ALMAN, İSVİÇRE VE AVUSTURYA MEDENÎ YARGILAMA HUKUKUNDA ARA KARARA KARŞI KANUN YOLLARI

Demokrasi ve hukuk devleti kavramları, kendilerini özellikle uygulamada “hak arama” özgürlüğü çerçevesinde gösterir. Bu husus, yargılama hukukunda, mahkemeye intikal etmiş hukukî uyuşmazlığın başlangıç ve bitiş noktasını belirlemeyi zorunlu kılmaktadır. Ara kararın sınırlarını oluşturmak, nihaî kararın sınırlarını oluşturmak kadar kolay olmamaktadır. Ara kararın sınırı ve niteliği, özellikle kanun yoluna başvuruda kendini göstermektedir. Mehaz kanun koyucu, ara karara karşı kanun yolunda, makul sürede yargılamanın bitirilmesi, usul ekonomisi ilkesi ve hak arama özgürlüğü dengesini bulmaya çalışmaktadır. Bu çalışmada; Alman, İsviçre ve Avusturya hukuk sisteminde ara karar kavramının tanımı ve ara karara karşı kanun yolları inceleme konusu yapılacaktır.

LEGAL REMEDIES AGAINST INTERLOCUTORY JUDGEMENT IN GERMAN, SWISS AND AUSTRIAN CIVIL PROCEDURE LAW

The concepts of democracy and the rule of law manifest themselves especially within the framework of the freedom to seek rights. This issue makes it necessary to determine the starting and ending point of the legal dispute that has been submitted to the court in the law of jurisdiction. Creating the boundaries of the interlocutory decision is not as easy as the final decision. The limit and nature of the interlocutory decision are especially important in the application to legal remedy. Legislator, on the way to the law against the interlocutory decision, tries to find the balance between the completion of the trial in a reasonable time, the principle of procedural economy and the freedom to seek justice. In this study, the definition of the concept of interlocutory decision and the possibility of legal remedies in the German, Swiss and Austrian legal systems are examined.

