TÜRK SİYASETİNDE ASKER-SİVİL İLİŞKİLERİ (1960-1971)

Türkiye Cumhuriyeti tarihindeki dört askerî müdahaleden ilki 27 Mayıs 1960, ikincisi ise 12 Mart 1971 tarihinde gerçekleşmiştir. 27 Mayısçılar, darbeden sonra iktidardaki Demokrat Parti'yi kapatmış ve seçilmiş Başbakan Adnan Menderes idam edilmiştir. 12 Martçılar ise siyasete müdahale ettikten sonra iktidardaki Adalet Partisi'ni kapatmayıp sadece iktidardan uzaklaştırmış ve uygun gördükleri isimlerden oluşan hükümetlerle ülkeyi yaklaşık iki buçuk yıl yönetmişlerdir. On yıl arayla gerçekleşen bu iki askerî müdahale, Türkiye'de sivil siyasete askerî müdahale geleneğini pekiştirmiştir. Bu çalışmada kaynak olarak dönemin Türkiye Büyük Millet Meclisi tutanakları, CumhuriyetSenatosu tutanakları, basını ve konu ile ilgili yayımlanmış olan bazı çalışmalar kullanılmıştır. Bu kaynaklarüzerinden, 27 Mayıs 1960 ve 12 Mart 1971 askerî müdahaleleri arasındaki dönemde Türkiye siyasetinde askersivililişkilerinin incelenmesi amaçlanmıştır.

MILITARY-CIVILIAN RELATIONS in TURKISH POLITICS (1960-1971)

The first of the four military coups in the history of the Republic of Turkey on May 27, 1960 while the second was held on March 12, 1971. After the May 27, 1960, Demokrat Parti was dissolved by the military coup regime. And elected Prime Minister Adnan Menderes was executed. After March 12, 1971, Adalet Partisi was not dissolved. But coup regime ruled the country for about 2 and a half years. These two military coups have strengthened the tradition of military coup in Turkey. In this study, minutes of the Grand National Assembly of Turkey, media and some published studiesused as the resources. Aimed to investigate military-civilian relations in Turkish politics during the periodbetween 27 May 1960 military intervention and 12 March 1971 military intervention.

PDF

___

Ahmad, Feroz. (2007), Demokrasi Sürecinde Türkiye (1945-1980), 3. Baskı, Hil, İstanbul
Bila, Hikmet. (2008), CHP: 1919-2009, 4. Baskı, Doğan Kitap, İstanbul
Birand, Mehmet Ali. (2007), 12 Mart: İhtilâlin Pençesinde Demokrasi, (8. Baskı), İmge, Ankara
Birand, Mehmet Ali. (1991), Demirkırat: Bir Demokrasinin Doğuşu, Milliyet, İstanbul
Bozbeyli, Ferruh. (2000), Alaca Siyaset, İstanbul: Babıali Kültür Yayıncılığı
Çavdar, Tevfik. (2004), Türkiye'nin Demokrasi Tarihi, (3. Baskı), İmge, Ankara
Demirel, Tanel. (2004), Adalet Partisi: İdeoloji ve Politika, İletişim, İstanbul
Erhan, Çağrı, (2002), "ABD ve NATO'yla İlişkiler", Türk Dış Politikası, Cilt 1 (1919- 1980),(6. Baskı), (Editör) Baskın Oran, İletişim, İstanbul, s.681-715
Fırat, Melek M. (1999), 1960-71 Arası Türk Dış Politikası ve Kıbrıs Sorunu,Siyasal Kitabevi, Ankara
Hale, William. (1991), Turkish Politics and Military, Routledge, London
Hale, William. (1994), Türkiye'de Ordu ve Siyaset (1789'dan Günümüze), (Çeviren) Ahmet Fethi, Hil, İstanbul
Kili, Suna. (1976), 1960-1975 Döneminde Cumhuriyet Halk Partisi'nde Gelişmeler, Boğaziçi Üniversitesi, İstanbul
Öymen, Altan. (2009), Öfkeli Yıllar, (8. Baskı), Doğan Kitap, İstanbul
Özdemir, Hikmet. (2007), Atatürk'ten Günümüze Cumhurbaşkanı Seçimleri, Remzi Kitabevi, İstanbul
Öztuna, Yılmaz, Gökdemir, Ayvaz. (1987), Türkiye'de Askerî Müdahaleler, Tercüman, İstanbul
Türkiye İstatistik Kurumu. (2008), Milletvekili Genel Seçimleri (1923-2007), TÜİK, Ankara