Orchis sancta L.tohumlarının in vitro ortamda çimlenme,protokorm oluşumu ve bitkiye dönüşümü üzerine araştırmalar

Bu çalışmada Orchis sancta L. orkidelerinin in vitro koşullarda çimlenme, protokorm oluşumu ve bitkici krejenerasyonunu etkileyen faktörler araştırılmıştır. Aseptik in vitro kültür sırasında gözlemlenen yoğun kontaminasyon nedeniyle tohumların yüzey sterilizasyon için bildiğimiz kadarıyla daha önce denenmemiş ön sterilizasyon öncesi protokolü oluşturulmuştur. Arkasından optimize edilen yüzey sterilizasyonunda, maksimum canlılık ve minimum kontaminasyon hedeflenmiştir. Aseptik in vitro kültürün sürdürülebilmesi için besiyerlerine 0,02 % AgNO3 eklenmiştir. Temel besiyeri kompozisyonunda orkide doku kültüründe kullanılmakta olan basit inorganik tuzlar seçilmiştir. Çimlenme ve protokorm oluşumu süresince bu besiyeri farklı azot kaynaklarıyla Tripton, maya özütü, kaseinhidrolizat, aminoasit solüsyonu desteklenmiştir. Çimlenme ve protokorm oluşturma oranları tohum ekiminden 10 gün, 30 gün ve 50 gün sonra alınan verilere göre değerlendirilmiştir. Bu çalışmada Orchis sancta % 47 ile en yüksek protokormu 1 gr tripton içeren T1 ortamından sağlamıştır. Elde edilen protokormlar, daha sonra tripton içeren ve iki farklı organik substratla desteklenen bitki büyüme besiyerine alınmıştır. Bitki büyüme besiyerine transfer edilen O. sancta protokormları, yaklaşık bir ay sonra %96 verimle ortalama 5-7 cm uzunluğunda bitkicik haline dönüştürülmüştür

Germination,protokorm body formation and plantlet regeneration from Ochis sancta L.seeds in vitro

In this study factors affecting the germination, protocorm body formation and plantlet regeneration of Orchis sancta were investigated. Due to intense contamination occurring fallowing in vitro conditioning of surface sterilized O. sancta seeds, a preparatory step was devised and this step is unique in that, to our knowledge such step has not been formulated yet in any other previous work. Fallowing this preparatory step a surface sterilization method practiced, aiming minimum contamination and maximum viability during in vitro culture. For maintaining this aim and as continuing step of surface sterilization, germination media was seeded with 0.02% w/v AgNO3.The basic culture media composition included simple inorganic salts that are being used readily for orchid culture in vitro. During germination and protocorm body formation this basic culture media composition was supplemented with various types and concentrations of nitrogen sources. Germination and protocorm formation scores were arbitrarily taken at 10, 30 and 50 days. According to the results, in this work, O. sancta protocorm formation was maintained at highest rate 47% in tryptone containing media. These protocorms later on were transferred to plantlet regeneration media that is fortified with two organic substrates. Approximately 1 month later, O. sancta protocorms transferred to plantlet regeneration media were converted to 5-7 cm long small plantlets where conversion rate was as high as 96%

Keywords:

Orchid, in vitro Germination, Nutrient media,

PDF

___

1. T. Aytaş, (1994). Bazı Ophrys L. (Orchidaceae) Türlerinden SimbiyotikFungusların İzolasyonu ve Ophrysapifera Hudson Tohumlarının Asimbiyotik ve Simbiyotik Ortamlarda Çimlendirilmesi Üzerine Bir Araştırma, Yüksek lisans tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
2. İ. Özkoç, (1991). Serapiasvomeracea (Burm fil.) Briq. subsp. laxiflora (Soo) Gölz et. Reinhard ve Orchislaxiflora Lam. (Orchidacea) Tohumlarının Simbiyotik ve Asimbiyotik Kültürlerde Çimlenme ve Gelişmesi Üzerinde Araştırılması, Doktora tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
3. C.A.J Kreutz, (2000). Flora of Turkeyand East AeganIslands. Vol:11, UniversityPress, Edinburgh, 656.
4. H.E. Erdem, (2004). Biyolojik Çeşitliliğinin Ekonomik Değerinin Belirlenmesi: Yabani Orkide Örneği, yüksek lisans tezi, Ege Üniveristesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
5. E. Sezik, (1984). Orkidelerimiz, Sandoz Kültür Yayınları. No:6, 166s.
6. C.T. Ingold, H.J. Hudson, (1993). Thebiology, Sixth Edition (ChapmanHall). London, 224.
7. A.Özavcı, (1995). Kahramanmaraş Bölgesinde Doğal Yayılış Gösteren Bazı Salep Orkidelerinin İnVitro’da Yumru Oluşturma Yeteneklerinin Araştırılması, Yüksek lisans tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi,Fen Bilimleri Enstitüsü, Kahramanmaraş.
8. H.N. Rasmussen, (1995), Terrestrialorchids – fromseedtomycotrophicplant, Cambridge UniversityPress, New York, 444.
9. G. Harvais, (1974). Notes on thebiology of somenativeorchids of Thunder Bay, theirendophytesandsymbionts, CanadianJournal of Botany, 52: 451-460
10. G. Fast, (1980), VermehrungundAnzucht, In: Orchideenkultur. BotanischeGrundlagen, Kulturverfahren, Pflanzenbeschreibungen, ed: Fast, G.,Ulmer, Stuttgart, p. 207-23.
11. J. Van Waes, (1984), Invitrostudievan de kiemingsfysiolo gievanWesteuropeseorchideeën, Thesis, Rijkuniversiteit Gent
12. G. Fast, (1978), Überdas Keimverhalteneuropäischen Erdorchideenbeiasymbiotischer Aussaat, Die Orchidee, 29: 270-274.
13. E. Dijk, (1988), Mykorrhizen der Orchideen. III. PhysiologischeAspektebezüglichKohlenstoffundStickstoff, DieOrchidee, 39: 196-20
14. S. Malmgren, (1989), Asymbiotiskförökningfrånfrö av guckusko, flugblomster, brunkullaochnågraandrasvenskao rkidéarter, SvenskBotaniskTidskrift, 83 (6): 347-354.
15. S.Malmgren, (1988), Fröförökning av Dactylorhiza i stor skala – en kort manual, SvenskBotaniskTidskrift, 82 (3): 61-16.
16. S. Malmgren, (1993), Asymbiotiskfröförökning i stor skala av Anacamptis, Ophrys, Orchisochandraorkidéermedrund arotknölar, SvenskBotaniskTidskrift, 87 (4): 221-234.
17. J. Van Waes, (1987), Effect of activatedcharcoal on in vitropropagation of western Europeanorchids, ActaHorticulturae, 212: 131-138.