___

  • ALANGOYA, Yavuz/ YILDIRIM, M. Kâmil/ DEREN YILDIRIM, Nevhis: Medenî Usul Hukuku Esasları, 8. Bası, İstanbul: Beta Basım Yayım, 2011.
  • ARNOLD, Hans-Friedrich: Das Grundurteil, Regensburg: Roderer, 1996.
  • AKİL, Cenk: İstinaf Kavramı, Ankara: Yetkin Yayınları, 2010.
  • AKİL, Cenk: “Temyiz Yoluna Başvuru Şartı Olarak ‘Hukukî Menfaat”, Bankacılık ve Ticaret Hukuku Dergisi, Cilt 28, Sayı 3, 2012, s. 267-298.
  • AKKAYA, Tolga: Medenî Usûl Hukukunda İstinaf, Ankara: Yetkin Yayınları, 2009.
  • ARSLAN, Ramazan: Medeni Usul Hukukunda Yargılamanın Yenilenmesi, Ankara: Turhan Kitabevi, 1977.
  • ARSLAN, Ramazan/YILMAZ, Ejder/ TAŞPINAR AYVAZ, Sema/ HANAĞASI, Emel: Medeni Usul Hukuku, 7. Baskı, Ankara: Yetkin Yayınları, 2021.
  • ATALI, Murat/ ERMENEK, İbrahim/ ERDOĞAN, Ersin: Medeni Usul Hukuku, 4. Bası, Ankara: Yetkin Yayınları, 2021.
  • BeckOK ZPO: Beck’scher Online-Kommentar, Hrsg. v. Volkert Vorwerk, Christian Wolf, München 2021.
  • BERKİ, Ali Himmet: “Nihaî Karar Ne Demektir?”, Adalet Dergisi, 1945, Sayı.5, s. 447-452.
  • BERKİN, Necmeddin M: Tatbikatçılara Medeni Usul Hukuku Rehberi, İstanbul: Filiz Kitabevi, 1981.
  • BERNER Kommentar: Kommentar zum schweizerischen Privatrecht, Bd. II, Hrsg.: Heinz Hausheer, Hans Peter Walter, 2012 (BernerKomm/Yazar)
  • BETTERMANN, Karl August: “Anfechtung und Kassation”, ZZP 89, 1976, s. 365-438.
  • BORAN GÜNEYSU, Nilüfer: Medeni Usul Hukukunda Karar, Ankara: Adalet Yayınevi, 2014.
  • BUDAK, Ali Cem/ KARAASLAN, Varol: Medenî Usul Hukuku, 5. Baskı, İstanbul: Filiz Kitabevi, 2021.
  • CHEVALİER, Marco: Die Beschwerde an das Bundesgericht, Basel: Helbing Lichtenhahn, 2009.
  • DEREN YILDIRIM, Nevhis: “Kanunyollarına Dair Bazı Düşünceler”, Medeni Usul ve İcra İflas Hukukçuları Toplantısı VI, İzmir/Çeşme 19-20 Ekim 2007, Türkiye Barolar Birliği Yayınları, s. 3-17.
  • FASCHING, Hans W: “Das Zwischenurteil über den Grund des Anspruches (§ 393 Abs 1 ZPO)”, ÖJZ, 1958, 264.
  • FASCHING, Hans W./ KONENCY, Andreas: Kommentar zu den Zivilprozessgesetzen, III/2, §§ 390-460 ZPO, Wien: Manz, 2018.
  • FLEISCHANDERL, Petra: “Die Anfechtbarkeit von Vor- und Zwischenentscheiden § Art. 92 f. BGG”, Schweizerische Zeitschrift für Sozialversicherung und berufliche Vorsorge, 57/2013, s. 305-342.
  • FURTNER, Georg: Das Urteil im Zivilprozeß, München: C.H. Beck, 1985.
  • GASSER, Dominik/RICKLI, Brigitte: Schweizerische Zivilprozessordnung Kurzkommentar, Zürich 2010.
  • GÖKSU, Tarkan: Die Beschwerden ans Bundesgericht, Zürich: Dike Verlag, 2007.
  • GÜRDOĞAN, Burhan: Medeni Usul Hukukunda Kesin Hüküm İtirazı, Ankara: Ayyıldız Matbaası, 1960.
  • İYİLİKLİ, Ahmet Cahit: Hukuk Yargılamasında Kesin Hüküm, 2. Baskı, Ankara: Yetkin Yayınları, 2020.
  • JÄGER, Annette: Zwischenstreitverfahren nach den §§ 280, 303 ZPO, Aachen: Shaker, 2002.
  • JAUERNIG, Othmar: “Teilurteil und Teilklage”, in: 50 Jahre Bundesgerichtshof. Festgabe aus der Wissenschaft, Hrsg. v. Claus Wilhelm Canaris, Andreas Heldrich, Klaus J. Hopt, Claus Roxin, Karsten Schmidt, Gunter Widmaier, Band 3: Zivilprozeß, Insolvenz, Öffentliches Recht, Hrsg. v. Karsten Schmidt, München 2000, s. 311-336.
  • KARSLI, Abdurrahim: Medeni Muhakeme Hukuku, 5. Baskı, İstanbul: Filiz Kitabevi, 2020.
  • KELLER, Christoph: “Das Verfahren nach § 304 ZPO – Grund- und Schlussurteil”, Juristische Arbeitsblätter (JA), Heft 6, s. 433-439.
  • KÖCK, Bernhard: “Das Zwischenurteil zur Verjährung”, Zivilrecht aktuell (Zak), 2011/307, s. 167-169.
  • KURU, Baki: Medeni Usul Hukuku El Kitabı, Cilt I, Ankara: Yetkin Yayınları, 2020.
  • LÜKE, Wolfgang: Zivilprozessrecht I, 11. Auflage, C.H Beck, 2020.
  • MEYER, Ulrich: Stämpflis Handkommentar, Hrsg: Baker&McKenzie, Schweizerische Zivilprozessordnung, Bern, 2010.
  • MUSIELAK, Hans-Joachim/ VOİT, Wolfgang: Zivilprozessordnung mit Gerichtsverfassungsgesetz. Kommentar, 18. Auflage, München: Franz Vahlen, 2021 (Zivilprozessordnung).
