Richard Bach’ın “Martı jonathan livingston” adlı anlatısının türkçe çevirilerinin eşdeğerlik bağlamında değerlendirilmesi üzerine bir deneme
Uluslararası iletişim ve etkileşimin son derece yoğun olduğu günümüzde, çeviri bilim birçok alanda olduğu gibi yazın alanında da yararlanılması zorunlu bir disiplin olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu alanda yapılan kuramsal çalışmalarda yoğun olarak görülen sorunlardan biri de kaynak metin ile erek metin arasında ‘eşdeğerlik’ olarak adlandırılan karşılıklı bağıntıdır. Bu bağıntı ister kaynak dilden hareketle yapılan çevirilerde olsun, isterse de erek dili de dikkate alan çevirilerde olsun gerçekleştirilen etkinliklere yön verir; çevirmen ve metin üzerinde etkili olur. Bu çalışmada ise Richard Bach’ın çocuk yazınında önemli bir yere sahip olan “Martı Jonathan Livingston”2 adlı İngilizce anlatısı ile Türkçe çevirileri eşdeğerlik bağlamında değerlendirilmiştir. Kaynak metinden alınan örnek bir kesit ile Türkçe karşılıkları birlikte değerlendirilmiş; metni esas alan yapısal bir çözümleme amaçlanmıştır. Kaynak metin ile erek metinler arasında gerçekleşen dil bilgisel eşdeğerlik kadar, metinlerin anlamsal eşdeğerliği de dikkate alınmıştır. Yapılan inceleme deneysel boyutta bir çalışmayı yansıtmaktadır..
An essay on Turkish translation of richard bach’s narrative called “Jonathan livingston seagull” with regard to equivalency
Today, in which international communication and interaction are extremely intense,sience of translation appears as an essential principle to be benefited in the field of literature as in many areas. One of problems seen frequently in theoretical studies in this area is equivalence called as mutual relation between source text and target text. This correlation, whether in source or target text-based translatio, directs the study and influences the text and translator. In this study, Richard Bach's narration with the name of “Jonathan Livingston Seagull” and Turkish translations have been evaluated in the context of equivalence. A sample section taken from source text has been evaluated together with the Turkish equivalents; a structural analysis based on text has been aimed. Both the grammatical equivalence occur between source text and target text, and semantical equivalence of texts have been taken into consideration. This examination reflects an empirical study.
___
- Aksan, Doğan (2006), Yaşayınca…, Bilgi Yayınevi, Ankara.
- Aytaç, Gürsel (2003), Karşılaştırmalı Edebiyat Bilimi, Say Yayınları, İstanbul.
- Bach, Richard, Jonathan Livingston Seagull, http://lib.ru/RBACH/seagulleng.txt. 08.12.2009 Tarihli erişim.
- Bach, Richard (1992), (Çev. Nuran Akgören), Martı, SAY Yayınları, İstanbul.
- Bach, Richard (2003), (Çev. Ülker Baykal), Martı Jonathan Livingston, ÜBL Yayınları, Ankara.
- Bach, Richard (2009), (Çev. Kader Ay Demireğen), Martı Jonathan Livingston, Epsilon Yayıncılık, İstanbul.
- Başkan, Özcan (1978), “Dilde Çeviri İşlemi”, Türk Dili Çeviri Sorunları Özel Sayısı, Cilt: XXXVIII, Sayı: 322, 1 Temmuz 1978.
- Birchoff, Cornelius (2002), “Dilimin Sınırları Değişen Sosyal Hayat ve Çeviri Dili Türkçe”, Türkçenin Dünü, Bugünü, Yarını / Uluslar Arası Bilgi Şöleni Bildiriler, Ankara.
- Bulut, Alev (2006), “Yazın Çevirisinde Etnik Kültürün Sesi: Türkçe’de Hanif Kureishi Çevirileri”, Bellek, Mekân, İmge: Prof. Dr. Nilüfer Kuruyazıcı’ya Armağan, Multilingual, İstanbul.
