AHMET HAKAN ÜNLÜ, Erkan DÜZ, HÜSEYİN BİLGİN BİLGİÇ, Onur KÖSE, SERKAN BAKIRCI

Van ve Bitlis İllerindeki Köpeklerde Leishmaniasis Seroprevalansı

Bu çalışmada, Van ve Bitlis illerindeki köpeklerde leishmaniasis seroprevalansının IFAT (immuno-floresan antikor testi) ile belirlenmesi amaçlanmıştır. Van ve Bitlis illerindeki toplam 100 adet köpekten yaş ve cinsiyet ayrımı yapılmadan venöz kan örnekleri alınmıştır. Seroprevalansın belirlenmesi amacıyla antikoagülansız tüplere alınan ve santrifüj edilerek serumu çıkarılan kan örneklerine lam üzerinde IFAT uygulanmıştır. Lamlar, floresan mikroskop altında 20X objektif kullanılarak incelenmiş ve görüntüler kayıt altına alınmıştır. Bu çalışmada istatistiksel analiz için ki-kare testi kullanılmıştır. Van ilinde toplam 65 adet köpekten kan örneği alınmış ve IFAT sonucunda 3 adet köpek (%4,6) leishmaniasis yönünden pozitif bulunmuştur. Bitlis ilinde ise toplam 35 adet köpekten kan alınmış ve IFAT sonucunda 1 adet köpek (%2,9) seropozitif olarak tespit edilmiştir. İstatistiksel olarak yaşlar ve pozitif olgular bakımından anlamlı bir ilişki bulunamamıştır (p>0.05). Van ve Bitlis illerinde yapılan bu çalışma ile bölgede bulunan köpeklerin leishmaniasis bakımından seropozitif olarak belirlenmesi hastalığın bölgedeki insanlar için potansiyel bir tehdit oluşturduğunu göstermektedir. Ayrıca bu çalışma, değişen iklim koşullarına bağlı olarak hastalık varlığının araştırılmadığı diğer bölgelerde de yapılabilecek prevalans ve vektör varlıklarının belirlenmesi gibi çalışmaların gerekliliğini ortaya çıkarmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Bitlis, IFAT, Köpek, Leishmaniasis, Van

