İbrahim Baran KARASİN, Ercan IŞIK, Mehmet Emin ÖNCÜ, Barış ANTEP

Ahlat ilçesinde yer alan Bezirhane beden duvarının sonlu elemanlar yöntemi ile analizi

Tarihi yapılar geçmişi geleceğe bağlayan önemli varlıklardır. Bu yapılar ile ilgili çalışmalar günümüzde ayrı bir önem kazanmıştır. Bu tür yapıların zaman içerisinde sağlam bir şekilde ayakta kalması bu yapıların yapım teknolojileri ile doğrudan ilgilidir. Genel olarak yığma tarzında inşa edilen bu yapıların analizleri için sonlu elemanlar yöntemi kullanılarak sağlıklı sonuçlar elde etmek mümkündür. Bu bağlamda birçok medeniyete ait farklı tarihi yapıların bulunduğu Ahlat ilçesinde yer alan ve zamanında Bezirhane beden duvarı olarak kullanılan yapının analizleri çalışmanın konusunu oluşturmuştur. Yerinde yapılan inceleme ve ölçümler sonucu yapı boyutları belirlenmiştir. Duvarın boyutları 12x13.70 m olup kalınlığı ortalama olarak 86 cm’dir.Yapının mevcut hali incelenerek gözleme dayalı yapısal durumu değerlendirilmiştir. Ölçümler sonucu elde edilen boyutlar ve literatürde yer alan malzeme özellikleri kullanılarak yapının sonlu elemanlar modeli oluşturulmuştur. Oluşturulan model yazılım programında analiz ettirilerek programda yer alan gerilmeler hesaplanmıştır. Elde edilen sonuçlar değerlendirilmiştir. Bezirhane duvarında zaman içerisinde oluşan hasarların neden ve sonuç ilişkileri belirlenmiştir. Çalışma ile zengin bir tarihi dokuya sahip Ahlat ilçesindeki tarihi eserlerde oluşan hasarlar ve bu eserlerin yapım teknolojileri hakkında bilgiler verilmiştir. Tarihi eserler için oluşturulan gözleme dayalı yapısal analiz formlarının zaman içerisinde tekrarlı bir şekilde doldurulması ile yapı ile ilgili bilgilerin izlenebilirliği kolay olacaktır. Bu da yapıya yapılacak müdahaleler bir anlam katacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Ahlat, tarihi beden duvarı, sonlu elemanlar analizi, yığma yapılar

PDF

___

Backer, L.D., Janssens, A., Steeman, M., Paepe, M.D., (2018). Evaluation of display conditions of the Ghent altarpiece at St. Bavo Cathedral. Journal of Cultural Heritage 29:168–172
Computers and Structures, 2011. SAP 2000 V14.0.0 Software, Structural Analysis Program
Dabanlı. Ö., (2008). Tarihi yığma yapıların deprem performansının belirlenmesi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul.
Dhanasekar, M., Haider, W., (2008). Explicit finite element analysis of lightly reinforced masonry shear walls. Computers & Structures, 86(1):15-26.
Doğangun, A., Sezen, H. (2012). Seismic vulnerability and preservation of historical masonry monumental structures. Earthquake and Structures, 3(1):83-95.
Erdil, B.,Tapan, M., Akkaya, İ., Korkut, F., (2018). Effects of structural parameters on seismic behaviour of historical masonry minaret, Periodica Polytechnica. Civil Engineering, 62(1):148-161.
Feather, J.,(2006). Managing the Documentary Heritage: Issues from the Present and Future. Preservation Management for Libraries, Archives and Museums, 1-18.
Giordano, A., Mele, E., De Luca, A., (2002). Modelling of historical masonry structures: comparison of different approaches through a case study. Engineering Structures, 24(8):1057-1069.
Hadzima-Nyarko, M., Mišetić, V., Morić. D., (2017). Seismic vulnerability assessment of an old historical masonry building in Osijek, Croatia, using Damage Index. Journal of Cultural Heritage, 28:140-150.
Hadzima-Nyarko, M., Pavić, G., Lešić, M., (2016). Seismic vulnerability of old confined masonry buildings in Osijek, Croatia. Earthquakes and Structures, 11(4):629-648.
Mangia, L., Ghiassi, B., Sayın, E., Onat, O., Lourenço, P. B. (2016). Pushover Analysis of Historical Elti Hatun Mosque. In Proceedings of the 12th International Conference on Advances in Civil Engineering ACE 2016 (pp. 1-8).
ICOMOS, 2002. International Cultural Tourism Charter. Principles and Guidelines for Managing Tourism at Places of Cultural and Heritage Significance. ICOMOS International Cultural Tourism Committee
. Işık, E., Antep, B., Karaşin, I.B. (2018). Structural Analysis of Ahlat Emir Bayındır Bridge. Bitlis Eren University Journal of Science and Technology, 8(1), 11-18.
Işık, M.F., Işık, E., Bülbül, M.A.,Karaşin, İ.B., (2017). QR code application for geometric location and ınformation of historical structures. In International Conference on Advanced Engineering Technologies (ICADET 2017), Bayburt, Turkey.
Işık, M.F., Işık, E., Ülker, M., (2016). Establishment of urban memory system for Ahlat district, 1st International Mediterranaen Science and Engineering Congress, Adana, Turkey. İnternet adresi : https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/bitlis/kulturenvanteri/bezrhane666826 (17.09.2017)
Karaşin, İ.B., Işık, E., (2016). Protection of Ten-Eyed Bridge in Diyarbakır, Budownictwo i Architektura, 15(1):87-94.
Kuruşcu, A. O. (2012). Yığma duvar ve temellerde doğrusal olmayan modelleme (Doktora Tezi, YTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü).
Mutlu, Ö., Şahin, A., (2016). Investıgatıng the effect of modeling approaches on earthquake behavior of historical masonry minarets-Bursa Grand Mosque case study. Sigma, 7(2):123-136.
Özbek, O., Akyıldız, M.H., Karaşin, A.H., Öncü, M.E., Çetin, S.Y., (2017). Assessment of multi-storey masonry buildings in Sur region according to Turkish Seismic Code 2007. DUMF Journal of Engineering, 8(2):395-402.
Özcan, D. (2015). XVI. Yüzyılda Çıldır Eyaleti büyük Ardahan Sancağı'nda su değirmenleri ve bezirhaneler. Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi, 1(24):71-87.
Parlatır, İ., (2011). Osmanlı Türkçesi Sözlüğü.4. Baskı. Yargı Yayınları, Ankara
Şimşek, O., Erdal, M. (2004). Investigation of some mechanical and physical properties of the Ahlat stone (ignimbrite). Gazi University Journal of Science, 17(4), 71-78.
Turkish Earthquake Code (TEC) (2007). Turkish earthquake code-specification for structures to be built in disaster areas, Turkey.
Uğurlu, M.A., Günaslan, S.E., Karaşin, A.H., (2017). Modelling and structural analysis of the Four-legged minaret. DUMF Journal of Engineering, 8(2):413-421.
Yörük, D. (2009). XV. yüzyılın ikinci yarısında Akşehir'deki iktisadî faaliyetler. Pursuit of History, 1(1). 71-82