Dindışı Ölüm Ötesi Arayışında İnsan ve Arzuları: San Junipero Örneği

Bu çalışmanın konusu dindışı ölümsüzlük arzusunun doğası ve dijital cennet fikridir. Dijital cennet, Netflix film platformunda yayımlanan Black Mirror isimli dizinin San Junipero bölümünde işlenmiştir. Konu bu gönderim çerçevesinde mercek altına alınmıştır. San Junipero kurgulanmış bir gelecek projeksiyonu olarak değerlendirilebilir. Bu kurgu, kısa veya uzun vadede etkisini gösterecek yoğun mesajlar/gönderimler içermekle birlikte dindışı ölümsüzlük arzusunun rasyonelleştirilmesi, meşrulaştırılması ve somutlaştırılması açısından önemlidir. Çalışma dijital cennet San Junipero örneğinden hareketle dindışı ölümsüzlük arzusunun anlamını ve doğasını keşfetmeyi ve içerdiği mesajları analiz etmeyi hedeflemektedir. San Junipero dizi bölümü nitel araştırma yöntemine uygun bir şekilde vaka örneği olarak ele alınmış, fenomenolojik ve göstergebilimsel yaklaşım ile incelenip yorumlanmıştır. Sonuçta dinlerde yer alan ölüm ötesi hayatın ve cennetin seküler/dünyevi/teknolojik taklidi olarak kurgulanmış San Junipero ile yansıtılan dindışı ölüm ötesi arayışında ve ölümsüzlük arzusunun doğasında; inançsızlık (imansızlık), Tanrıyı, ölümü ve dünyevi sorunları aşma, nihilist güç istenci, yok olma korkusu ile baş etme ve acılardan kaçınma, zamana ve ölüme meydan okuma, her şeyden özgürleşme, hazcılık, akla, güce ve teknolojiye inanma, kozmik anlam arayışı gibi temel inanç ve motivasyonların olduğu değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Din Psikolojisi, İnanç, Ölümsüzlük Arzusu, Dijital Cennet, San Junipero.

The Man and His Desires in the Profane Afterlife Quest: The Case of San Junipero

The subject of this study is the nature of the secular desire for immortality and the idea of digital paradise. Digital paradise is covered in the San Junipero episode of Black Mirror, which was released on the Netflix movie platform. The subject has been under the spotlight within the framework of this posting. San Junipero can be considered as a fictional projection of the future. This fiction is important in terms of rationalizing, legitimizing and embodying the non-religious desire for immortality, although it contains intense messages/references that will have an impact in the short or long term. Based on the example of the digital paradise San Junipero, the study aims to explore the meaning and nature of the secular desire for immortality and analyze the messages it contains. With the qualitative research method, the San Junipero serial episode was handled as a case example, and it was analyzed and interpreted with a phenomenological and semiotic approach. As a result, in the non-religious pursuit of the afterlife and in the nature of the desire for immortality, which is reflected in San Junipero, which is fictionalized as a secular/earthly/technological imitation of the afterlife and heaven in religions; There are basic beliefs and motivations such as disbelief (unbelief), overcoming God, death and worldly problems, nihilistic will to power, coping with the fear of extinction and avoiding pain, challenging time and death, liberation from everything, hedonism, searching cosmic signifiance, belief in reason, power and technology, evaluated.

Keywords:

Psychology of Religion, Faith, Desire for Immortality, Digital Paradise, San Junipero.,

