Çift-Melez F1 Döl Kuşağında Birinci El Kütlü Pamuk Oranının Kalıtımı

Bu çalışma, 5 adet Gossypium hirsutumL. ve 1 adet Gossypium barbadense L. pamuk türlerine ilişkin toplam 6genotipin, çift-melez ıslah yöntemi uyarınca oluşturulan, 45 adet çift-melez F1 döl kuşağı populasyonlarda, birinci el kütlü pamuk verimi oranı % özelliğine ilişkin genetik yapıyı belirlemek, uygun anaçlar ile melez kombinasyonları belirleyerek ileride bu konuda yapılacak ıslah çalışmalarına yardımcı olabilmek amacıyla 2008-2010 yıllarında, GAP Uluslararası Tarımsal Araştırma ve Eğitim Merkezi Müdürlüğü deneme alanlarında yürütülmüştür. Çalışmada, incelenen birinci el kütlü pamuk verimi oranı % özelliğinin yönetiminde, eklemeli ve epistatik eklemeli×eklemeli, eklemeli×eklemeli×eklemeli, dominant×dominant gen etkilerinin etkin olduğu saptanmıştır.İlk el kütlü pamuk verimioranı % özelliğinin geliştirilmesi yönünden, Paum-15 ve Fantom genotiplerin, pamuk ıslah çalışmalarında anaç olarak kullanılabileceği kanısına varılırken, 8, 9, 10, 13, 16,19,24,26, 37, 38, 40, 43, 46, 49,50,54, 61, 64, 70, 72, 73, 76, 79, 89, 90, 100, 101,104,112, 118, 119, 121, 130, 134, 137, 142, 145, 146 ve 155 nolumelez kombinasyonlarının, anılan özellikler yönünden ümitvar kombinasyonlar olduğubelirlenmiştir

Inheritance of the first harvest percentage of seed-cotton yield in double cross F1 generation

This study has been carried out in 2008-2010 in the trial area of the GAP International Agricultural Research and Training Center of the Ministry of Agriculture and Rural Affairs. The purpose of the study is to determine the genetic structure of investigated properties in the population which created from 45 double cross F1 generation, using the double cross breeding method; to determine the suitable parents according to the first picking percentage trait and cross combinations for six genotypes of cotton varieties,five G. hirsutum L. and one G. barbadense L. Another purpose of this study is to help the trait breeding researches.According to the study, with respect to the first picking percentage % the additive and epistatic gene effects additive×additive, additive×additive×additive, dominant×dominant were effective. This study was concluded that the genotypes of the Paum-15, and Fantom in terms of the first picking percentage % might be used as a parent in the cotton breeding programs. The crosses 8, 9, 10, 13, 16,19,24,26, 37, 38, 40, 43, 46, 49,50,54, 61, 64, 70, 72, 73, 76, 79, 89, 90, 100, 101,104,112, 118, 119, 121, 130, 134, 137, 142, 145, 146 ve 155 were evaluated as promising combinations forthe first picking percentage trait

Keywords:

Cotton, Earliness Double-cross, Inheritance, Epistasis,

PDF

___

Bölek, Y., Oğlakçı, M., Kıllı, F., 2007. Pamukta (Gossypiumspp.) Erkenciliği Belirleyen Faktörler ve Üretim Planlaması. KSÜ Fen ve Mühendislik Dergisi, 10(1), s: 116- 125.

McPherson, G.R.,Whitmore, R., Gwyn, J., Vasek, J., Greenley, B. 1995. Use of PlantMappingtoMeasureMaturity of CottonCultivars. In: Proc. BeltwideCottonConferences (Ed. D.J. Herberand D.A. Richter) p. 552.

Landivar, J.A., Livingston, S., Parker, R.D. 1993. Monitoring Plant Growthhand Yield in Short-Season Cotton Production Using Plant Map Data. In: Proc. Beltwide Cotton Conferences (Ed. D.J. Herberand D.A. Richter), 1201-1204.

