Mehmet Akif Ersoy’un Mısır Günleri ve Mısır’da Türkçe Öğretirken Yaşadığı Zorluk

Mehmet Akif Ersoy, Osmanlı'nın dağılmaya yüz tuttuğu 20. yüzyılın başından itibaren Türk milletine menfaatinin nerede olduğunu göstermeye çalışmış, milletin faydasına olan işleri sıralamış ve her bir ferdin ilerlemek ve gelişmek için ne yapması gerektiğini anlatmıştır. 1911'deki Trablusgarp Savaşı, 1912'deki I. Balkan, 1913'teki II. Balkan, 1914'teki I. Dünya Savaşı sırasında ve sonrasında hem yazıları hem de şiirleri ile Türk milletini ikaza devam etmiştir. Mehmet Akif, I. Dünya Savaşı sonunda, 1918'de imzalanan Sevr Anlaşması'yla Batılı güçlerin Anadolu'yu peyderpey işgalinin başlamasıyla 10 Nisan 1920'de Anadolu'da başlayan Milli Mücadele'yi desteklemek üzere Anadolu'ya geçmiştir. 1920 yılında Burdur mebusu seçilerek TBBM üyesi olmuştur. 12 Mart 1921'de yazdığı Milli Mücadele'nin destanı mahiyetindeki İstiklal Marşı resmen milli marş olarak kabul edilmiştir. Mehmet Akif, Anadolu düşman işgalinden kurtulup Cumhuriyet rejimi ilan edildikten sonra Türkiye Cumhuriyeti hükümetinin uygulamalarından rahatsız olmuştur. Yeni uygulamalar ve yönetimle arası iyi olmayan Mehmet Akif, 1925 yılı sonundan itibaren daha önce iki defa gittiği Mısır'da temelli ikamete başlamıştır. Milli şair, yerleştiği Kahire'de (Hilvan) iş bulamadığı için de geçim sıkıntısı yaşamıştır. Tanıştığı Abdülvehhab Azzam Bey, Mehmet Akif'e El Câmiatü'l Mısriyye'de (Mısır Üniversitesi) Türkçe dersleri vermesini teklif etmiştir. Mehmet Akif, El Câmiatü'l Mısriyye'de Türkçe okutulmasına şaşırmıştır. Akif bu teklifi: "bakkala, kasaba rezil olmaktansa Darülfünün efendilerinin garip-nüvazlıklarına dehalet eylemek daha makul göründü. Bakalım Mevla ne gösterecek" düşüncesiyle kabul etmiştir. Böylece üniversitede Türkçe dersi vermeye başlamıştır. El Câmiatü'l Mısriyye'de Türkçe dersi üniversitenin edebiyat kısmının 3. ve 4. sınıflarında ikişer saattir. Mehmet Akif, Arapça tedris yapılan üniversitede derslere başlayacaktır ama bir eksiklik söz konusudur. 17 Aralık 1929'da İstanbul'da bulunan Mahir İz'e yazdığı mektupta derslere başladığı haberi ile beraber bu eksiklikten de bahsetmiş ve ondan bazı talepleri olmuştur. Bu makalede Türkçenin yabancı dil olarak okutulması tarihine bir katkısı olacağı düşünülen bu mektup ve bu mektuptaki talepler üzerinde durulacaktır

Mehmet Akif Ersoyıs Egyptian Days and The Difficulty Encountered of Teaching Turkish in Egypt

Mehmet Akif Ersoy, from the beginning of the twentieth century, when Ottomon Empire was about the disintegration period, tried to show where the interest of the Turkis nation. He described what the benefits of nation should have to do for the progress and development of each individual. He continued to engage the Turkish nation with both writings and poems during and after the Battle of Tripoli in 1911, fist Balkan in 1912, second Balkan in 1913 and World War I in 1914. Mehmet Akif passed Anatolia to support the National Struggle that began in Anatolia when Western powers start to occupy Anatolia step by step on April 10, 1920 after the Sevres Treaty was signed. He was elected Burdur deputy in 1920 and became a member of the TBMM. The Turkish National Anthem, which was written on March 12, 1921, was officially recognized as a national anthem.Mehmet Akif disturbed to the practices of the Republic of Turkey government after the liberation of the enemy from Anatolia and declaration of the Republican regime. Mehmet Akif, who is not good with new practices and administration, started residence in Egypt, where he had gone twice since the end of 1925. The national poet, he lives in Cairo (Hilvan) because he could not find a job to live with. Abdülvehhab Azzam Bey, who is an acquaintance, has offered Mehmet Akif to give Turkish lessons in El Câmiatü’l Mısriyye (Egyptian University). Mehmet Akif was surprised to learn Turkish in El Câmiatü’l Mısriyye. He accepted this offer. Thus, he started teaching Turkish lessons at the university. Turkish lesson in El Câmiatü’l Mısriyye two and a half hours in the 3rd and 4th classes of the literature section of the university. Mehmet Akif will begin his studies at universities in Arabic, but there is a shortcoming. On December 17, 1929, in the letter he wrote to Mahir Iz in Istanbul, he mentioned the lack of this news with his lectures and he had some requests from him. In this article, we will focus on the requests in this letter. which is supposed to contribute to the history of Turkishness as a foreign language

___

  • Coşkun, Muharrem, Kod Adı: İrtica: 906, Gaziosmanpaşa Belediyesi Yayınları, İstanbul, 2014.
  • Düzdağ, M. Ertuğrul, Mehmed Âkif Mısır Hayatı ve Kur’ân Meali, Şule Yayınları, İstanbul, 2005.
  • Mehmet Akif ERSOY (1873-1936), Mektuplar: Güzel Yazılar, (hazırlayanlar: İsmail Parlatır…(ve başk.), 3 bs., TDK Yay., Ankara, 2014.
  • Günaydın, Yusuf Turan, “Mehmed Akif’in Mektupları”, Hece (Karakter Abidesi ve Bir Çığ- lık Olarak Mehmet Akif Özel Sayısı), Yıl 12, Sayı 133, Ocak 2008, s. 487.
  • Günel, Fuat, “Abdülvehhab Azzâm”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, C 4, İstanbul, 1992.
  • Işıksalan, Nilay, “Türk Edebiyatı Kitaplarının İçerik Değerlendirmesi-I (1923-1950)”, Eğitim ve Bilim, 2002, C 27, S 124.
  • İz, Mahir, Yılların İzi, Kitabevi, İstanbul, 1990.
  • Kutluay, Fahri, “Aydınlatılan İki Mühim Sır”, Sebilürreşad, C 4, S 99.
  • Üstadım Mehmet Akif Muallim Mahir İz’in Hatıraları, (haz. M. Ertuğrul Düzdağ), Bağcılar Belediyesi Yayınları, İstanbul, 2015.
  • Yıldırım, Tahsin, Milli Mücadele’de Mehmet Akif, Selis Kitaplar, İstanbul, 2007.
  • Yıldırım, Tahsin, “Mehmet Âkif Ersoy’un Hayatı, Sanatı ve Edebî Kişiliği”, (Ed. Turgay Anar) Bir İstiklâl Âşığı Mehmet Âkif Ersoy: Hayatı, Sanatı, Fikirleri Üzerine Araş- tırma ve İncelemeler (içinde), DBY, İstanbul, 2011.