PDF

___

01. Ok ÜZ, Balcıoğlu İC, Özkan AT, Özensoy S, Özbel Y. (2002). Leishmaniais in Turkey. Acta Tropica. 84:43-48.
02. İça A. (2004). Köpeklerde leishmaniosis, Erciyes Üniversitesi veteriner Fakültesi Dergisi. 1(2): 119-124.
03. Unat EK. (1981). Leyismanyaz’ların Tarihçesi. “Leishmaniasis”. Türkiye Parazitoloji Dernegi Yayını. s:1-9.
04. Cruz I, Morales MA, Noguer I, Rodriguez A, Alvar J. (2002). Leishmania in discarded syringes from intravenous drug users. Lancet. 359, 1124-1125.
05. Figueiro-Filho EA, Duarte G, El-Beitune P, Quintana SM, Maia TL. (2004). Visceral leishmaniasis (kala-azar) and pregnancy. Infect Dis Obset Gynecol. 12, 31-40.
06. Özbel Y, Oskam L, Ozentoy S, ve ark. (2000). A survey on canine leishmaniasis in western Turkey by parasite, DNA and antibody detection assays. Acta Tropica.74(1): 1-6.
07. Gomes AHS, Ferreira IMR, Lima MLSR, et al. (2007). PCR identification of Leishmania in diagnosis and control of canine leishmaniasis. Veterinary Parasitology. 144:234-241.
08. Alvar J, Vélez ID, Bern C, et al. (2012). Leishmaniasis worldwide and global estimates of its incidence. PLoS One. 7(5):e35671.
09. Dantas-Torres F, Lorusso V, Testini G, et al. (2010). Detection of Leishmania infantum in Rhipicephalus sanguineus ticks from Brazil and İtaly. Parasitology Research. 106:857-860.
10. Roura X, Breitschwerdt E, Lloret A. (2005). Serological evidence of exposure to Rickettsia, Bartonella and Ehrlichia spp. in healthy or Leishmania infantum infected dogs from Bercelona. Journal of Applied Research in Veterinary Medicine. 3, 129-138.
11. Pena MT, Naranjo C, Klauss G. (2008). Histopathological features of ocular leishmaniosis in the dog. Journal of Comparative Pathology. 138, 32-39.
12. Moreno J. (2019). Assessment of Vaccine-Induced Immunity Against Canine Visceral Leishmaniasis. Front Vet Sci. 6: 168.
13. Giunchetti RC, Silveira P, Resende LA. (2019). Canine visceral leishmaniasis biomarkers and their employment in vaccines. Vet Parasitol. 271:87-97.
14. Lorena Franco-Martinez, Asta Tvarijonaviciute, Anita Horvatic, et al. Changes in saliva of dogs with canine leishmaniosis: A proteomic approach. Veterinary Parasitology. 272, 44-52.
15. Coşkun Ş, Batmaz H, Aydın L, Yılmaz F. (1997). Seroprevalence of Leishmania infantum infection of dogs in the Western part of Turkey. Türkiye Parazitol Derg. 21(3): 287-91.
16. Özensoy S, Özbel Y, Turgay N, ve ark. (1998). Serodiagnosis and epidemiology of visseral leishmaniasis in Turkey. Am J Trop Med Hyg. 59(3): 363-369.
17. Ertabaklar H, Özensoy-Töz S, Şakru N, Keleş E, Özbel Y. (2001). Muğla ili Göktepe köyünde çocuklarda ve köpeklerde visseral leishmaniasisin araştırılması. Türkiye Parazitol Derg. 25(2): 128-31.
18. Taylan-Özkan A, Babür C, Kılıç S, Örgev C, Özensoy-Töz S. (2003). Sakarya sokak köpeklerinde visseral leishmaniasisin İndirekt Fluoresan Antikor (IFA) yöntemi ile araştırılması. Türkiye Parazitol Derg. 27(2): 97-101.
19. Handemir E, Öncel T, Kamburgil K. (2004). İstanbul Sokak Köpeklerinde Visseral Leishmaniasis Seroprevalansı. Türkiye Parazitol Derg. 28 (3): 123-125.
20. Sönmez G, Polat E, Özensoy S, Altaş K. (2008). Kocaeli Sokak Köpeklerinde Visseral Leishmaniasis Seroprevalansı. Türkiye Parazitol Derg. 32 (3): 183 -186.
21. Abranches P, Silva-Pereira MCD, Conceiao-Silva FM, Sontos-Gomes GM, Janz JG. (1991). Canine leishmaniasis: pathological and ecological factors influencing transmission of infections. J Parasitol. 77: 557-561.
22. Voyvoda H, Paşa S, Töz SÖ, Özbel Y, Ertabaklar H. (2004). Aydın'ın Bazı İlçe ve Köyleri ile İzmir'in Selçuk İlçesindeki Köpeklerde Leishmaniosis ve Dirofilariasis'in Prevalansı. Turkish Journal of Veterinary and Animal Science. 28:1105-1111.
23. Toz S, Ertabaklar H, Ozbel Y, ve ark. (2005). Seroprevalance of Canine Visceral Leishmaniasis in Kusadasi/Turkey. Turkish Journal of Veterinary and Animal Science. 29(1): 23-26.
24. Atasoy A, Paşa S, Töz SÖ, Ertabaklar H. (2010). Seroprevalence of Canine Visceral Leishmaniasis Around the Aegean Cost of Turkey. Kafkas Universitesi Veteriner Fakültesi Dergisi. 16(1): 1-6.
25. Ozbel Y, Turgay N, Ozensoy S, et al. (1995). Epidemiology, diagnosis and control of leishmaniasis in the Mediterranean region. Ann Trop Med Parasitol. 1:89-93.
26. World Health Organization. (1993). Control of tropical diseases, the leishmaniasis. Geneva: WHO/CTD/ICO. pp. 2–14.
27. Töz S , Korkmaz M, Balcıoğlu İC, Özbel Y, Rastgeldi S. (2002). Karaburun ve Urla Bölgesinde Zoonotik Visseral Leishmaniasis. Türkiye Parazitoloji Dergisi. 26, 234-238.
28. Ertabaklar H, Toz SO, Ozkan AT, et al. Serological and entomological survey in a zoonotic visceral leishmaniasis focus of North Central Anatolia, Turkey: Corum province. Acta Trop. 93(3):239-46.
29. Bakirci S, Bilgic HB, Kose O, et al. (2016). Molecular and seroprevalance of canine visceral leishmaniasis in West Anatolia, Turkey. Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences. 40, 637-644.
30. Değer S, Yaman M. (2005). Van Yöresi Phlebotominae (Diptera: Psychodidae) Türleri. YYÜ Vet Fak Derg. 16 (1):55-59.
31. Sousa S, Lopes AP, Cardoso L, et al. (2011). Seroepidemiological survey of Leishmania infantum infection in dogs from northeastern Portugal. Acta Tropica 120: 82-87.
32. Santarem N, Silvestre R, Cardoso L, et al. (2010). Application of an Improved Enzyme-Linked Immunosorbent Assay Method for Serological Diagnosis of Canine Leishmaniasis. Journal of Clinical Microbiology. 48: 1866-1874.
33. Adams ER, Jacquet D, Schoone G, et al. (2012). Leishmaniasis Direct Agglutination Test: Using Pictorials as Training Materials to Reduce Inter-Reader Variability and Improve Accuracy. PLoS Negl Trop Dis. 6(12): e1946.
34. Paltrinieri S, Gradoni L, Roura X, Zatelli A, Zini E. (2016). Laboratory tests for diagnosing and monitoring canine leishmaniasis. Veterinary Clinical Pathology. 45: 552-578.
35. Goetzman EA. (1993). Flow cytometry: basic concepts and clinical applications in immunodiagnostics. Clin Lab Sci. 6: 177-182.
36. Solano-Gallego L, Villanueva-Saz S, Carbonell M, et al. (2014). Serological diagnosis of canine leishmaniosis: comparison of three commercial ELISA tests (Leiscan (R), ID Screen (R) and Leishmania 96 (R)), a rapid test (Speed Leish K (R)) and an in-house IFAT. Parasites & Vectors. 24;7:111.
37. Mettler M, Grimm F, Capelli G, Camp H, Deplazes P. (2005). Evaluation of enzyme-linked immunosorbent assays, an immunofluorescent-antibody test, and two rapid tests (immunochromatographic-dipstick and gel tests) for serological diagnosis of symptomatic and asymptomatic Leishmania infections in dogs. J Clin Microbiol. 43: 5515-5519.
38. Desjeux P. (2004). Leishmaniasis: current situation and new perspectives. Comp Immunol Microbiol Infect Dis. 27:305–318.