  • MUŞUL, Timuçin: “Medeni Usul Hukukunda Ara Kararları”, Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Sayı.4, 1988, s. 217-262.
  • MÜLLER, Nicola: “Prozessleitende Entscheide im weiteren Sinne. Eine Untersuchung von Zwischenentscheiden und prozessleitenden Verfügungen nach ZPO und BGG”, Schweizerische Zeitschrift für Zivilprozess- und Zwangsvollstreckungsrecht (ZZZ), 2014, s. 245-275.
  • OBERHAMMER, Paul: Schweizerische Zivilprozessordnung, Kurzkommentar, Basel, 2010.
  • ÖNEN, Ergun: Medeni Yargılama Hukuku, Ankara: Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, 1979.
  • ÖZEKES, Muhammet/ PEKCANITEZ, Hakan/ ATALAY, Oğuz/ ATALI, Murat/ ERDÖNMEZ, Güray/ AKKAN, Mine/ YEŞİLIRMAK, Ali/ TAŞ
  • KORKMAZ, Hülya: Pekcanıtez Usûl Medenî Usûl Hukuku, 15. Bası, İstanbul: On İki Levha Yayıncılık, 2017.
  • ÖZKAYA-FERENDECİ, H. Özden: “Alman Medeni Usûl Hukukundaki Ara Tespit Davası ve Buna İlişkin Düşünceler”, MÜHF-HAD, Cilt 13, Sayı, 1-2, 2007, s. 193-209.
  • ÖZMUMCU, Seda: Yargıtay Kararları Işığında Medeni Yargılama Hukukunda Ön Sorun, İstanbul: On İki Levha Yayıncılık, 2019.
  • ÖZTEK, Selçuk: Türk Medeni Yargılama Hukukunda İstinaf ve Temyiz, Ankara: Yetkin Yayınları, 2021.
  • ÖZTEK, Selçuk: “Temyiz Kanun Yolunun Tarihçesine İlişkin Bazı Tespitler”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, Prof. Dr. Mehmet Akif Aydın’a Armağan, Cilt 21, Sayı 2 (Özel Sayı), 2015, s. 119-127.
  • PEKCANITEZ, Hakan/ ATALAY, Oğuz/ ÖZEKES, Muhammet: Medeni Usûl Hukuku Ders Kitabı, 9. Bası, İstanbul: On İki Levha Yayıncılık, 2021.
  • PİLS, Michael Johannes: “Das System der Rechtsbehelfe im Zivilprozess”, JA, 2011, s. 451-457.
  • POSTACIOĞLU İlhan E./ ALTAY, Sümer: Medeni Usul Hukuku Dersleri, 8. Bası, İstanbul: Vedat Kitapçılık, 2020.
  • PRÜTTİNG, Hanns/ GEHRLEİN, Markus: Zivilprozessordnung Kommentar, Hrsg. v. Hanns Prütting, Markus Gehrlein, 12. Aufl., München: Luchterhand, 2020 (PG/Yazar, Kommentar).
  • RAUSCHER, Thomas/ KRÜGER, Wolfgang: Münchener Kommentar zur Zivilprozessordnung mit Gerichtsverfassungsgesetz und Nebengesetzen, 6. Auflage, München: C.H. Beck, 2020 (MüKoZPO/Yazar, 2020).
  • RECHBERGER, Walter H./ KLICKA, Thomas: ZPO Zivilprozessordnung, 5. Auflage, Wien: Verlag Österreich, 2019 (Zivilprozessordnung).
  • RECHBERGER, Walter H./ SIMOTTA, Daphne-Ariane: Grundriss des österreichischen Zivilprozessrechts, Erkenntnissverfahren, Wien: Manz, 2017 (Zivilprozessrechts).
  • ROSENBERG, Leo/ SCHWAB, Karl Heinz/ GOTTWALD, Peter: Zivilprozessrecht, München, 2018.
  • SUTTER-SOMM, Thomas: Schweizerisches Zivilprozessrecht, 3. Auflage, Zürich: Schulthess Verlag, 2017.
  • STEİN, Friedrich/ JONAS, Martin: Kommentar zur Zivilprozessordnung (23. Aufl.), Tübingen: Mohr Siebeck, 2018, (Stein/Jonas/ Bölüm Yazarı, Zivilprozessordnung).
  • STEİNER, Jakob: “Die Beschwerde nach der Schweizerischen Zivilprozessordnung”, SSZR , 2019/31, s. 19-41.
  • ŞAVATA TANVERDİ, Ayşe Banu: “Medeni Usul Hukukunda Kazanılmış Haklar ve Özellikle Usuli Kazanılmış Haklar”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi SBE, 1993.
  • UNBERATH, Hannes: “Der Zweck der Rechtsmittel nach der ZPO-Reform – Theorie und Praxis”, ZZP 120, 2007, s. 323-346.
  • ÜSTÜNDAĞ, Saim: Medeni Yargılama Hukuku, 7. Bası, İstanbul: Nesil Matbaacılık, 2000.
  • VOİT, Wolfgang: “Vorabentscheidung über einzelne Verteidigungsmittel aus prozessökonomischen Gründen”, NJW, 2017, 203-205 (Beck-Online, Erişim Tarihi: 21.11.2021) (NJW 2017).
  • WITHOLZ, Reinhold: Das Zwischenurteil, Diss., Halle 1927.
  • YAVAŞ, Murat: Medeni Usul Hukukunda Temyiz, İstanbul: Seçkin Yayınları, 2015.
  • ZÖLLER, Richard: Zivilprozessordnung, Beg. v. Richard Zöller, 33. Aufl., Köln: Dr. Otto Schmidt, 2020 (Zivilprozessordnung).
  • https://www.bj.admin.ch/bj/de/home/staat/gesetzgebung/archiv/zivilprozessrecht.html (Erişim Tarihi: 21.11.2021).
  • https://beck-online.beck.de/Home (Erişim Tarihi: 21.11.2021).
  • https://www.swisslex.ch/de/ (Erişim Tarihi: 21.11.2021).