Dış Politika Konusunda 1991 Genel Seçim Vaatlerinin ve Seçim Sonrası TBMM’de Kabul Edilen Kanunların Değerlendirilmesi

Çalışmanın temel amacı 1991 genel seçimine katılan siyasi partilerin programlarında veyaseçim beyannamelerinde yer verdikleri dış politika konusunda belirttikleri vaatler ve 19. DönemTBMM’sinde kabul edilen kanunların neler olduğunu ortaya koymaktır. Ayrıca, genel seçimegiren siyasi partilerin dış politika konusundaki vaatlerini kabul edilen kanunlarla gerçekleştiripgerçekleştiremediklerini tespit edip bu doğrultuda bir değerlendirme yapmaktır. Bu doğrultudaaraştırma kapsamında 1991 genel seçiminin ardından TBMM’ye giren tüm siyasi partilerinülkenin dış politikada yaşadığı sorunlar ve bu sorunlara yönelik çözüm getirebilme konusundavaatlerde bulundukları belirlenmiştir. Söz konusu dönemde dış politika kapsamında yaşanansorunların genel itibariyle; Avrupa Birliği’ne (Avrupa Ekonomik Topluluğu) üyelik süreci,KKTC sorunu, yurtdışında yaşayan Türkler sorunu, Yunanistan ile yaşanan sorunlar olduğutespit edilmiştir. Bununla birlikte siyasi partilerin komşu ülkeler ve Müslüman ülkelerle, ABDve Avrupa ile iyi ilişkiler geliştirme, SSCB’nin dağılma sürecinde oluşan ortamı Türkiye lehineçevirebilme gibi vaatlerde bulundukları da saptanmıştır. Dolayısıyla seçim sonrası kurulan 19.Dönem TBMM’sinde dış politika konusunda çok sayıda kanunun kabul edildiği tespitedilmiştir. Bu kanunların, Avrupa Birliği’ne üyelik, Batılı devletlerle siyasi, askeri, ekonomikilişkiler kapsamında yürürlüğe girdiği tespit edilmiştir. SSCB’nin dağılması sonucu bağımsızolan Türk devletleri ile askeri, siyasi, kültürel ve ekonomik konularda anlaşmalar yapıldığı veTBMM’de kabul edilen kanunlarla bu anlaşmaların yürürlüğe girdiği belirlenmiştir. Çalışmanınsonucunda söz konusu dönemde TBMM’ye giren siyasi partilerin genel itibariyle dış politikakapsamında ülkenin sorunlarına yönelik ortaya koydukları vaatleri gerçekleştirebilmekonusunda önemli çalışmalar sergiledikleri söylenebilir. Ancak buna rağmen ifade edilen dışpolitika sorunlarından bazılarının çözümlenemediği, günümüzde hâlâ devam ettiğibelirlenmiştir.

Evaluation of 1991 General Elections and Laws Accepted After Election in the Turkey Grand National Assembly about Foreign Policy

The main objective of the work is to specify the commitments made by the political parties participating in the 1991 general election on their foreign policy which they include in their programs or in their election memorandums. 19. Period Turkey Grand National Assembly adopted the law is to reveal what happened. It is also necessary to determine whether or not political parties entering the general election can fulfill their foreign policy commitments in accordance with accepted laws and make an assessment in this line. In this direction, it was determined that the political parties entering the Turkish Grand National Assembly following the 1991 general election had promised to solve the problems in the foreign politics of the country. In general terms of the problems experienced in foreign policy in the mentioned period: The European Union membership process, the problem of the Turkish Republic of Northern Cyprus, the problem of Turks living abroad, and problems with Greece have been identified. At the same time, it has been found that political parties have promised to establish good relations with neighboring countries, Muslim countries, the United States and Europe. It has been found that the Political Parties are committed to establish good relations with the Turkish states that will win their independence. 19. Period in the Grand National Assembly of Turkey, was adopted many laws on foreign policy. It has been found that these laws have entered into force within the context of European Union membership, political, military, economic relations with Western states. It has been found that agreements have been made with the Turkish states, which are independent after the dissolution of the Soviet Socialist Republican Union, on various issues. These agreements were enforced by the laws adopted by the parliament. As a result of the work, it can be said that the political parties entering the Turkish Grand National Assembly during the said period showed important work in order to make the promises they made towards the problems of the country within the scope of foreign policy in general. Nevertheless, it has been determined that some of the expressed foreign policy problems cannot be resolved and still continue today.