PDF

___

Adler, Alfred. Yaşamın Anlam ve Amacı. çev. Kamuran Şipal. İstanbul: Say Yayınları, 9. Baskı., 2011c.
Anderson, Rachel. “"Virtually Heaven: Transhumanist Constructions of Christian Heaven in ‘Ready Player One’ and ‘San Junipero’”. Relics, Remnants, and Religion: An Undergraduate Journal in Religious Studies 3/1 (Ocak 2018), 1-26.
Arslan, Umut Tümay. “Aynanın Sırları: Psikanalitik Film Kuramı”. Kültür ve İletişim 12 (1)/23 (Ağustos 2009), 9-38.
Bakaç, Nihat. “Nihat Karademir: Yahudi-Hıristiyan geleneği ölümü bir ceza ve trajedi, İslam ise bir imtihan olarak kabul eder ve yaşamla eşitler”. Independent Türkçe. 20 Haziran 2022. Erişim 31 Aralık 2022. https://www.indyturk.com/node/523646/t%C3%BCrki%CC%87yeden-sesler/nihat-karademir-yahudi-h%C4%B1ristiyan-gelene%C4%9Fi-%C3%B6l%C3%BCm%C3%BC-bir-ceza-ve-trajedi
Basmacı, Pınar. “Nietzscheci Nihilizmin Postmodern Süreçteki Dönüşümü”. Düzce Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 10/1 (2020), 149-159.
Baudrillard, Jean. İmkânsız Takas. çev. Ayşegül Sönmezay. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2. Baskı., 2012.
Baudrillard, Jean. Simülakrlar ve Simülasyon. çev. Oğuz Adanır. Ankara: Doğu Batı Yayınları, 6. Baskı., 2011.
Bond, James. “Evolution, Innovation Symbolism in Medieval Monastic Gardens”. Ecclesiastical Landscapes in Medieval Europe: An Archaeological Perspective. ed. José Carlos Sánchez-Pardo vd. 167-181. Oxford: Archaeopress Publishing, 2020.
Braidotti, Rosi. İnsan Sonrası. çev. Öznur Karakaş. İstanbul: Kolektif Kitap, 2. Baskı., 2018.
Canetti, Elias. Ölüm Üzerine. İstanbul: Payel Yayınları, 2007.
Cook, James. “San Junipero and the Digital Afterlife”. Black Mirror and Philosophy. ed. David Kyle Johnson. 109-117. USA: John Wiley & Sons, 2020. https://doi.org/10.1002/9781119578291.ch11
Creswell, John W. Nitel Araştırma Yöntemleri: Beş Temel Yaklaşıma Göre Nitel Araştırma Yöntemleri. çev. Mesut Bütün - Selçuk Beşir. Ankara: Siyasal Kitabevi, 2013.
Çelik, Ezgi Ece. “Antroposen ve Posthuman İnsan Çağı’nda İnsan Sonrası Olmak”. Cogito İnsan Sonrası 95-96 (2019), 145-160.
Demir, Sertaç Timur. “Doğum Öncesinden Ölüm Sonrasına Sonsuzluk Tasarısı olarak Teknolojikleştirilmiş Yaşam”. Journal 12/2 (Haziran 2022), 173-203.
Ferah, Nimet. “Bireysel Psikoloji ve Din”. Toplumbilimleri Dergisi 8/15 (2014), 195-208.
Green, André. Yazı ve Ölüm. İstanbul: Metis Yayınları, 2018.
Gür, Aysun. “Yaşam ile Ölüm İlişkisinin Açıklığı Olrak Dünya: Fenemonolojik Bir Heidegger Okuması”. Yaşam ve Ölüm Felsefesi. ed. A. Kadir Çüçen. 11-26. Bursa: Sentez Yayıncılık, 2017.
Hackel, Steven W. The Worlds of Junipero Serra: Historical Contexts and Cultural Representations. California: University of California Press, 2018.
Horozcu, Ümit. “Ahiret İnancı ve İnsan Psikolojisi”. Din ve Hayat 16 (2012), 104-107.
Hökelekli, Hayati. Ölüm, Ölüm Ötesi Psikolojisi ve Din. İstanbul: Dem Yayınları, 2008.
Işık, Salih. “Hayat Ağacı ve Kutsal Ağaçlar: Türk ve Çin Mitolojisi Üzerine Bir Karşılaştırma”. Uluslararası Beşeri Bilimler ve Eğitim Dergisi (IJHE) 5/11 (2019), 546-566.
Kalyoncu, Hamdi. Ölümsüzlük İhtiyacı. İstanbul: Boğaziçi Yayınları, 2011.
Karaarslan, Faruk. “Post Seküler Din Halleri ve Dinin Dijitalleşmesi”. Dijitalleşen Din. ed. Mete Çamdereli vd. 19-44. İstanbul: Köprü Kitapları, 2015.
Karademir, Nihat. İnsanın Ölümsüzlük Arayışı (Birinci Kitap). İstanbul: Lejand Kitap, 2021.
Karakuş, Gonca vd. “Ölüm ve Ölüm Kaygısı”. Arşiv Kaynak Tarama Dergisi 21/1 (01 Şubat 2012), 42-79.
Kaya, Fuat. Ölüm Kitabı. İstanbul: Ark Yayınları, 2002.
