6. Sınıf Türkçe Kitabının Söz Varlığı Görünümü ve Derleme Dayalı Etkinlik Önerileri
Özet, Bu
çalışmanın amacı, 6. sınıf Türkçe ders ve çalışma kitabının Güneyli’nin (2011)
önerdiği ölçütlere uygunluk durumunun belirlenmesi ve derlem verisinden
yararlanılarak sözcük öğretimiyle ilgili örnek etkinlikler tasarlanmasıdır.
Tarama modelinde betimsel bir araştırma olan bu çalışmanın bulguları,
kitapların Türkçe sözcük kullanımı, bilişsel gelişim ve dil gelişimi,
sözcüklerin kullanım sıklığını dikkate alma, somutluk ve çağrışım durumuna
görelik, öğretimde amaçlara görelik ve farklı yöntem-teknik, araç-gereç ve
etkinliklere yer verme açısından uygun olduğunu göstermektedir. Buna rağmen,
temel kavramlar, imgelem durumuna görelik, kullanıma göre incelemeye yer verme
açısından uygun değildir. Ayrıca, sözcük inceleme ve sözcük öğretimi
etkinlikleri alanındaki ölçütlere göre geliştirilmesi gereken yönler vardır.
Anahtar Kelimeler:
Türkçe ders kitapları, sözcük öğretimi, derlem dilbilim
Vocabulary of the 6th Grade Turkish Book and Corpus-based Activity Suggestions
The aim of
this study is to identify whether the 6th Grade Turkish texbook and workbook
meet the criteria suggested by Güneyli (2011) and to create vocabulary
exercises using corpus data. This study,
the method of which is a descriptive
survey model, reveals that these
books are appropriate in terms of using Turkish vocabulary, cognitive and
language development level, regarding the frequency of use of words,
concreteness, connotation of words, expediency, including different
methods-techniques, tools and activities. However, they aren’t appropriate in
terms of basic concepts, imagery and activities of pragmatic analysis.
Furthermore, some activities can be improved to meet the criteria of vocabulary
teaching and analysis.
Keywords:
Turkish textbooks, teaching vocabulary, corpus linguistics,
___
- Aksan, Y., Aksan, M., Koltuksuz, A., Sezer, T, Mersinli, Ü., Demirhan, U. U., Yılmazer, H., Kurtoğlu, Ö., Atasoy, G., Öz, S. ve Yıldız, İ. (2012). Construction of the Turkish National Corpus (TNC). Proceedings of the Eight International Conference on Language Resources and Evaluation (LREC 2012) içinde. (ss. 3223-3227) İstanbul. Turkiye. http://www.lrec-conf.org/proceedings/lrec2012/papers.html
- Aksan, Y. ve Uçar, A. (2012). Türkçe sözvarlığının öğretiminde derlem kullanımı: Türkçe Ulusal Derlemi örneği. M. Aksan. ve Y. Aksan (Ed.) içinde, Türkçe öğretiminde güncel çalışmalar (ss. 103-112). Ankara: Şafak.
- Dilidüzgün, Ş. (2014). Türkçe öğretiminde sözcük öğretme yöntemlerinin yeterliliği. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 7(17), 233-258.
- Göçer, A. (2009). Türkçe eğitiminde öğrencilerin söz varlığını geliştirme etkinlikleri ve sözlük kullanımı. Turkish Studies 4(4), 1025-1055.
- Güneyli, A. (2011). Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin sözcüksel görünümü. H. Ülper (Ed.) içinde, Türkçe ders kitabı çözümlemeleri (ss. 157-188). Ankara: Pegem Akademi.
- Gür, T., Coşkun, İ. ve Sağlam, F. (2013). İlkokul 2, 3 ve 4. sınıf Türkçe ders kitapları bütüncesinin kelime hazinesini geliştirme eğitimi açısından incelenmesi, Turkish Studies 8(1), 1561-1570.
- İbe Akcan, P. (2012). Türkçe öğretiminde sözlük kullanımı: Türkçe çalışma kitaplarında sözlüğe gönderen alıştırmalar. M. Aksan ve Y. Aksan (Ed.) içinde, Türkçe öğretiminde güncel çalışmalar (ss. 93-102). Ankara: Şafak.
- İbe Akcan, P. (2014). Türkçe öğretiminde sözcük etkinlikleri: İlköğretim 1.-5. sınıf düzeyinde alıştırmalara ilişkin bir çözümleme. Dil ve Edebiyat Dergisi / Journal of Linguistics and Literature 11(2), 43-67.
- İbe Akcan, P., Erköse, Y. & Yalçin Çakmak, Y. (2016). Bilişsel dilbilim kuramı çerçevesinde Türkçe öğretimi etkinlikleri. S. Dilidüzgün (Ed.) içinde, Kuram ve uygulama bağlamında Türkçe öğretimi (ss. 536-550). Ankara: Anı Yayıncılılık.
- Karadağ, Ö. ve Kurudayıoğlu, M. (2010). 2005 Türkçe programına göre hazırlanmış ilköğretim birinci kademe Türkçe ders kitaplarının kelime hazinesi. TÜBAR, XXVII, 424-436.
- Lüle Mert, E. (2010). Etkinliklerle sözcük öğretimi. Ankara: Anı Yayıncılık.
- Uludağ, Ç. (2010). 7. sınıf Türkçe ders kitaplarının söz varlığı açısından incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
- Ülper, H. ve Karagül, S. (2012). Sözcük öğretimi yaklaşımları açısından Türkçe ders kitaplarının değerlendirilmesi. E. Yılmaz, M. Gedizli, E. Özcan ve Y. Koçmar (Ed.) içinde Türkçenin eğitimi-öğretimi üzerine çalışmalar (ss. 262-272). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
- MEB. (2015a). İlköğretim Türkçe 6 ders kitabı. Ankara: MEB.
- MEB. (2015b). İlköğretim Türkçe 6 öğrenci çalışma kitabı. Ankara: MEB.
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2015
- Yayıncı: Hakan Ülper