___

  • Akın, A., Akın, A., ve Özsağır, A. (2011). Hizmetler sektörünün ekonomideki yeri. 1. Uluslararası Dış Ticaret ve Tarım Stratejileri Sempozyumu, 08-10 Aralık, Kilis, 28-43.
  • Akın, A. (2015). Spor turizminin etkileri üzerine bir alan araştırması. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 3(2), 20-30.
  • Demokratik Sol Parti Seçim Beyannamesi. (1991).
  • Doğru Yol Partisi Seçim Bildirgesi. (1991).
  • Doğru Yol Partisi Tüzük ve Programı. (1990).
  • Erkmen, A. (2017). Türkiye’de siyasi partilerin genel seçim propagandaları ve seçim sonrası faaliyetleri (1983-2007). Yayımlanmamış Doktora Tezi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kahramanmaraş.
  • Ersel, H., Kuyaş, A., Oktay, A., ve Tunçay, M. (2002). Cumhuriyet Ansiklopedisi. 1981-2000, (4. Cilt), (3. Basım). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Milli Gazete, 11 Ekim 1991.
  • Özçelik, A. (2006). 1960'dan günümüze Türk siyasal hayatı yakın dönem Türk politik tarihi. Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Sosyal Demokrat Halkçı Parti Seçim Bildirgesi. (1991).
  • Sosyal Demokrat Halkçı Parti Tüzük-Program ve Grup İçi Yönetmeliği. (1990).
  • Türkiye Büyük Millet Meclisi. (1992). Meclis Bülteni. S.14, ss. 7-8.
  • Türkiye Büyük Millet Meclisi. (1992). Meclis Bülteni. S.16, ss, 13-16.
  • Türkiye Büyük Millet Meclisi. (1992). Meclis Bülteni. S.18, ss, 15-17.
  • Türkiye Büyük Millet Meclisi. (1993). Meclis Bülteni. S.22, ss, 4-10.
  • Türkiye Büyük Millet Meclisi. (1993). Meclis Bülteni. S.23, ss, 1-14.
  • Türkiye Büyük Millet Meclisi. (1993). Meclis Bülteni. S.24, ss, 22-23.
  • Türkiye Büyük Millet Meclisi. (1993). Meclis Bülteni. S.28, ss, 12-20.
  • Türkiye Büyük Millet Meclisi. (1994). Meclis Bülteni. S.29, ss, 1-13.
  • Türkiye Büyük Millet Meclisi. (1994). Meclis Bülteni. S.30, ss, 16-18.
  • Türkiye Büyük Millet Meclisi. (1994). Meclis Bülteni. S.37, ss, 1-30.
  • Türkiye Büyük Millet Meclisi. (1995). Meclis Bülteni. S.40, ss, 1-30.
  • Türkiye Büyük Millet Meclisi. (1995). Meclis Bülteni. S.39, ss, 1-30.
  • Türkiye Büyük Millet Meclisi. (1994). Meclis Bülteni. S.34, ss, 1-30.
  • Türkiye Büyük Millet Meclisi Tutanak Dergisi. (1991). 19. Dönem 1. C., 1. Yasama Yılı, 9. Bileşim, Ankara: TBMM Matbaası.
  • Yıldırım, K. (2013). 1950-2011 yılları arasında yapılan genel seçimlere yönelik seçmen davranışları üzerine bir araştırma. Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(4), 13- 34.
  • www.xing.com/communities/posts/dis-politikanin-oenemi- 1003533326 (Erişim: 19.05.20118).