Toygün Anıl ÖZESEN, Kenan KAYA

Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Adli Tıp Anabilim Dalı’na Hatalı Tıbbi Uygulama İddiası ile Başvuran Olguların Değerlendirilmesi (2015-2019)

Giriş: Tıbbi uygulama hatası ile ilgili davaların görülme sıklığı tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de artış göstermektedir. Sağlık çalışanları bu davaların sonucunda cezai yaptırımla birlikte yüksek miktarlarda tazminat ödemeye mahkûm olabilmektedirler. Bu çalışma ile dosyaların özellikleri, bu iddialar ile karşılaşılan hekimler ve bu konuyla ilgili rapor düzenleyen hekimlere bilgi vermek amaçlanmıştır. Yöntemler: Ocak 2015 ile Aralık 2019 tarihleri arasında Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Adli Tıp Anabilim Dalına hatalı tıbbi uygulama iddiasına ilişkin başvuru sonrası değerlendirmelerde bulunarak rapor düzenlenen 37 dosya retrospektif olarak incelenmiştir. Bulgular: Hatalı tıbbi uygulama iddiasıyla şikayette bulunulan sağlık personellerinin 48’inin doktor, 3’ünün hemşire, 1’inin yardımcı sağlık personeli olduğu saptandı. Aynı dosya içerisinde birden çok hekim ve sağlık personeli hakkında şikayette bulunulduğu %15 (n=7) ile en sık pratisyen hekimlerin şikayet edilmiş olduğu tespit edilmiştir. Dosyaların %48,6’sının (n=18) ölümlü olgular ile ilişkili olduğu, bu olguların %38,8’ine (n=7) otopsi işleminin gerçekleştirilmiş olduğu tespit edilmiştir. Dosyaların hatalı tıbbi uygulama iddiasına ilişkin değerlendirilme sonuçlarında kusur durumuna göre inceleme yapıldığında, dosyaların %10,8’inde (n=4) tıbbi uygulama kusuru olduğu kanaatine varıldığı, bu dosyaların %50’sinin (n=2) Mahkeme (Ağır Ceza Mahkemesi, Asliye Hukuk Mahkemesi, Asliye Ticaret Mahkemesi) makamı, %25’inin (n=1) Cumhuriyet Savcılığı makamı, %25’inin ise bireysel başvuru (n=1) ile değerlendirilmiş olduğu saptandı. Tıbbi uygulama kusurunun olmadığı kanaatine varılan dosyaların ise %66,6’sının (n=22) bireysel başvuru, %18,1’inin (n=6) Mahkeme, %12,1’inin (n=4) Cumhuriyet Savcılığı makamlarınca değerlendirilmek üzere yönlendirilmiş olduğu tespit edilmiştir. Mevcut dosyaların içerisinde bulunan ifade tutanakları incelendiğinde, %29,7’sinde (n=11) hekim ile hasta ve/veya yakınlarının tartışma yaşamış olduğu tespit edilmiştir. Tartışma: Hatalı tıbbi uygulamalarına ilişkin iddialar gün geçtikçe artmakta hasta veya yakınları istenen sonucun ortaya çıkmadığı durumlarda şikayetçi olmaktadır. Hekimlere yönelik şikayetlerin artmasının defansif tıp uygulamalarını arttırdığı, bunun hem hastanın tanı-tedavisini geciktirdiği hem de sağlık sistemi üzerinde yük oluşturduğu unutulmamalıdır. Hatalı tıbbi uygulama iddialarını en aza indirmek için sağlık çalışanlarının mesleki bilgi ve tecrübelerini geliştirmek dışında iyi bir hekim hasta iletişimi kurmaları gerekmektedir. Sonuç: Ölümün gerçekleştiği olgularda ölüm sebebinin belirlenmesi için otopsi yapılması sağlık çalışanlarının kusurunun olup olmadığını belirlemek konusunda oldukça önemli olduğundan, hatalı tıbbi uygulama şüphesi/şikâyeti olan tüm ölüm olgularında otopsi yapılması tıbbi uygulama hatasının varlığının tespiti konusunda oldukça önem arz etmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Tıbbi Uygulama Hatası’’, ‘’Hekim’’, ‘’Otopsi’’, ‘’Tıbbi Komplikasyon’’

