İvesi Koyunlarda (Ovis aries) Bulbus Oculinin Makroanatomik ve Morfometrik Yapısı

Bu çalışmada İvesi koyunlarda bulbus oculi’nin morfometrik özelliklerinin belirlenmesi amaçlandı. Çalışmada İvesi koyunlara ait 20 çift (10 dişi, 10 erkek) bulbus oculi incelendi. Bulbus oculi’nin ağırlık, hacim ve çapları (dorsoventral, mediolateral, axial) ölçüldü. Elde edilen verilerin birey içi (sağ, sol), cinsiyet ve türler arası varyasyon ve korelasyon ilişkileri incelendi. Verilerin istatistiki olarak değerlendirmesinde sağ cornea, sağ ve sol pupillanın dorsoventral çapı haricinde (P>0.05) diğer veriler arasında anlamlı farklar tespit edildi (P<0.05, P<0.01 ve P<0.001). Sonuç olarak ivesi koyunlarının bulbus oculisinin morfometrik özellikleri belirlenerek veteriner oftalmoloji alınanda kullanılabilir veriler ortaya konulacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Bulbus oculi, İvesi koyunu, Morfometeri

Macroanatomic and Morphometric Investigation of Bulbus Oculi of Awassi Sheep (Ovis aries)

The aim of this (present) study is to determine morphometric features of bulbus oculi in awassi sheep. As a material 20 pairs bulbus oculi taken/dissected from awassi sheep (10 males and 10 females) were examined in order to measure their weight, volume and diameters (dorsoventral, mediolateral and axial). Results were evaluated in respect of sexual dimorphism, symmetrical variations and their correlation between each other. There is a statistical significance between values (P<0.05, P<0.01 and P<0.001) except for dorsoventral diameter of right cornea, right pupil and dorsoventral diameter of left pupil(P>0.05). As a result, the findings of the present study might be a useful source in veterinary ophthalmology in respect of morphometric features of bulbus oculi in awassi sheep.

Keywords:

Awassi sheep, bulbus oculi, morphometry,

PDF

___

Guyton DL. (1989). Sights and Sounds in Ophthalmology. Ocular motility and Binocular vision. Mosby Co. Louis.
Tekelioğlu M. (2002). Özel Histoloji: İnce yapı ve Gelişme Antıp AŞ Tıp Kitapları ve Bilimsel Yayınları. Ankara, 263-276.
Akın F, Samsar E. (2005). Göz Hastalıkları, Medipres Yayıncılık, Ankara.
Serbest A. (2010). Evcil Memeli ve Kanatlı Hayvanların Duyu Organları Anatomisi, Uludağ Üniversitesi Veteriner Fakültesi Yayınları Yayın No: 2010-3, Bursa.
Yıldırım M, Okar I, Dalkıç H. (2002). Klinik Yönleri ile İnsan Embriyolojisi, Nobel Tıp Kitabevleri, 492-510.
Hassa O, Aştı RN. (2003). Embriyoloji, Yorum Basın Yayın Sanayi LTD ŞTİ, Ankara.
König HE, Liebich HG (Ed), Kürtül İ, Türkmenoğlu İ (Çeviri Editörleri). (2015) Veteriner Anatomi (Evcil Memeli Hayvanlar). Malatya; 6. Baskı, Medipres.
Garip M. (2013). Yetiştiricilik. Ed. Elmas, M. Koyun-Keçi El Kitabı, ISBN: 978-605-5194-01-7. Billur Yayınevi, Konya.
Nomina Anatomica Veterinaria (2017). International Committee on Veterinary Gross Anatomical Nomenclature (ICVGAN), Published by the Editorial Committee, Hannover.
Olopade JO, Kwari HD, Agbashe IO, Onwuka SK. (2005). Morphometric study of the eyeball of three breeds of goats in Nigeria. Int. J. Morphol, 23 (4): 377-380.
Abuagla IA, Ali HA, Ibrahim ZH. (2016). An anatomical study on the eye of the one-humped camel (Camelus dromedarius). International Journal of Veterinary Science, 5 (3): 137-141.
Verma A, Pathak A, Farooqui MM, Prakash A, Kumar P. (2016). Gross and Morphometrıcal Observatıons of Eyeball In Buffalo Calf (Bubalus bubalus). Ruminant Science, 5 (2): 169-172.
Fornazari GA, Montiani-Ferreira F, de Barros Filho IR, Somma AT, Somma B. (2016). The eye of the Barbary sheep or aoudad (Ammotragus lervia): Reference values for selected ophthalmic diagnostic tests, morphologic and biometric observations. Open veterinary journal, 6 (2): 102-113.