Kadere Dair İki Risâle(Abdülmelik B. Mervân'ın Ha-san El-Basrî'ye Gönderdiği Mektup Ve Hasan El-Basrî'nin Abdülmelik B. Mervân'a Gönderdiği (Cevabî) Mektup)

Emevî halifesi Abdulmelik b. Mervân, o güne kadar alışık olunmadık tarzda kader üzerine görüş beyân eden dönemin tartışmasız en önde gelen âlimi Hasan el-Basrî'den kadere ilişkin düşüncelerini yazılı olarak kendisine bil-dirmesini istemiştir. Bunun üzerine Hasan el-Basrî, kadere dair görüşlerini içeren bir mektup yazarak halifeye göndermiştir. Hasan el-Basrî'nin Halife Abdülmelik'e gönderdiği bu risâle, İslâm dünyasında kadere dair kaleme alınmış ilk yazılı metin olarak kabul edilmektedir. Tahkîk ve tercüme ederek yayına hazırladığımız bu risâlede yalnızca İstanbul Ayasofya kütüphanesinde yer alan orijinal el yazması nüsha esas alınmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Hasan el-Basri, Kader, Hasan el-Basrî'nin Kader Risâlesi.

Two Epistles On Predestination (Qadar)

The Amavi Caliph Abd al-Malik b. Marwan demanded from al-Hasan al-Basri to report his views related with predestination which were unprecedented in content in a written text. Upon this urge, al-Hasan al-Basri write an epistle containing this views on predestination and sent it to the Caliph. This epistle which al-Hasan sent Amavi’s Caliph Abd al-Malik on predestination was evaluated the first written text on Qadar in the Islamic world. The copy which we designed as the reduction of the original copy and which we translated for publication is based on the original manuscript copy of İstan-bul Sophia.

Keywords:

Al-Hasan Al-Basri, Predestination (Qadar), Al-Hasan Al-Basri's Epistle on Predestination (Qadar).,

PDF

___

ABDULCEBBÂR, Kâdî; Fazlu’l-İ’tizâl ve Tabakâtu'l-Mu'tezile, Tunus, 1974.
AMMARÂ, Muhammed; Resâilu’l-Adl ve’t-Tevhid, Kahire, 1971, I/109-117.
DOĞAN, Lütfi-KUTLUAY Yaşar, “Hasan Basrî‟nin Kader Hakkında Halife Abdülmelik b. Mervan‟a Mektubu”, AÜİFD, Sayı: 3-4, Ankara, 1954, s. 75-78.
FAZLUR RAHMAN; İslâm, Çev. Mehmet Dağ-Mehmet Aydın, Ankara, 1992.
FIĞLALI, Ethem Ruhî; Çağımızda İtikadi İslâm Mezhepleri, İstanbul, 1983.
İBNU‟L-MURTAZÂ, Ahmed b. Yahya, el-Munye ve’l-Emel fî Şerhi’l-Milel ve’n- Nihal, Nşr. M. Cevad Meşkûr, Beyrut 1990.
İBNU'N-NEDÎM, Ebu‟l-Ferec; Kitabu’l-Fihrist, Nşr. M. Rıza Teceddüd, Tahran, 1366.
MERVÂN, Abdülmelik; Risâle Abdülmelik b. Mervân ile’l-Hasan el-Basrî, İstan- bul Ayasofya Kütüphanesi, No: 3998, 1.
MOURAD, Suleiman Ali; Early Islam Between Myth and History, Al-Hasan Al- Basri And The Formation of His Legacy In Calassical Islamic Scholarship, Leıden-Boston, 2006
OBERMANN, Julian; “Political Theology in Early Islam, Hasan al-Basri‟s Treatise on Qadar”, JAOS, LV [1935], s. 138-162.
RİTTER, Helmut; “Hasan Basri”, İA, Çev., Heyet, İstanbul, 1977, C. V-I.
RİTTER, Helmut; “Sutudien zur Geschichte der islamischen Frömmigkeit: I Ha- san el-Basri”, DER ISLAM, XXI, Berlin und Leipzing, İsl., XXI, [1993], s. 1-83.
UYANIK, Mevlüt; İslâm Siyaset Felsefesinde Sivil İtaatsizlik Kavramı, -Hasan el- Basrî Örneği-, İstanbul, 2001, s. 119-133.