El-Hashash, E.F., 2013. Heterosis and Gene Action among Single and Double-Cross Hybrids Performances in Cotton. American-Eurasian J. Agric. & Environ. Sci., 13 (4): 505- 516, 2013.

Poehlman, M.J., 1959. BreedingFieldCrops. HoltRine Hart and Winston, Inc., New York.

Griffing, L.B. 1956 A. GeneralizedTreatment of TheUse of DiallelCrosses in QuantitativeInheritance. Heredity. 10: 31- 50.

Singh, R. K. and Chaudhary, B. D., 1985. Biometrical Methods in Quantitative Genetic Analysis.Published by Kalyani Publishers, New Delhi.Revised Edition 1985. pp:186-204.

Ekinci, R., 2011. Pamuk Bitkisinde, Tür İçi ve Türler Arası(G. hirsutum L. x G. barbadense L. veG. hirsutum L. x G. hirsutum L.) Çift Melezlerin F1 Döl Kuşağında Bazı Tarımsal ve Teknolojik Özelliklerin Genetik Yapısının Belirlenmesi, Doktora Tezi, Çukurova Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana.

Yelin, D., 1985. Gossypium hirsutum L. Türü İçinden Beş Pamuk Çeşidinin Yarım Diallel Melez Popülasyonlarında, Verim ve Makinalı Hasada İlişkin Tarımsal Özelliklerin Kalıtımı Üzerinde Araştırmalar. Ç.Ü. Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Anabilim Dalı. Doktora Tezi, Adana.

Iqbal, M.,Chang, M.A., Jabbar, A., Iqbal, M.Z., 2003. Inheritance of Earlinessand Other Characters in Upland Cotton. On Line Journal of Biological Sciences 3 (6): 585- 590.

Gençer, O., 1978. Gossypium hirsutum L. ve Gossypium barbadense L. Türlerinden Sekiz Pamuk Çeşidinin Diallel Melezlerinde Verim ve Kalite ile İlgili Başlıca Özelliklerin Kalıtımı Üzerine Araştırmalar. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Doçentlik Tezi, Adana.

Kandhro, M.M., 1982. Caroline Queen ile G.B.602 Çeşitlerinin F1, F2 ve Geri Melez Döl Kuşaklarında Önemli Tarımsal Karakterlerin Kalıtımı Üzerine Araştırmalar (Doktora Tezi), Adana.

El-Mansy, Y.M.,Rokia, M.H., Abdel-Salam, M.E., 2010. Estimation of genetic components and genetic divergence in diallelhybrids of cotton.J. Agric. Res. Kafer El-SheikhUniv., 36 (1) 2010.

White, T.G., 1966. Diallelanalysis of quantitativelyinherited characters in Gossypiumhirsutum L. CropSci. 6:253-255.

Verhalen, L.M., Morrison, W.C., Al-Rawi, B.A., Fun, K.C., Murray, Y.J.C., 1971. Diallel Analysis of Several Agronomic Traits in Uplandcotton(Gossypiumhirsutum L.) CropSci., 11: 92-96.

Boyacı, S. 1983. G. hirsutum L. Türü Sekiz Pamuk Çeşidinin Yarım Diallel Melezlerinde Önemli Kantitatif Özelliklerin Genetik Analizleri Üzerinde Araştırmalar. Doktora Tezi, Adana.

Ünay, A., 1993. Pamukta (Gossypium hirsutum L.) 19. Çiçek, S., 2007. Farklı Pamuk Türlerine Ait Çeşitlerin Erkencilik ve Bazı Tarımsal Özelliklerin Kalıtımı Üzerinde Araştırmalar. Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü (Doktora Tezi), Edirne.

Başal, H. 2001 Pamukta (Gossypium hirsutum L.) Diallel Analiz Yöntemi ile Verim, Verim Öğeleri ve Lif Kalite Özelliklerinin Genetik Analizi. Doktora Tezi, Aydın.