Türkiye’de Personel Reformu Çalışmalarının Altyapısı: 1930-60 Yılları Arasında Yabancı Uzmanların Kamu Yönetimine İlişkin Hazırladıkları Raporlar

Bu çalışmada Türkiye Cumhuriyeti’nde 1930 - 1960 döneminde kamu reformu çerçevesinde gündeme gelen yaklaşımlar yabancı uzman raporları çerçevesinde ortaya konmaya çalışılmıştır. Bu çerçevede 1960 öncesi dönem kendi içinde iki dönemde (1930 – 1945 dönemi ve 1945 – 1960 dönemi) olarak irdelenmiştir. Yaşanan tüm sorunlara rağmen 1930 -1945 arası dönemde, memurlar açısından güvenceli ve ekonomik yönden çekici sayılabilecek bir memurluk statüsü oluşturulduğu söylenebilir. 1945-1960 yılları arası dönemde, özellikle yabancı uzmanlar tarafından hazırlanan raporlarda, kamu personel rejiminin iyi işlemeyişinin sebepleri üzerinde durularak mevcut sorunlara çözüm önerileri getirilmiş ve personel sistemimizin yeniden düzenlenmesi gereği vurgulanmıştır. Bu çalışmalar daha sonraki yıllarda yapılan ve genellikle yerli uzman kişiler ya da uzmanlık heyetlerince ortaya konan kamu yönetimi reform tasarıları ve uygulamalarına tartışma zemini sağlamıştır. Bu raporlar ışığında, sorunlu alanlar bir yana bırakılırsa Türk kamu reformu çalışmaları tam üyelik sürecinde bulunulan Avrupa Birliği normları ile de uyumlaştırılarak yeni bir evreye girmiştir.

The Infrastructure of Public Reforms in Turkey: An Analysis of tne Reports Prepared by the Foreign Experts in the period 1930-60

This study examines the Republic of Turkey’s 1930 – 1960 period from public reforms’ point of view in light of foreign experts’ related reports regarding the issue. The study takes the 30-year period as two distinct periods, which was divided as ‘1930 – 1945 period’ and ‘1945 – 1960’ period. Despite countless problems encountered along the first period, civil workers’ life conditions can be said to be attractive from some points in sum. The reports prepared regarding post-1945 period were specifically focused on the reasons of mismanagement within the public area, and explicit remedy proposals were included as well, all calling for reforms. These studies were used as base by the following studies on public reforms and related applications. Leaving the problematic parts aside, it can be said that Turkish public reform studies have thus already entered a new phase in line with Turkey’s desire to be an EU member.

PDF

___

ALBAYRAK, Mustafa. "Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası"nın Hazırladığı İlk Raporun (1951) Demokrat Parti Hükümetlerinin Politikalarına Etkileri”, T.C. Başbakanlık Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Atatürk Araştırma Merkezi, http://www.atam.gov.tr/index.php?Page=Print&DergiIcerikNo=135&Yer=Derg iIcerik
AYTAÇ, Ömer. (2004), “Kuramsal Açıdan Kamu Bürokrasisi - Siyasal İktidar İlişkisi”, Polis ve Sosyal Bilimler Dergisi - 2.Sayı.
BAŞBAKANLIK Devlet Personel Başkanlığı, “Cumhuriyetin İlanından Günümüze Devlet Personel Rejiminin Gelişimi”, (Cumhuriyetimizin 80.Kuruluş yılı kutlamaları çerçevesinde “Kamu Personel Rejiminin Gelişimi” konulu ve 24 Ekim 2003 düzenlenen KAMU PERSONEL REJİMİNİN GELİŞİMİ adlı paneldeki konuşmalar metni) http://www.basbakanlik-dpb.gov.tr/giris2.doc
DPT. (2000), Kamu Yönetiminin İyileştirilmesi Ve Yeniden Yapılandırılması Özel İhtisas Komisyonu Raporu, Ankara.
FODOR, Pal. (1999), “15-17. yüzyıl Osmanlı Hükümdar Aynalarında Devlet ve Toplum, Kriz ve Reform”, Çev. Erdal Çoban, Tarih İncelemeleri Dergisi , Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi yayını.
FRANCK, Peter G. (1950), “Book Review: Turkey: an Economic Appraisal”, The American Economic Review, 40 (1), ss. 191 – 194.
GEOGRAPHİCAL REVİEW. (1950), “Review: Turkey an Economic Appraisal”, 40 (3), ss. 495 – 496.
GÖREN, İhsan. “23/Kasım/1999 Tarihinde İstanbul/Divan Otel’de Düzenlenen, “Kamu Mali Yönetiminin Yeniden Düzenlenmesi Bağlamında Sayıştay” Konulu Seminer notlarından, http://www.tesev.org.tr/dosyalar/kamu_denetim/kamu_mali_yonetimini n_yeniden_yapilandirilmasi_ve_denetim.mcw
GÜLER, Birgül A. (1999), Nursel Öztürk, Onur Ender Aslan “Kamu Personel Yönetim Sistemi Raporu, Kritik ve Reform Önerileri,” Ankara.
GÜVEN, Sami. (1998), 1950'li Yıllarda Türk Ekonomisi Üzerine Amerikan Kalkınma Reçeteleri / Hilts Raporu / Thornburg Raporu / Barker Raporu, Bursa: Ezgi Kitabevi.
HEPER, Metin. (1977), Türk Kamu Bürokrasisinde Gelenekçilik ve Modernleşme, Siyaset Sosyolojisi açısından bir İnceleme, İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.
ILKİN, Selim. (1982), Atatürk Döneminde Türkiye Ekonomisi Semineri, Istanbul: Yapi ve Kredi Bankası
KANTARCIOĞLU, Selçuk. (1977), “Devlet Personel Rejimi Nasıldı? Ne Oldu? Yeni Düzenleme Nasıl Olmalıdır?” DPT Yayınları No: 34, Ankara.
KEMMERER, Edwin W. (1934), Kemmerer Papers, cilt 1, Box: 289, Princeton: Princeton University Library Press.
PATTON, Marcie J. “U.S. Advisory Aid to Turkey: The Hines-Kemmerer Mission 1933-1934”, research.yale.edu/ycias/database/files/MESV3- 4.pdf
ŞAYLAN, Gencay. (2000), Kamu Personel Yönetiminden İnsan Kaynakları Yönetimine Geçiş, İstanbul: Tesev Yayınları.
T. C. Başbakanlık Devlet Personel Daire Başkanlığı “Devlet Personel Dairesinin Kuruluşu , Görevleri ve Teşkilat Yapısı”, http://www.dpb.gov.tr/teskilat1.htm
VANER, Tekin. (2004), Türkiye’de Kamu Yönetimi Reform Raporları, 2 Şubat, Ankara. www.tesev.org.tr/projeler/ kamu_personel_metin_teblig3.php
YENAL Oktay. (2001), Cumhuriyet’in İktisat Tarihi, İstanbul: Türkiye Sınai Kalkınma Bankası yay. www.tesev.org.tr/projeler/ kamu_personel_metin_teblig3.php
YÜCEL, Yaşar (1988), Osmanlı Devlet Teşkilatına Dair Kaynaklar, Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.