POLİS UYGULAMALARININ KOORDİNASYONU VE SUÇ SORUŞTURMASININ ETKİNLEŞTİRİLMESİNDE BİLGİ YÖNETİMİNİN ÖNEMİ VE BU SÜREÇLERİN YAPAY ZEKÂYLA DESTEKLENMESİ

Öz Soruşturma, bir ceza muhakemesi işlemi olarak maddi gerçeğin ortaya çıkartılmasında yürütülen adli bir görevdir ve bilgi odaklıdır. Soruşturmanın etkinliği, ceza adaletinin başarısında ve insan hakları ihlallerinin önlenmesinde oldukça önemlidir. Ancak günümüz toplumunda suçların çeşitlenmesi, karmaşıklaşması ve suç oranlarındaki artışlar, soruşturmaların etkin bir şekilde gerçekleştirilmesine zarar verebilir. Bu nedenle soruşturmaların etkin ve hızlı bir şekilde gerçekleştirilebilmesinde bu süreci destekleyici yöntemlere ihtiyaç olduğu söylenebilir. Bu çerçevede destekleyici yöntemlerden birinin yapay zekâ uygulamaları olduğu düşünülmektedir. Bu çalışmada Yapay Zekâ (YZ) uygulamalarının, soruşturma süreçlerinde nasıl kullanılabileceğini tartışmak ve böylece bu uygulamaların soruşturmaların etkinleştirilmesindeki önemini ortaya koymak amaçlanmıştır. Burada YZ’nin soruşturma sürecinde kullanılmak istenmesindeki temel faktörler; artan suç oranları, soruşturma sayılarındaki artışlar, suçların karmaşıklaşması, bilgi yoğunluğunun artması nedeniyle bilgi yönetiminde yaşanabilecek zorluklar-aksaklıklar ve zaman kısıtlamalarıdır. Diğer yandan ise yapay zekâ uygulamalarının bilgi yönetimi, bilgi entegrasyonu ve karar verme süreçlerine yönelik işlevleri öne çıkan önemli faktörlerdir. Çalışmada yöntem olarak ulusal ve uluslararası literatür konu özelinde derlenmiştir. Soruşturma özelinde YZ’nin bilgi yönetimi, bilgi keşfi ve adli kolluk görevlilerinin karar alma süreçlerine katkıda bulunabileceği değerlendirilmiş ve bu unsurların hukuki alt yapıları tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Suç soruşturması, yapay zeka, bilgi yönetimi

PDF

___

Adalı, E. (2017). İnsanlaşan makineler-Yapay zeka. İTÜ Vakfı Dergisi, 75 (1), 8-13.

Alzou’bi, S, Alshibly, S and Al-Ma’aitah, M. (2014). Artificial intelligence in law enforcement, A review, International Journal of Advanced Information Technology, 4(4): 1-9.

Asaro, P.M. (2019). AI ethics in predictive policing. IEEE Technology & Society Magazine, 38(2), 40–53.

Ask, K. ve Alison, L. (2010). Investigators' decision making. In P. A. Granhag (Ed.), Forensic psychology in context: Nordic and international perspectives (pp. 35-55). Cullompton, UK: Willan.

Brahan, J.W., Lam, K.P., Chan, H. ve Leung, W. (1998). AICAMS: artificial intelligence crime analysis and management system. Knowledge-Based Systems, 11(5), 355-61.

Çetin, S. (2019). Yapay Zeka Çağında Hukuk. İstanbul, Ankara ve İzmir Baroları. Erişim adresi: https://www.istanbulbarosu.org.tr/files/docs/Yapay_Zeka_Caginda_Hukuk2019.pdf.

Chen, H., Schroeder, J., Hauck, R. V., Ridgeway, L., Atabakhsh, H., Gupta, H., Boarman, C., Rasmussen, K. ve Clements, A. W. (2002). COPLINK Connect: information and knowledge management for law enforcement. Decision Support Systems, 34, 271–285.

Chen, H., Moore, R., Zeng, D., ve Leavitt, J. (Eds.). (2004). Intelligence and security informatics: Proceedings of the Second Symposium on Intelligence and Security Informatics. Berlin: Springer.

Chen, H. ve Xu, J. (2006). Intelligence and security informatics. Annual Review of Information Science and Technology (ARIST), 40, 229-299.

Dean, G., Filstad, C. ve Gottschalk, P. (2006). Knowledge sharing in criminal investigations: an empirical study of Norwegian police as value shop. Criminal Justice Studies, 19 (4), 423-437.

Dean, G., Fahsing, I.A., Glomseth, R., & Gottschalk, P. (2008). Capturing knowledge of police investigations: towards a research agenda. Police Practice and Research: An International Journal, 9(4), 341-355.

Dean, G. ve Staines, Z. (2011). Capturing investigative knowledge: Methodological scaffolding for measuring thinking styles of police investigators. Home Team Journal, 3, 120-131.

Fahsing, I. A., Glomseth, R., ve Gottschalk, P. (2008). Characteristics of effective SIOs: a content analysis for management in police investigations. International Journal of Management and Enterprise Development, 5 (6), 708-722.