PDF

___

1. Kaya M. Hekimin hastayı aydınlatma yükümlülüğünden kaynaklanan taziminat sorumluluğu. Türkiye Barolar Birliği Dergisi. 2012: 45-82.
2. Altun G, Yorulmaz AC. Yasal değişiklikler sonrası Hekim sorumluluğu ve Malpraktis. Trakya Univ Tip Fak Derg. 2010; 27: 7-12.
3. Barlıoğlu HC: Defansif tıp unsuru olarak tıbbi malpraktis: Seçkin Yayıncılık; 2018.
4. Polat O, Pakiş I. Tıbbi uygulama hatalarında hekim sorumluluğu. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2011: 119-25.
5. Hakeri H. Tıp hukukunda malpraktis komplikasyon ayrımı. Bulletin of Thoracic Surgery/Toraks Cerrahisi Bülteni. 2014; 5.
6. Özkara E, Can M. Yargıtayda karara bağlanan tıbbi uygulama hatası dosyalarının değerlendirilmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2011; 25: 69-76.
7. Özer Ö, Taştan K, Set T, Çayır Y, Şener M. Malpractise. Dicle Medical Journal. 2015; 42: 394-7.
8. Ayan M: Tıbbi müdahalelerden doğan hukuki sorumluluk: Kazancı; 1991.
9. Tuğcu H, Yorulmaz C, Koç S. Hekim sorumluluğu ve tıbbi malpraktis. Birinci Basamakta Adli Tıp kitabı içinde Ed: Koç S, Can M, İstanbul Tabip Odası Yayını, İstanbul. 2010: 9-17.
10. Demir M. Hekimin Sözleşmeden Doğan Sorumluluğu. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2008; 57: 225-52.
11. Büken E, Büken NÖ, Büken B. Obstetric and gynecologic malpractice in Turkey: incidence, impact, causes and prevention. Journal of clinical forensic medicine. 2004; 11: 233-47.
12. Naziroğlu A: 2012–2014 Yılları Arasında Adli Tıp Kurumu Birinci Adli Tıp İhtisas Kurulu Tarafından Görüş Bildirilen Anestezi Ve Reanimasyon Branşı İle İlgili Tıbbi Uygulama Hatası İddiası Bulunan Olguların Değerlendirilmesi. Uzmanlık Tezi. Adli Tıp Kurumu; 2016.
13. Health UDo, Services H. Health resources and services administration. National Center for Health Workforce Analysis. 2014: 2012-25.
14. Kocaaslan D, Nihal F. İstanbul tabip odasına yansıyan plastik, rekonstrüktif ve estetik cerrahi alanını ilgilendiren tıbbi uygulama hatası iddialarının medikolegal olarak değerlendirilmesi. 2020.
15. Ertem G, Oksel E, Akbıyık A. Hatalı tıbbi uygulamalar (malpraktis) ile ilgili retrospektif bir inceleme. 2009.
16. Leape LL, Lawthers AG, Brennan TA, Johnson WG. Preventing medical injury. QRB Quality review bulletin. 1993; 19: 144-9.
17. Şeker Z: Malpraktis davalarında aydınlatılmış onam ile ilgili yargıtay kararlarının değerlendirilmesi. Tıpta Uzmanlık. Adana: Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi; 2020.
18. Li H, Wu X, Sun T et al. Claims, liabilities, injures and compensation payments of medical malpractice litigation cases in China from 1998 to 2011. BMC health services research. 2014; 14: 1-9.
19. Er R, Senses M, Akpinar A. Ortopedide aydınlatılmıs onama ait etik sorunlar (Ethical problems about the informed consent in orthopedics: a sample from Kocaeli). Turkiye Klinikleri J Med Sci. 2011; 31: 455-63.
20. Turla A, Karasslan B, Dabakı Ş. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde Görev Yapan Hekimlerin Aydınlatılmış Onam. Konusundaki Bilgi ve Tutumlar “OM Ü Tıp Dergisi. 2004: 57-63.