Yabancılara Türkçe Öğretimine Yönelik Ders Kitaplarındaki Konuşma Etkinliklerinin Dil Öğrenme Stratejileri Açısından İncelenmesi

ÖZ: Dil öğrenicilerinin öğrenme stratejilerinin farkına varmasında derste kullanılan araç-gereçlerin önemli bir yeri vardır. Ders kitaplarındaki stratejilere dönük etkinlikler, öğrenicinin dil öğrenme sürecinde işlemlemesi ve durumlara uygun strateji seçiminde belirleyici bir rol oynamaktadır. Bu nedenle bu araştırmada, A2 düzeyine dönük konuşma etkinliklerinde hangi dil öğrenme stratejilerinin işe koşulduğunu belirlemek amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda, Oxford’un sınıflandırmasından yararlanılmıştır. Araştırmada, doküman incelemesi yönteminden yararlanılmış ve A2 düzeyi ders kitabı konuşma etkinlikleri bellek, bilişsel, dengeleyici, üstbilişsel, sosyal ve duyuşsal stratejilerin kullanımı açısından incelenmiştir. Araştırma sonucunda ders kitaplarında stratejilerin dengesiz bir biçimde ele alındığı, bilişsel stratejilerin baskın bir biçimde kullanılmasına karşın diğer stratejilerin kullanım oranları yönünden farklılaşmalar olduğu görülmüştür. Duyuşsal stratejilerin kullanımı açısından zayıf kalmakla birlikte her bir stratejinin tüm yönlerinin karşılanmasına dönük etkinliklerin de yetersiz olduğu belirlenmiştir. Bu nedenle öğrenicilere strateji öğretimi açısından ders kitaplarındaki etkinlikler ve görevlerin yeniden düzenlenmesine gereksinim duyulduğu söylenebilir. Anahtar sözcükler: yabancılara Türkçe öğretimi, ders kitapları, dil öğrenme stratejileri, Oxford sınıflandırması.

An Investigation of Speaking Activities in Textbooks for Turkish Teaching as a Foreign Language in Terms of The Language Learning Strategies

ABSTRACT: The tools used in the course have an important place for language learners to recognize the learning strategies. The activities in the textbooks play a crucial role for the learner’s using the strategies in the language learning process and selecting them according to situations. Therefore, in this study, it was aimed to determine which language learning strategies were employed in speaking activities at A2 level. For this purpose, Oxford's classification was utilized. In the study, document analysis method was used and A2 level textbook speaking activities were examined in terms of memory, cognitive, compensation, metacognitive, social and affective strategies. As a result of the research, it was seen that the strategies were used unbalanced in the textbooks, and there was a proportional difference in the use of other strategies despite the predominant use of cognitive strategies at all of them. Besides, the affective strategies in all textbooks were used rarely, and also it was determined that the activities were  insufficient in terms of all aspects of the strategies. For this reason, it can be said that the learning activities and tasks in the textbooks should revise in terms of teaching the learning strategies to learners. Keywords: Turkish teaching as a foreign language, textbooks, language learning strategies, Oxford’s classification.

___

  • Akın, H. ve Çetin, M. (2016). Cinsiyet faktörünün yabancı dil olarak Türkçe öğrenim stratejilerine etkisi (Bosna Hersek örneği). Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 5(2), 1021-1032.
  • Barut, A. (2015). Yabancı dil olarak Türkçe öğrenen üniversite öğrencilerinin kullandıkları dil öğrenme stratejileri üzerine bir değerlendirme. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Bilkent Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Bayezit, H. (2013). Yabancı dil olarak Türkçe ve İngilizce ders kitaplarındaki öğrenme stratejilerinin kullanımı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
  • Boylu, E. (2015). Yabancı dil olarak Türkçe öğrenenlerin dil öğrenme stratejilerini kullanma düzeyleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Bölükbaş, F. (2013). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde dil öğrenme stratejilerinin sözcük öğrenimine etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education), 28(3), 55-68.
  • Brown, H.D. (2001). Teaching by principles: an interactive approach to language pedagogy (2. baskı). New York: Longman.
  • Chamot, U. A. (2004). Issues in language learning strategy research and teaching. Electronic Journal of Foreign Language Teaching, 1(1), 14-26.
  • Cohen, A. D. (1990). Language Learning: insight for learners, teachers, and researchers. Newbury House/Harper & Row, New York.
  • Cohen, A.D. (2014). Strategies in learning and using a second language. New York: Routledge.
  • Ellis, R. (1994). The study of second language acquisition. Oxford: Oxford University Press.
  • Griffiths, C. (2003). Patterns of language learning strategy use. System, 31, 367-383.
  • Harputoğlu, B. (2015). Yabancı dil olarak Türkçe ve ana dil Türkçe ders kitaplarında öğrenme stratejilerinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Jones, B. F., Palincsar, A. S., Ogle, D. S. ve Carr, E. G. (1987). Strategic teaching and learning: cognitive instruction in the content areas. Alexandria, Va.: Association for Supervision and Curriculum Development.
  • Macaro, E. and Cohen, A. D. (2007) Introduction. In A. D. Cohen and E. Macaro (eds.). Language learner strategies: 30 years of research and practice içinde (s.1-5). Oxford: Oxford University Press.
  • Mohammad, Q. (2014). Jawaharlal Nehru Üniversitesinde yabancı dil olarak Türkçe öğrenen üniversite öğrencilerinin dil öğrenme stratejileri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.
  • O’Malley, J M., Chamot, A. U., Stewner-Manzanares, G., Kupper, L. J. ve Russo, R. P (1985). Learning strategies used by beginning and intermediate ESL students. Language Learning, 35(1), 21-46.
  • O’Malley, J M. ve Chamot, A. U.(1990). Learning strategies in second language acquisition. Cambridge: Cambridge University Press.
  • Oxford, R. L. (1990). Language learning strategies: what every teacher should know? Boston: Heinle and Heinle.
  • Oxford, R. L. (2003). Language learning styles and strategies: concepts and relationships. IRAL, 41, 271–278.
  • Oxford, R.L ve Cohen, A.D. (1992). Language learning strategies: crucial issues of concept and classification, Applied Language Learning, 3 (1-2), 1-35.
  • Rubin, J. (1975). What the "good language learner" can teach us. TESOL Quarterly, 9(1), 41-51.
  • Silahsızoğlu, E. (2004). Öğrenme Stratejileri ve teknikleri bağlamında yabancı dil olarak Almanca ve Türkçe öğretim süreçlerine karşılaştırmalı bir bakış. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Stern, H H (1975). What can we learn from the good language learner?, Canadian Modern Language Review, 34, 304-318.
  • Varışoğlu, M.C. (2017). Türkçe öğrenen Litvanyalı öğrencilerin kullandıkları dil öğrenme stratejileri. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi [TAED], 59, 533-546.
  • William, M. ve Burden, R.L (1997) Psychology for language teachers: a social constructive approach. Cambridge: Cambridge University Press.
  • Yalçın, Ç. (2018). Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi ders kitaplarında yer alan dinleme etkinliklerinin dil öğrenme stratejileri açısından incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Nevşehir.