Ege Bölgesi’nin İçbatı Anadolu bölümünde yer alan ve pek çok medeniyete evsahipliği yapan Kütahya, XI. yüzyılın sonlarına doğru Türk hâkimiyetine katıldı. XIII.yüzyılın sonlarından itibaren Germiyanoğulları egemenliğinde kaldı. Germiyan BeyiYakub’un vasiyeti üzerine 1429’da Osmanlı topraklarına dâhil oldu ve kısa bir süre sonraAnadolu eyaletinin merkezi buraya taşındı. XVI. yüzyıl boyunca nüfusu hızla artanKütahya Sancağı, XVII. yüzyıl başlarında Celalî saldırılarına maruz kaldı. Bu saldırılarsancak nüfusunun azalmasına ve şehirlerin tahrip olmasına yol açtı.Bu incelemede Kütahya Kazâsı’nın XVII. yüzyılın ikinci yarısındaki durumu ele alınmıştır.Avârız defterleri başta olmak üzere Evliya Çelebi seyahatnamesinden yararlanılmıştır.1675-76 tarihli avârız defteri verileri, XVI. yüzyıla ait tahrir defterleri ve 1622-23tarihli avârız kayıtları ile karşılaştırılmıştır. Buna göre XVII. yüzyılın başlarında kazânüfusu azalmış olmasına karşılık, Celalî isyanlarının etkilerinin ortadan kalkmasıylaXVII. yüzyılın ortalarına doğru kazâ nüfusu yeniden artış eğilimine girmiştir. İncelenendönemde Kütahya Kazâsı idarî yönden; Nahiye-i Etraf-ı Şehir, Amrudabâd, Gümüş, Altuntaş,Gereği, Yalak, Virancık, Tavşanlu nahiyelerinden oluşmaktaydı. Kazâ nüfusun büyükçoğunluğu kırsal kesimde sakindi. Kütahya şehir merkezinde az sayıda gayrimüslimsakin iken, kırsal kesimde yaşayanların tamamı Müslümandı.Anahtar Kelimeler: Kütahya, avârız, Germiyan, XVII. yüzyıl. Being located in Inner-west Anatolian part of Aegean Region and hostingmany civilizations, Kütahya fell under domination of Turks in the late XI century. Asfrom late XIII century, it fell under domination of Germiyans. It got involved in Ottomanterritories in 1429 upon the testament of Yakub the Germiyan Beg and after a while,center of Anatolian state moved here. The sanjak of Kütahya having a rapidly increasingpopulation during the XVI century was exposed to attacks by the Jelali in the early XVIIcentury. These attacks caused the population of the sanjak to decrease and the cities tofall into ruin.In this study, condition of the kaza of Kütahya in the second half of XVII century wasexamined. Book of Travels (Seyahatname) of Evliya Çelebi and primarily Avârız registerswere used. Data of avârız register of 1675-76 were compared with cadastral record booksof the XVI century and avârız records of 1622-23. Accordingly, even though the population of the kaza decreased in the early XVII century, population of the kaza had a tendency toincrease again in the mid-XVII century as a result og disappearance of the effects of theJelali revolts. In the examined period, the kaza of Kütahya involved boroughs of Nahiye-iEtraf-ı Şehir, Amrudabâd, Gümüş, Altuntaş, Gereği, Yalak, Virancık, Tavşanlu in terms ofadministration. A great majority of the kaza’s population was resident in the rural area.While a few numbers of non-muslim were resident in the city center of Kütahya, all ofthose living in the rural area were muslim.Keywords:, Kutahya, avariz, Germiyan, 17th century.