Fahsing, I. (2016). The Making of an Expert Detective: Thinkingand Deciding in Criminal Investigations (PhD Thesis). University of Gothenborg, Sweden.

Gönültaş, M.B. (2013). Çocuğa Yönelik Cinsel Şiddet Olaylarında Olay Kurgusunda ve Şüpheli İfadelerindeki Ortak Özelliklerin İncelenmesi (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Adli Tıp Enstitüsü: İstanbul Üniversitesi.

Gönültaş, M.B. (2018). Türkiye’de Kayıp ve Kaçırılan Çocuklar Sorununa Bütüncül Yaklaşım. Ankara: Nobel Yayınları.

Gönültaş, M.B. ve Sarı, Ö. (2018). Cinayet soruşturması yapan Türk polisinin örgütsel kültürü ve öne çıkan beceri ve yetenekleri. Turkish Studies, 13(18), 661-682.

Göksoy, R. (2019). Delil Tespitinde Yapay Zekâ Kullanımı. (S. Çetin, Ed.), Yapay Zeka Çağında Hukuk. İstanbul, Ankara ve İzmir Baroları. Erişim adresi: https://www.istanbulbarosu.org.tr/files/docs/Yapay_Zeka_Caginda_Hukuk2019.pdf.

Güleç, S.S. (2013). Ceza muhakemesi hukukunda soruşturmanın etkinliği ilkesi ve takipsizlik kararları üzerindeki etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 15, 1393-1464.

Hess, K. ve Orthman, C. (2010). Criminal Investigation. USA: Cengage Learning.

Kara-Kılıçarslan, S. (2019). Yapay zekanın hukuki statüsü ve hukuki kişiliği üzerine tartışmalar. Yıldırım Beyazıt Hukuk Dergisi, 2, 363-389.

Karakurt, A. (2009). Türk ceza muhakemesi hukukunda iddianamenin iadesi. TBB Dergisi, 82, 1-31.

Kocabaş, Ş. (2014). Yapay zekâ araştırma ve uygulama alanları. Erişim Adresi: file:///C:/Users/mbg/Downloads/Yapay%20Zeka%20Ara%C5%9Ft%C4%B1rma%20ve%20Uygulama%20Alanlar%C4%B1.pdf. (Erişim Tarihi:01.04.2020).

Liu, S. ve He, P. (2019). Artificial Intuition Reasoning System (AIRS) and Application in Criminal Investigations. Paper presented at Journal of Physics: Conference Series, IOP Publishing.

Innes, M. (2002). The process structures of police homicide investigations. The British Journal of Criminology, 42 (4), 669-688.

Innes, M. (2003). Investigating murder: Detective work and the police response to criminal homicide. Oxford, UK: Oxford University Press.

İçer, Z. ve Buluz, B. (2019). Yapay zekânın ceza muhakemesindeki rolü ve geleceği. Paper presented at 9. Uluslararası Suç ve Ceza Film Festivali, İstanbul Üniversitesi: İstanbul.

Malkoç, B. (2017). Miletos’la Derin Yapay Sinir Ağları ya da Derin Öğrenme. İTÜ Vakfı Dergisi, 75(1), 47.

O’Hara, C. ve O’Hara, G. (2003). Fundamentals of Criminal Investigation. USA: Charles Thomas Books.

Önder, Ş.G. ve Gönültaş, M.B. (2005). Suçlu profilleme ve Türkiye’deki genel durumu. Polis Bilimleri Dergisi, 7(4), 35-58.

Pınarcı, M. ve Çevik, K. (2014). Tanık koruma mevzuatı ve uygulamalarının suç soruşturması bakımından değerlendirilmesi. Erzincan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 18(1-2), 99-125.

Polyakov, V. V., Bespechniy, O. V. ve Neymark, M. A. (2019). Artificial intelligence as an object of forensic study: perspectives from a border region. In International Conference on Sustainable Development of Cross-Border Regions: Economic, Social and Security Challenges (ICSDCBR 2019), Atlantis Press.

Smith, N. ve Flanagan, C. (2000). The Effective Detective: Identifying The Skills of An Effective SIO. London: Home Office.

Tong, S. (2009). Understanding Criminal Investigation. (S. Tong, R. Bryant, M. Horvath, Eds.), Introduction: A Brief History of Crime Investigation, (pp.1-12), USA: Wiley-Blackwell.

Uğur, A. (2003). Yapay zekanın tanımı. Erişim Adresi: http://yzgrafik.ege.edu.tr/~ugur/05_06_Fall/AI/Lecture1_2004.pdf. (Erişim Tarihi: 01.04.2020).

Vlasova, S.V. 2018. On the issue of adapting the criminal procedure mechanism to the digital reality. Forensic Library: Scientific Journal, 1, 9-18.

Westera, N.J., Kebbell, M.R., Milne, B., ve Green, T. (2014). Towards a more effective detective. Policing and Society, 26 (1), 1-17.