), Bâkî, İstanbul: Kitaş Yay.
İnalcık, Halil (2011), Has-bağçede ‘ayş u tarab Nedimler Şairler Mutribler, İstanbul: Türkiye İş Bankası Yay.
İsen, Mustafa (1994) (Hzl.), Gelibolulu ‘Âlî b. Ahmed: Künhü’l-Ahbâr’ın Tezkire Kısmı, Ankara: AKM Yay.
Kalyon, Abuzer (2011), Peşteli Hisâlî Metâliü’n-Nezâir (II. Cilt) İnceleme-Metin, Ankara Gazi Üniversitesi Doktora Tezi.
Kaya, Bilge (2003) (Hzl.), Hisâlî Hayatı-Eserleri ve Metâliü’n-Nezâir Adlı Eserinin Birinci Cildi (İnceleme-Metin), Ankara: Gazi Üniversitesi Doktora Tezi.
Kayabaşı, Bekir (1997), Kâf-zâde Fâ’izî’in Zübdetü’l-Eş’âr’ı, Malatya: İnönü Üniversitesi Doktora Tezi.
Kesik, Beyhan (2012), “Bir Yazmadan Hareketle Bâkî’nin Yayımlanmamış Şiirleri” Turkish Studies, Volume 7/1, p.1489-1500.;
Kesik, Beyhan (2012), “Bazı Şiir Mecmualarından Hareketle Basılı Divanlarda Bulunmayan Bâkî Mahlaslı Şiirler”, Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S. 9, s. 115-122.
________, (2012), “Bazı Şiir Mecmualarından Hareketle Basılı Divanlarda Bulunmayan Bâkî Mahlaslı Şiirler II”, Turkish Studies, S. 8/13, s. 337- 350.
Kılıç, Filiz (2010) (Hzl.) ‘Âşık Çelebi Meşâ‘irü’ş-Şu‘arâ, (III cilt), İstanbul: İstanbul Araştırmaları Enstitüsü Yay.
Köksal, Fatih (2006), Sana Benzer Güzel Olmaz Divan Şiirinde Nazire, Ankara: Akçağ Yay.
Köksal, M. Fatih (2013), “Bâkî’nin Bilinmeyen Veda Gazeli ve Dîvânında Bulunmayan Bazı Şiirleri”, Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, S. 10, s. 319-330.
Kutluk, İbrahim (1997) (Hzl.), Beyânî Mustafa b. Câr’ullâh Tezkiretü’ş-şu‘arâ, Ankara: TTK Yay.
________, (2014) (Hzl.), Kınalı-zâde Hasan Çelebi Tezkiretü’ş-Şu‘arâ, (II cilt), Ankara: TTK Yay.
Küçük, Sabahattin (2011) (Hzl.), Bâkî Dîvânı, Ankara TDK Yay.
Mecmu‘a-i Eş‘âr, Süleymaniye Kütüphanesi Ali Nihad Tarlan No: 62 Mecmû‘a-i Nezâ’ir, Yapı Kredi Kütüphanesi No: 383.
Mutçalı, Serdar (1995), Arapça-Türkçe Sözlük, İstanbul: Dağarcık Yay.
Olgun, Tahir (1984), Edebiyat Lugati, İstanbul: Enderun Kitabevi.
Öztürk-Fidan, Gülşah Gaye (2010), “Konya Mevlana Müzesi 2095 Numarada Kayıtlı Mevlevilikle İlgili Bir Mecmuadan Hareketle Bâkî’nin Yayımlanmamış Bir Şiiri”, Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, S. 2, s. 95-108.
Riyâzî, Riyâzü’ş-Şu‘arâ, Nuruosmaniye Kütüphanesi No: 3724.
Saraç, M. A. Yekta, Emrî Dîvânı, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü No. 3144, Kültür Eserleri No. 427, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı E-Kitap.
Solmaz, Süleyman (2005) (Hzl.), ‘Ahdî ve Gülşen-i Şu‘arâsı (İnceleme-Metin), Ankara: AKMB Yay
Şemseddin Sâmi (1996), Kâmûsu’l-A‘lâm, Tıpkıbasım, (VI cilt), Ankara: Kaşgar Neşriyat.
Tanyıldız, Ahmet (2015), “Tahran’da Bulunan Türkçe Bir Şiir Mecmûası Ve Neşredilmemiş Bazı Şiirler”, Hikmet-Akademik Edebiyat Dergisi, S. 2, s. 39-87.
Taş, Hakan (2010), “Bâkî’nin Dîvân’da Bulunmayan Bir Gazeli ve Feyzî’nin Naziresi”, Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, S. 1, s. 181-192.
‘Ulvî, Dîvân, Fransa Paris Bibliothèque National Suppl Turc 580
________, Dîvân, İngiltere Londra British Museum Or. 11132
________, Dîvân, Millet Kütüphanesi Ali Emiri Manzum No: 304
________, Dîvân, Süleymaniye Kütüphanesi Halet Efendi Ek No: 150