- Cömert, Bedrettin (1978), “Kuramsal Açıdan Çeviri Sorunu”, Türk Dili Çeviri Sorunları Özel Sayısı, Cilt: XXXVIII, Sayı: 322, 1 Temmuz 1978.
- Çavuş, Gülkan (2005), Kaynak-Odaklı ve Erek-Odaklı Çeviri Yaklaşımlarında Eşdeğerlik Sorunu, Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Çeviri Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mersin.
- Çoraylı, Oya (2008), Farklı Metin Türlerinin Çevirisinde Karşılaşılan Sorunlara Eleştirel Bir Bakış, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya.
- Demirel, Şener (2009), Metinlerle Çocuk Edebiyatı, Data Yayınları, Elazığ.
- Göktürk, Akşit (1978), “Yazınsal Çeviride Metin-Ötesi Anlam İlişkileri”, Türk Dili Çeviri Sorunları Özel Sayısı, Cilt: XXXVIII, Sayı: 322, 1 Temmuz 1978.
- Göktürk, Akşit (2002), Çeviri: Dillerin Dili, YKY, İstanbul.
- Günay, Kâmil (2007), George Orwell’in Hayvan Çiftliği Adlı Eserinin Türkçe’ye Çevirilerinin Eleştirisi, Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Mütercim Tercümanlık Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Muğla.
- Gündüzalp, Nuray CİHAN (2008), Charles Baudelaire’in Şiirlerinin Türkçe Çevirileri Üzerine İnceleme, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Fransız Dili ve Eğitimi Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Adana.
- Kıran, Zeynel – Ayşe Eziler Kıran (2002), Dilbilime Giriş, Seçkin Yayınları, Ankara.
- Long, Lynne, “Literary Translation and Cultural Memory”, http://wrap.warwick.ac.uk/202/1/WRAP_Long_0070255-020908- Long_Literary_Translation_and_Cultural_ Memory.pdf. 08.02.2010 Tarihli erişim.
- Özgü, Melahat (1978), “Çeviride Uzmanlık Sorunu”, Türk Dili Çeviri Sorunları Özel Sayısı, Cilt: XXXVIII, Sayı: 322, 1 Temmuz 1978.
- Rifat, Mehmet (2005), XX. Yüzyılda Dilbilim ve Göstergebilim Kuramları: 1. Tarihçe ve Eleştirel Düşünceler, YKY, İstanbul.
- Rifat, Mehmet (2009), Göstergebilimin ABC’si, Say Yayınları, İstanbul.
- Sinan, Ahmet Turan (2001), Türkçenin Deyim Varlığı, Kubbealtı Yayıncılık, Malatya.
- Şenöz, Canan Ayata (2005), Metindilbilim ve Türkçe, Multilingual, İstanbul.
- TÜRKÇE SÖZLÜK (1998), Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
- Vardar, Berke (2001), Dilbilim Yazıları, Multilingual, İstanbul.
- Vardar, Berke (2002), Açıklamalı Dilbilim Terimleri Sözlüğü, Multilingual, İstanbul.
- Vermeer, Hans J. (2008), (Çev. Ayşe Handan Konar), Çeviride Skopos Kuramı, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.
- Yetkin, Suut Kemal (1978), “Başarılı Çevirinin Koşulları”, Türk Dili Çeviri Sorunları Özel Sayısı, Cilt: XXXVIII, Sayı: 322, 1 Temmuz 1978.
- Yücel, Tahsin (2006), “Çeviri Deneyimi”, Bellek, Mekân, İmge: Prof. Dr. Nilüfer Kuruyazıcı’ya Armağan, Multilingual, İstanbul.
- ISSN: 1300-3542
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2004
- Yayıncı: Ankara Üniversitesi TÖMER
Sayıdaki Diğer Makaleler
THE RELATIONSHIP BETWEEN AUTONOMY PERCEPTION AND CLASSROOM BEHAVIORS OF ENGLISH LANGUAGE LEARNERS
Evrensel dilbilgisi ve dilbilgisi eşleştirme modelleri: Dilin zihindeki durumuna yaklaşımlar
Dilbilgisi öğretiminde senaryo tabanlı öğrenme yaklaşımının etkililiği: Kelime türleri örneği