Kaya, Mahmut (ed.). Felsefe ve Ölüm Ötesi. İstanbul: Klasik Yayınları, 2. Baskı., 2013.
Koç, Mustafa. “Ölümsüzlük Arzusu ve Birey Üzerindeki Etkileri”. EKEV Akademi Dergisi 2/3 (2000), 61-69.
Kutluer, İlhan. “Felek”. TDV İslâm Ansiklopedisi. Erişim 04 Ocak 2023. https://islamansiklopedisi.org.tr/felek
Kübler-Ross, Elisabeth. Ölüm ve Ölmek Üzerine. Ankara: APRIL Yayıncılık, 2010.
Martinez, Michael. “Pope Francis makes missionary Junipero Serra a saint | CNN”. Erişim 29 Aralık 2022. https://edition.cnn.com/2015/09/22/us/pope-francis-canonization-junipero-serra/index.html
May, Todd. Ölüm. İstanbul: Say Yayınları, 2019.
Mercer, Calvin - Trothen, Tracy J. Religion and the Technological Future: An Introduction to Biohacking, Artificial Intelligence, and Transhumanism. Switzerland: Springer, 2021.
Neuman, W. Lawrance. Toplumsal Araştırma Yöntemleri Nitel ve Nicel Yaklaşımlar I. çev. Sedef Özge. Ankara: Yayınodası Yayıncılık, 6. Baskı., 2013.
Özben, Mevlüt. Yapay Kutsallıklar. Ankara: Siyasal Kitabevi, 2015.
Özdemir, Memduh. “Kutsalın Ölümü”. Hece 234-235-236 (2016), 85-87.
Platon. Phaidon. çev. Suut K. Yetkin - Hamdi R. Atademir. İstanbul: MEB, 1989.
Posner, Orin. “‘Heaven is a Place on Earth’?: Configuring the Horizon of Queer Utopia in Black Mirror’s ‘San Junipero’”. American Science Fiction Television and Space: Productions and (Re)configurations (1987-2021). ed. Joel Hawkes vd. 55-70. Cham: Springer International Publishing, 2023. https://doi.org/10.1007/978-3-031-10528-9_4
Rank, Otto. Doğum Travması. İstanbul: Metis Yayınları, 2. Baskı., 2014.
Roney, Patrick. “Aşkınlık ve Yaşam: Nietzsche ve ‘Tanrının Ölümü’ Üzerine”. çev. Elis Şimşon. Kaygı 20 (2013), 305-322.
Royce, James. Ölümsüzlük Düşüncesi. çev. Mehmet Demirtaş. Antalya: Otorite Yayınları, 2021.
Sağır, Adem. Ölüm Sosyolojisi. Ankara: Phoenix Yayınevi, 2014.
Sevinç, Kenan. İnançsızlık Psikolojisi. İstanbul: Çamlıca Yayınları, 2017.
Sunar, Cavit. “İnsan Alem İlişkisi”. İslam İlimleri Enstitüsü Dergisi 3 (1977), 49-99.
Tan, Cenk. “Sanal Cennetin Ütopik Distopyası: Black Mirror’dan San Junipero”. Bilimkurgu Kulübü (blog), 30 Mart 2019. https://www.bilimkurgukulubu.com/televizyon/dizi/sanal-cennetin-utopik-distopyasi-black-mirrordan-san-junipero/
Tolstoy. İvan İlyiç’in Ölümü. çev. Nihal Y. Taluy. İstanbul: MEB, 1963.
Tuncer, Esra Saniye. “Göstergebilimin Çözümleme Modelleri Işığında Reklam Anlatıları”. Atatürk İletişim Dergisi 20 (Aralık 2020), 73-102.
Tura, Saffet Murat. Şeyh ve Arzu. İstanbul: Metis Yayınları, 2002.
Turan, Mehmet. “Kuyu Filmindeki Arzu Kavramının Lacancı Psikanalitik Yaklaşım Çerçevesinde Çözümlenmesi”. Selçuk İletişim 7/4 (Ocak 2013), 169-185.
Türkeri, Mehmet. Hayatın Anlamı ve Ölüm-süzlük. Antalya: Lotus Yayınevi, 2. Baskı., 2016.
Unat, Yavuz. “Aristoteles’in Evren Anlayışı ve İslam Astronomisine Etkisi”. 1-22. Ankara: Düşünbil Akademi, 2016. https://dusunbilakademi.com/aristoteles-sempozyumu-bildiri-ozetleri/
Uysal, Saliha. Ölüme Uyanmak. İstanbul: Marmara Akademi Yayınları, 2019.
Yalom, Irvin. Varoluşçu Psikoterapi. İstanbul: Kabalcı Yayınevi, 3. Baskı., 2001.
Yasa, Metin. “Ölümden Sonra Hayatın Psikolojik Değeri”. Tasavvuf: İlmi ve Akademik Araştırma Dergisi 22/5 (2001), 75-82.
Zizek, Slavoj. Yamuk Bakmak / Popüler Kültürden Jacques Lacan’a Giriş. İstanbul: Metis Yayınları, 2. Baskı., 2005.
Centre for Technomoral Futures. “The Digitalised Image of God: Artificial Intelligence, Liturgy and Ethics.” 17 Temmuz 2021. Erişim 20 Mayıs 2023. https://www.technomoralfutures.uk/post-doctoral-research-database/the-digitalised-image-of-god-artificial-intelligence-liturgy-and-ethics