Ortaokul 5. ve 6. Sınıf Türkçe Ders Kitaplarında Yer Alan Yabancı Kökenli Sözcüklerin İncelenmesi

ÖZ: Bu çalışmanın amacı, anadili öğretiminde temel kaynak olarak kullanılan Türkçe ders ve çalışma kitaplarındaki yabancı kökenli sözcükleri incelemektir. Çalışmanın giriş bölümünde genel olarak Türkçede bulunan alıntı sözcüklerin çeşitleri, yapısal özelliklerine ve sözcük öğretiminin dil edinimi ve zihinsel gelişim açısından önemine yer verilmiştir. Özelinde tarama modeline dayalı betimsel bir araştırma olan bu çalışmada, ortaokul 5. ve 6. sınıf Türkçe ders ve öğrenci çalışma kitaplarında geçen yabancı kökenli sözcüklerin varlığı ve niceliği belirlenmiştir. Çalışmada, kitaplarda yer alan yabancı kökenli sözcükler, Türkçe karşılığı olanlarla sınırlandırılmıştır. Belirlenen kitaplar incelenmiş ve sonuç olarak Türkçe karşılığı olan yabancı kökenli sözcüklerin 5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı’nda %9,8; 6. Sınıf Türkçe Öğrenci Çalışma Kitabı’nda ise %5,3 oranında olduğu saptanmıştır. Ayrıca, incelenen kitaplarda yer alan sözcük öğretimi etkinlikleri ile çocukların sözcük dağarcığına kazandırılması amaçlanan sözcüklerin, 5. sınıf düzeyinde %17; 6. sınıf düzeyinde ise %23 oranında yabancı kökenli olduğu görülmüştür. İncelenen kitaplardaki yabancı kökenli sözcüklerin en çok Arapça ve Fransızca kökenli olduğu belirlenmiştir. Bu bulgulara dayanarak, Türkçe ders kitapları hazırlanırken sözcük seçiminde daha duyarlı olunabileceği sonucuna ulaşılmıştır. Anahtar sözcükler: Türkçe ders kitapları, yabancı kökenli sözcükler, sözcük öğretimi.

Anahtar Kelimeler:

Türkçe ders kitapları, yabancı kökenli sözcükler, sözcük öğretimi

Ortaokul 5. ve 6. Sınıf Türkçe Ders Kitaplarında Yer Alan Yabancı Kökenli Sözcüklerin İncelenmesi

PDF

___

Kaynakçaa) İncelenen KaynaklarAğın Haykır, H., Kaplan, H., Kıryar, A., Tarakçı, R. ve Üstün, E. (2017). Ortaokul Türkçe 5. sınıf ders kitabı. E. Aktaş ve B. Bayram (Ed.). Ders Kitapları, 1. Baskı, İstanbul: Binet Matbaacılık.Bozkurt, B. Ü. ve Canlı, S. (2017). İlköğretim Türkçe 6. sınıf öğrenci çalışma kitabı. Ankara: Başak Matbaacılık ve Tanıtım Hiz. Ltd. Şti.b) Yararlanılan KaynaklarAdalı, O. (2011). Anlamak ve anlatmak. İstanbul: Pan Yayıncılık.Aksan, D. (2010). Her yönüyle dil: Ana çizgileriyle dilbilim. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.Aksan, D. (2015). Türkçenin sözvarlığı. Ankara: Bilgi Yayınevi.Aslan, C. (2006). Türkçe ders kitaplarında ‘Türkçe olmayan sözcükler’in kullanımı üzerine bir inceleme. Ankara Üniversitesi Tömer Dil Dergisi, Sayı:133, 7-19. Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2010). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Yayıncılık.Hepçilingirler, F. (2007). Dilim dilim anadilim. İstanbul: Everest Yayınları.Karababa, Z. C. (1993). Türkçeyle İngilizce arasında birbirine paralel anlatım biçimlerinin değerlendirilmesi (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.Karadağ, Ö. (2013). Kelime öğretimi. İstanbul: Kriter Yayınevi.Kavcar, C. (2002). Türkçenin güncel sorunları. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim, sayı 27, Sayfa 13-17.Kavcar, C., Oğuzkan, A.F., Aksoy, Ö (2012). Yazılı ve sözlü anlatım. Ankara: Anı Yayıncılık.Lüle Mert, E. (2013). Türkçe ders ve çalışma kitaplarının sözcüksel görünümlerine ilişkin örnek bir uygulama. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, Sayı 17, 152-168.Milli Eğitim Bakanlığı, Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı (2017). Türkçe Dersi Öğretim Programı, Ankara.Milli Eğitim Bakanlığı, Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı (2015). Türkçe Dersi Öğretim Programı, Ankara.Milli Eğitim Bakanlığı. (2012) Ders kitapları ve eğitim araçları yönetmeliği.Özkan, N. (2011). Türkçedeki yabancı unsurları tasnif denemesi. 38. ICANAS Bildiriler Dil Bilimi, Dil Bilgisi, ve Dil Eğitimi III. Cilt (S.1343-1349). Ankara: Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Yayınları. Püsküllüoğlu, A. (2009). Öz Türkçe kılavuzu. Ankara: Arkadaş YayıneviPüsküllüoğlu, A. (2012). Öz Türkçe sözlük. Ankara: Arkadaş YayıneviSever, S. (2011). Türkçe öğretimi ve tam öğrenme. Ankara: Anı Yayıncılık.Sezgin, F. (2004). Türkçede batı kökenli kelimelerin yoğunluğu. Ankara: TDK Yayınları. Tavşancıl, E., Aslan, E. (2001). Sözel yazılı ve diğer materyaller için içerik analizi ve uygulama örnekleri. İstanbul: Epsilon Yayınları.Ülper, H. (2010). Türkçe ders kitabı çözümlemeleri. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.Vardar, B. (2007). Açıklamalı dilbilim terimleri sözlüğü. İstanbul: Multilingual Yayınları.Zülfikar, H. (2011). Dünden bugüne Türkçe/ Yabancı kelimelerin dilde yayılışı. Türk Dili, Sayfa 49-56.Zülfikar, H. (2002). Türkçenin söz varlığında yabancılaşma. Türkler (Cilt 18). Ankara: Yeni Türkiye Yayınları, Sayfa 74-79.